جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا

گرمازدگی‌ یا خستگی‌ گرمایی‌ ـ heatstroke or heat exhaustion


گرمازدگی‌ عبارت‌ است‌ از بیماری‌ ناشی‌ از قرار گرفتن‌ طولانی‌مدت‌ در معرض‌ حرارت‌ زیاد، نخوردن‌ مایعات‌ به‌ حد كافی‌، یا خوب‌ كار نكردن‌ مكانیسم‌های‌ تنظیم‌ حرارت‌ در مغز. این‌ حالت‌ می‌تواند در هر سنی‌ رخ‌ دهد، اما در سالمندان‌ شایع‌تر است‌.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. منگی‌، خستگی‌، غش‌، سردرد
۲. رنگ‌ پریدگی‌ و مرطوب‌ بودن‌ پوست‌
۳. تند و ضعیف‌ بودن‌ نبض‌
۴. تند و سطحی‌ بودن‌ تنفس‌
۵. گرفتگی‌ عضلانی‌
۶. غالباً قبل‌ از این‌ مرحله‌، خستگی‌ گرمایی‌ و علایم‌ آن‌ وجود دارد.
۷. داغ‌، خشك‌ و بر افروخته‌ بودن‌ پوست‌
۸. تعریق‌ وجود ندارد.
۹. بالا بودن‌ درجه‌ حرارت‌ بدن‌
۱۰. تند بودن‌ ضربان‌ قلب‌
۱۱. گیجی‌
۱۲. از دست‌ دادن‌ هوشیاری‌
ـ علل‌ بیماری:
خستگی‌ گرمایی‌ به‌ علت‌ نوشیدن‌ آب‌ به‌ مقدار ناكافی‌، خوردن‌ نمك‌ به‌ مقدار ناكافی‌، و كمبود تولید عرق‌ به‌ وجود می‌آید. (بدن‌ به‌ كمك‌ عرق‌ كردن‌ و بخار شدن‌ عرق‌ خنك‌ می‌شود). گرمازدگی‌ در اثر قرار گرفتن‌ بیش‌ اندازه‌ در حرارت‌ شدید و كار نكردن‌ مكانیسم‌های‌ تنظیم‌ حرارت‌ بدن‌ ایجاد می‌شود. در این‌ حالت‌ دمای‌ بدن‌ تا حد خطرناكی‌ بالا می‌رود (حتی‌ تا حدود 5/41 درجه‌).
ـ عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر:
۱. اثرات‌ عمومی‌ بالا رفتن‌ سن‌
۲. نوشیدن‌ الكل‌ یا سوءمصرف‌ سایر مواد
۳. بیماری‌ مزمن‌ مثل‌ دیابت‌ یا بیماری‌ عروق‌
۴. هوای‌ داغ‌ و پر رطوبت‌ (شرجی‌)
۵. كاركردن‌ در محیط‌ بسیار گرم‌
۶. پوشیدن‌ لباس‌ زیاد، خصوصاً لباس‌ تنگ‌
۷. تب‌ بالا
۸. بیماری‌ اخیر كه‌ باعث‌ از دست‌ رفتن‌ مایع‌ در اثر استفراغ‌ یا اسهال‌ شده‌ باشد.
۹. فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بدنی‌ یا ورزش‌ شدید در هوای‌ داغ‌ و پر رطوبت‌
۱۰. از دست‌دادن‌ مایعات‌ بدن‌ در اثر تعریق‌ و ننوشیدن‌ مایعات‌ كافی‌ برای‌ جایگزینی‌ آب‌ از دست‌ رفته‌
ـ پیشگیری‌:
۱. در هوای‌ داغ‌، لباس‌ سبك‌ و گشاد بپوشید.
۲. مرتب‌ آب‌ بنوشید و صبر نكنید تا تشنه‌ شوید و سپس‌ آب‌ بنوشید.
۳. سعی‌ كنید به‌ هوای‌ داغ‌ عادت‌ كنید.
۴. اگر تعریق‌ زیاد دارید، آب‌ بیشتر بنوشید. اگر مقدار ادرار كم‌ شود، میزان‌ آب‌ دریافتی‌ را زیادتر كنید.
۵. اگر زیادی‌ گرمتان‌ شده‌ است‌، پنجره‌ را باز كنید، یا از فن‌ یا تهویه‌ مطبوع‌ استفاده‌ كنید. این‌ كارها باعث‌ راحت‌تر تبخیر شدن‌ عرق‌ و در نتیجه‌ خنك‌ شدن‌ پوست‌ می‌شوند.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
معمولاً با درمان‌ سریع‌ بهبودی‌ كامل‌ در عرض‌ 2-1 روز حاصل‌ می‌شود.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
ممكن‌ است‌ هر كدام‌ از اعضای‌ مهم‌ بدن‌ دچار مشكل‌ شوند (قلب‌، ریه‌ها، كلیه‌ها، مغز)، با مدت‌ زمان‌ قرار گرفتن‌ در معرض‌ گرما و شدت‌ آن‌، و نیز سرعت‌ و اثربخشی‌ درمان‌ ارتباط‌ دارد.
ـ درمان‌:
اگر فردی‌ علایم‌ گرمازدگی‌ را دارد و عرق‌ نمی‌كند: ـ وی‌ را سریعاً خنك‌ كنید. لباس‌های‌ وی‌ را در آورید و او را در آب‌ سرد قرار دهید، یا دور او ملحفه‌ مرطوب‌ بپیچید. ترتیب‌ انتقال‌ او را به‌ نزدیكترین‌ بیمارستان‌ بدهید. این‌ یك‌ اورژانس‌ است‌! اگر فردی‌ ضعیف‌ و خسته‌ است‌ اما عرق‌ می‌كند: ـ وی‌ را در یك‌ جای‌ خنك‌ بخوابانید، مایعات‌ خنك‌ به‌ او بدهید (آب‌، آب‌ میوه‌، یا سایر نوشیدنی‌های‌ خنك‌). ترتیب‌ انتقال‌ او را به‌ نزدیكترین‌ بیمارستان‌ بدهید، مگر در موارد خفیف‌. توصیه‌های‌ پزشكی‌ برای‌ مراقبت‌ مناسب‌ از فرد را به‌ وی‌ یا همراهان‌ وی‌ ارایه‌ دهید.
ـ داروها:
برای‌ این‌ اختلالات‌ معمولاً دارویی‌ مورد نیاز نیست‌.
ـ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری:
وقتی‌ كه‌ علایم‌ وجود دارند، در حالتی‌ كه‌ پاهایتان‌ بالا باشد استراحت‌ كنید. با روبه‌ بهبود گذاشتن‌ علایم‌ می‌توان‌ كارهای‌ روزمره‌ را تدریجاً از سر گرفت‌.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود.
ـ درچه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ گرمازدگی‌ یا خستگی‌ گرمایی‌ را دارید، یا این‌ كه‌ علایم‌ را در فردی‌ دیگر مشاهده‌ نموده‌اید. بلافاصله‌ اورژانس‌ را خبر كنید! این‌ اختلالات‌ ممكن‌ است‌ جدی‌ یا مرگبار باشند.


همچنین مشاهده کنید