پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

واكنش‌های‌ دارویی‌ ـ drug hypersensitivity


واكنش‌های‌ دارویی‌ عبارت‌ است‌ از انواع‌ مختلفی‌ از واكنش‌های‌ آلرژیك‌ كه‌ در اثر داروها ایجاد می‌شوند. این‌ واكنش‌ها ارثی‌ یا مسری‌ نیستند.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. بثور، خارش‌، یا كهیر
۲. پوست‌ برافروخته‌
۳. اضطراب‌
۴. بیماری‌ سرم‌ (تب‌، بثور، درد مفصلی‌، و آسیب‌ به‌ رشته‌های‌ عصبی‌)
۵. آنافیلاكسی‌ (شوك‌ آلرژیك‌) (خس‌ خس‌ سینه‌ و مشكل‌ در تنفس‌)
۶. اختلالات‌ متنوع‌ خونی‌، مثل‌ كم‌خونی‌ همولیتیك‌ (همراه‌ با تخریب‌ گلبول‌های‌ قرمز)
۷. آسیب‌ رشته‌های‌ عصبی‌ محیطی‌
۸. واسكولیت‌ (التهاب‌ رگ‌های‌ خونی‌) توجه‌ داشته‌ باشید كه‌ واكنش‌های‌ دارویی‌ زیر معمولاً ناشی‌ از آلرژی‌ نیستند: ـ استفراغ‌ یا اسهال‌ ـ تب‌ ـ حساسیت‌ به‌ نور (واكنش‌ پوستی‌ به‌ نور آفتاب‌)
ـ علل‌ بیماری:
داروها در واقع‌ مواد «خارجی‌» هستند كه‌ وارد بدن‌ می‌شوند. وقتی‌ كه‌ تزریق‌ دارو انجام‌ می‌گیرد یا به‌ صورت‌ قرص‌ و كپسول‌ و شربت‌ و غیره‌ خورده‌ می‌شود، بدن‌ پادتن‌هایی‌ را علیه‌ دارو تولیدمی‌كند. به‌ این‌ ترتیب‌ زمینه‌ برای‌ بروز واكنش‌ دارویی‌ در مواجهه‌ بعدی‌ با دارو فراهم‌ می‌شود. توجه‌ داشته‌ باشید كه‌ بیشتر از اثر تزریق‌ دارو این‌ سلسله‌ از وقایع‌ پیش‌ می‌آید.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. نوع‌ تزریقی‌ داروها، خصوصاً در دوز بالا
۲. سابقه‌ سایر آلرژی‌ها، مثل‌ تب‌ یونجه‌، آسم‌، یا آگزما
۳. وجود عفونت‌ (شاید به‌ این‌ علت‌ كه‌ عفونت‌ خود باعث‌ تحریك‌ دستگاه‌ ایمنی‌ می‌شود).
۴. مصرف‌ هرگونه‌ دارو، اما خصوصاً داروهای‌ زیر: ـ آنتی‌بیوتیك‌های‌ از گروه‌ پنی‌سیلین‌ها و سفالوسپورین‌ها ـ داروهای‌ سولفامیدی‌ ـ سرم‌های‌ حیوانی‌ ـ واكسن‌ها ـ بی‌حس‌ كننده‌های‌ موضعی‌ ـ نمونه‌های‌ تلخیص‌ شده‌ مواد آلرژیك‌ ـ تركیبات‌ حاوی‌ ید، مثل‌ مواد رنگی‌ مورد استفاده‌ در عكس‌برداری‌ با اشعه‌ ایكس‌
ـ پیشگیری‌:
در هنگام‌ مراجعه‌ به‌ پزشك‌، سابقه‌ هر گونه‌ واكنش‌ دارویی‌ را بگویید. اسم‌ داروهایی‌ را كه‌ مصرف‌ می‌كنید یاد بگیرید. اگر نسبت‌ به‌ هر دارویی‌ واكنش‌ نشان‌ دادید، باید در آینده‌ از آن‌ اجتناب‌ كنید. اصولاً داروها را مگر در موارد ضرورت‌ مصرف‌ نكنید.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
اغلب‌ واكنش‌های‌ دارویی‌ را می‌توان‌ با توقف‌ دایمی‌ مصرف‌ داروی‌ مسؤول‌ برای‌ همیشه‌ به‌ فراموشی‌ سپرد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
مرگ‌ در اثر واكنش‌ آنافیلاكسی‌ شدید، چندین‌ ماه‌ ناتوانی‌ در اثر بیماری‌ سرم‌.
ـ درمان‌:
همیشه‌ با خود یك‌ دست‌بند یا گردن‌آویز كه‌ نشان‌دهنده‌ واكنش‌ دارویی‌ و داروی‌ مسؤول‌ باشد را به‌ همراه‌ داشته‌ باشید. همیشه‌ در منزل‌، همراه‌ خود، در محل‌ كار، و در اتومبیل‌، كیت‌ آنافیلاكسی‌ در دسترس‌ داشته‌ باشید تا در موارد اورژانس‌ بتوانید خود یا اعضاء خانواده‌ را در صورتی‌ كه‌ قبلاً واكنش‌ دارویی‌ شدید داشته‌اید نجات‌ دهید.
ـ داروها:
دارهای‌ كورتیزونی‌ برای‌ كاهش‌ واكنش‌ التهابی‌، آنتی‌هیستامین‌ها برای‌ كاهش‌ واكنش‌ آلرژیك‌ بدن‌.
ـ فعالیت‌:
با رو به‌ بهبود گذاشتن‌ علایم‌، فعالیت‌های‌ عادی‌ خود را از سر گیرید.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
اگر شما علایم‌ واكنش‌ دارویی‌ را بروز داده‌اید یا این‌ علایم‌ را در فرد دیگری‌ دیده‌اید.


همچنین مشاهده کنید