پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا

سوءجذب‌ ـ malabsorption


سوءجذب‌ ‌ ضعیف‌ مواد مغذی‌، ویتامین‌ها و مواد معدنی‌ از روده‌ به‌ داخل‌ جریان‌ خون‌. این‌ عارضه‌ با درگیری‌ روده‌، كبد و پانكراس‌ در ارتباط‌ است‌.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. اسهال‌
۲. ضعف‌
۳. كاهش‌ وزن‌
۴. نفخ‌ و احساس‌ ناراحتی‌ مبهم‌ در شكم‌
۵. دفع‌ مكرر مدفوع‌ فراوان‌ و بدبو
۶. كم‌خونی‌ خفیف‌ (گاهی‌)
ـ علل‌ بیماری:
۱. كمبود آنزیم‌های‌ روده‌ای‌
۲. تغییر باكتری‌هایی‌ كه‌ در حالت‌ عادی‌ در روده‌ زندگی‌ می‌كنند.
۳. بیماری‌های‌ جدار روده‌ از قبیل‌ كرم‌ها یا انگل‌ها، اسپروی‌ گرمسیری‌ و بیماری‌ سلیاك‌
۴. كوتاه‌ كردن‌ روده‌ با جراحی‌ كه‌ در این‌ حالت‌ سطح‌ جذب‌ برای‌ غذاها كاهش‌ می‌یابد.
۵. هضم‌ ناكافی‌ غذاها در اثر بیماری‌های‌ پانكراس‌ (نظیر فیبروز سیستیك‌)، كیسه‌ صفرا یا كبد
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. سابقه‌ خانوادگی‌ سوءجذب‌ یا فیبروز سیستیك‌
۲. مصرف‌ الكل‌
۳. مصرف‌ داروهایی‌ نظیر روغن‌ معدنی‌ و سایر مسهل‌ها
۴. مسافرت‌ كشورهای‌ خارجی‌
۵. جراحی‌ روده‌
۶. بیماری‌ عدم‌ تحمل‌ لاكتوز
ـ پیشگیری‌:
خودداری‌ از مصرف‌ بلندمدت‌ روغن‌ معدنی‌ و سایر، مسهل‌ها، خودداری‌ از مصرف‌ الكل‌.
ـ عواقب‌ موردانتظار:
میزان‌ توانایی‌ در كنترل‌ علایم‌ بسته‌ به‌ علت‌ سوءجذب‌ دارد، ولی‌ خیلی‌ چیزها بین‌ همه‌ اختلالات‌ سوءجذب‌ مشترك‌ است‌. شروع‌ بیماری‌ معمولاً آهسته‌ بوده‌ و تشخیص‌ آن‌ دشوار است‌. این‌ اختلالات‌ ممكن‌ است‌ ماه‌ها یا سال‌ها قبل‌ از تشخیص‌ داده‌ شدن‌ وجود داشته‌ باشند. درمان‌ این‌ اختلالات‌ بلندمدت‌ و مشكل‌ بوده‌ و ممكن‌ است‌ نیازمند تغییر مكرر برنامه‌ درمانی‌ باشد. پایبند ماندن‌ و خوش‌بینی‌ بیماران‌ نسبت‌ به‌ ادامه‌ درمان‌ عامل‌ مهمی‌ در معالجه‌ این‌ اختلالات‌ محسوب‌ می‌گردد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. كم‌خونی
۲. بیماری‌ طولانی‌مدت‌
۳. تأخیر رشد در كودكان‌
۴. اضافه‌ شدن‌ بیماری‌های‌ دیگر ناشی‌ از كمبود مواد غذایی‌، ویتامین‌ها و مواد معدنی‌
ـ درمان‌:
بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ بررسی‌های‌ آزمایشگاهی‌ مدفوع‌، كروموزوم‌ها و خون‌ به‌ همراه‌ عكس‌ از لوله‌ گوارش‌ باشد. درمان‌ به‌ علت‌ زمینه‌ای‌ بیماری‌ بستگی‌ دارد. در بیشتر بیماران‌، اصلاح‌ رژیم‌ غذایی‌ یا مكمل‌های‌ غذایی‌ باعث‌ بازگشت‌ سلامتی‌ می‌گردد. تجویز ویتامین‌ ـ ب‌ 12 و آهن‌ تزریقی‌ ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد چرا كه‌ جذب‌ این‌ دو در همه‌ انواع‌ سوءجذب‌ مختل‌ می‌گرددد.
ـ داروها:
آنزیم‌هایی‌ جهت‌ جبران‌ كمبود آنزیم‌های‌ روده‌، داروهای‌ ضداسپاسم (گرفتگی) روده‌ برای‌ تخفیف‌ احساس‌ ناراحتی‌ شكمی‌.
ـ فعالیت‌:
محدودیتی‌ وجود ندارد. به‌ محض‌ بهبود علایم‌، فعالیت‌های‌ طبیعی‌ خود را از سر بگیرید.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
خودداری‌ از مصرف‌ الكل‌، بسته‌ به‌ علت‌ بیماری‌ ممكن‌ است‌ رژیم‌ خاصی‌ (مثلاً رژیم‌ بدون‌ شیر، بدون‌ گلوتن‌ و غیره‌) لازم‌ باشد. اطلاعات‌ ویژه‌ای‌ در این‌ باره‌ به‌ بیماران‌ ارایه‌ خواهد شد.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ كنید:
۱. دفع‌ مدفوع‌ سیاه‌ قیری‌
۲. تب‌ 3/38 درجه‌ سانتی‌گراد و بالاتر
۳. درد شدید شكم‌
۴. انقباض‌های‌ عضلانی‌


همچنین مشاهده کنید