پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا

نشانگان‌ نفروتیك‌ (نفروز) ـ nephrotic syndrome


نشانگان‌ نفروتیك‌ (نفروز) نوعی‌ بیماری‌ مزمن‌ كلیه‌ با آغاز در كودكی‌. مشخصات‌ نفروز عبارتند از: دفع‌ پروتئین‌ در ادرار، ورم‌ پوست‌ و اعضا، و پایین‌ بودن‌ پروتئین‌ كلسترول‌ در خون‌. این‌ عارضه‌ می‌تواند هم‌ كودكان‌ (پسران‌ بیش‌ از دختران‌) و هم‌ بزرگسالان‌ (به‌ نسبت‌ مساوی‌ در مردان‌ و زنان‌) را مبتلا سازد.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. ادرار كف‌آلود
۲. بی‌اشتهایی‌؛ ضعف‌؛ احساس‌ ناخوشی‌ عمومی‌
۳. كاهش‌ تولید ادرار گاهی‌ تا 20% مقدار طبیعی‌
۴. احتباس‌ مایعات‌ (ادم‌) كه‌ در ابتدا به‌ صورت‌ پُف‌ كرد چشم‌ها و ورم‌ مچ‌ پا تظاهر می‌یابد، و در مراحل‌ پیشرفته‌تر به‌ صورت‌ ورم‌ منتشر پوست‌ و در نهایت‌ تورم‌ شكم‌ بروز می‌كند.
ـ علل‌ بیماری:
علت‌ دقیق‌ این‌ عارضه‌ ناشناخته‌ است‌. این‌ عارضه‌ ممكن‌ است‌ به‌ صورت‌ اولیه‌ (بدون‌ علت‌ شناخته‌ شده‌) یا به‌ عنوان‌ عارضه‌ای‌ از سایر اختلالات‌ درگیركننده‌ عملكرد كلیه‌، نظیر دیابت‌، لوپوس‌ اریتماتو، مولتیپل‌ میلوم‌، گلومرولونفریت‌، اختلالات‌ خودایمنی‌، بیمار سرم‌ و سایر اختلالات‌ آلرژیك‌ شدید، لخته‌ شدن‌ خون‌ در كلیه‌، عفونت‌ها (به‌ خصوص‌ عفونت‌های‌ پوستی‌)، بیماری‌های‌ مادرزادی‌ قلب‌، یا برخی‌ داروها بروز كند.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. سابقه‌ خانوادگی‌ نفروز (تنها در مورد نوع‌ اولیه‌) بارداری‌
۲. تماس‌ با سموم‌ شیمیایی‌
۳. نارسایی‌ احتقانی‌ قلب‌
۴. لنفوم‌
۵. اعتیاد دارویی‌
۶. ضعف‌ ایمنی‌ ناشی‌ از بیماری‌ها یا داروها
ـ پیشگیری‌:
اقدام‌ به‌ درمان‌ طبی‌ برای‌ هر یك‌ از علل‌ فوق‌الذكر، به‌ خصوص‌ عفونت‌های‌ پوست‌ و گلو
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
نفروز قابل‌ علاج‌ یا پیشگیری‌ نیست‌. ولی‌ در بسیاری‌ از كودكان‌ با دارو رژیم‌ غذایی‌ می‌توان‌ ورم‌ را مهار و عملكرد كلیه‌ را اصلاح‌ كرد. اگرچه‌ علایم‌ معمولاً پس‌ از دو هفته‌ درمان‌ برطرف‌ می‌شوند، درمان‌ دارویی‌ باید 8-6 هفته‌ ادامه‌ یابد. نفروز ممكن‌ است‌ با درمان‌ برطرف‌ گردد ولی‌ عود آن‌ شایع‌ بوده‌ و تكرار درمان‌ را ایجاب‌ می‌كند. در صورت‌ بروز نارسایی‌ كلیه‌، دیالیز یا پیوند كلیه‌ می‌تواند طول‌ عمر بیماران‌ را افزایش‌ دهد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. نارسایی‌ كلیه‌
۲. اختلال‌ كلیوی‌ مشابه‌ گلومرولونفریت‌ مزمن‌
۳. افزایش‌ استعداد و ابتلا به‌ عفونت‌ها
ـ درمان‌:
بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌هایی‌ نظیر آزمایش‌ ادرار و اندازه‌گیری‌ پروتئین‌ و كلسترول‌ خون‌ یا نمونه‌برداری‌ كلیه‌ (برداشت‌ مقدار اندكی‌ از بافت‌ یا مایع‌ به‌ منظور بررسی‌ آزمایشگاهی‌ كمك‌كننده‌ به‌ تشخیص‌) باشد. علایم‌ معمولاً با دارو و رژیم‌ غذایی‌ قابل‌ كنترل‌ است‌. مشاوره‌ با والدین‌ و كمك‌ به‌ آنها در یادگیری‌ چگونگی‌ برخورد با یك‌ كودك‌ دچار بیماری‌ مزمن‌ ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد. در طی‌ مرحله‌ حاد، ثبت‌ روزانه‌ درجه‌ حرارت‌ هر صبح‌ و عصر توصیه‌ می‌گردد. جمع‌آوری‌ ادرار 24 ساعته‌ و ثبت‌ حجم‌ آن‌ به‌ طور روزانه‌ و نیز ثبت‌ مقدار مایعات‌ مصرفی‌ روزانه‌ توصیه‌ می‌شود. تجزیه‌ و تحلیل‌ این‌ اطلاعات‌ ممكن‌ است‌ در مطب‌ پزشك‌ انجام‌ گیرد.
ـ داروها:
۱. داروهای‌ كورتونی‌ یا سركوبگر ایمنی‌ برای‌ كاهش‌ التهاب‌ كلیه‌
۲. داروهای‌ ادرارآور برای‌ كاهش‌ احتباس‌ مایعات‌
۳. آنتی‌بیوتیك‌ها برای‌ كنترل‌ عفونت‌
۴. بعضی‌ داروهای‌ ضد فشار خون‌ اغلب‌ باعث‌ كاهش‌ دفع‌ پروتئین‌ از ادرار می‌گردند.
ـ فعالیت‌:
تا برطرف‌ شدن‌ ادم‌ (احتباس‌ مایعات‌) در بستر استراحت‌ كند و تنها برای‌ رفتن‌ به‌ توالت‌ یاحمام‌ كردن‌ از بستر خارج‌ شوید. پس‌ از كاهش‌ ورم‌ تا حدی‌ كه‌ توان‌ شما اجازه‌ می‌دهد به‌ فعالیت‌های‌ سبك‌ بپردازید. از تماس‌ بیش‌ از حد با آفتاب‌ و گزش‌ حشرات‌ اجتناب‌ كنید.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
از یك‌ رژیم‌ كم‌ نمك‌ و كم‌ چربی‌، استفاده‌ كنید. از مصرف‌ غذاهای‌ آماده‌ كه‌ حاوی‌ نمك‌ هستند خودداری‌ كنید. محدودكردن‌ مقدار پروتئین‌ مصرفی‌ نیز ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد.
ـ در این‌ شرایط‌ با پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. سردرد شدید
۲. تشنج‌
۳. ضعف‌ شدید
۴. افزایش‌ احتباس‌ مایعات‌
۵. استفراغ‌، اسهال‌ یا تهوع‌
۶. حجم‌ ادرار 24 ساعته‌ كمتر از 14 مقدار طبیعی‌
۷. علایم‌ عفونت‌، نظیر تب‌، زخم‌های‌ پوستی‌، سرفه‌ یا سوزش‌ ادرار


همچنین مشاهده کنید