كم‌خونی‌ به‌ هنگام‌ بارداری‌ ـ anemia during pregnancy

كم‌خونی‌ به‌ هنگام‌ بارداری‌ عبارت‌ است‌ از كافی‌ نبودن‌ هموگلوبین‌ به‌ هنگام‌ بارداری‌. هموگلوبین‌ یك‌ پروتئین‌ درون‌ گلبول‌های‌ قرمز است‌ كه‌ اكسیژن‌ را به‌ بافت‌های‌ بدن‌ حمل‌ می‌كند.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. حالت‌ تنگی‌ نفس‌

۲. خستگی‌، ضعف‌، یا غش‌

۳. تپش‌ قلب‌ یا یك‌ احساس‌ و آگاهی‌ غیرطبیعی‌ از ضربان‌ قلب‌

۴. التهاب‌ و دردناك‌ بودن‌ زبان‌

۵. تهوع‌

۶. سردرد

۷. حالت‌ فراموشی‌ كه‌ گاهی‌ اتفاق‌ می‌افتد

۸. درد شكمی‌

ـ علل‌ بیماری:

۱. رژیم‌ غذایی‌ نامناسب‌ و ناكافی‌ كه‌ آهن‌ آن‌ به‌ قدر كافی‌ نباشد.

۲. كمبود اسیدفولیك‌

۳. خون‌ از دست‌ دادن‌ به‌ علت‌ خونریزی‌ از بواسیر یا خونریزی‌ گوارشی‌

۴. پختن‌ غذا بیش‌ از اندازه‌، كه‌ موجب‌ تخریب‌ آهن‌ و سایر موادمغذی‌ در غذا می‌شود.

۵. توجه‌ داشته‌ باشید كه‌ حتی‌ اگر آهن‌ و اسیدفولیك‌ دریافتی‌ كافی‌ باشد، خانم‌ باردار ممكن‌ است‌ دچار كم‌خونی‌ شود، زیرا بارداری‌ باعث‌ تغییر در جذب‌ مواد فوق‌ می‌شود. همچنین‌، جنین‌ مقداری‌ از آهن‌ و اسیدفولیك‌ مادر را مصرف‌ می‌كند.

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

۱. تغذیه‌ نامناسب‌ و ناكافی‌، به‌ خصوص‌ كمبود چندین‌ ویتامین‌

۲. سیگاركشیدن‌، كه‌ باعث‌ كاهش‌ جذب‌ مواد مغذی‌ مهم‌ می‌شود.

۳. مصرف‌ الكل‌، كه‌ خود باعث‌ نامناسب‌ و ناكافی‌ بودن‌ تغذیه‌ می‌شود.

۴. سابقه‌ هرگونه‌ اختلالی‌ كه‌ باعث‌ كاهش‌ جذب‌ مواد مغذی‌ شود.

۵. مصرف‌ داروهای‌ ضدتشنج‌

۶. چنانچه‌ مادر قبلاً قرص‌های‌ ضدبارداری‌ مصرف‌ می‌كرده‌ است‌.

ـ پیشگیری‌:

غذاهای‌ حاوی‌ آهن‌ زیاد مصرف‌ كنید، مثلاً جگر، گوشت‌ گوساله‌، غلات‌ و نان‌ سبوس‌دار، تخم‌مرغ‌، و میوه‌های‌ خشك‌ شده‌. غذاهای‌ حاوی‌ اسیدفولیك‌ زیاد مصرف‌ كنید، مثلاً جوانه‌ گندم‌، لوبیا و باقلا، بادام‌ كوهی‌ (پسته‌ شام‌)، پوره‌ای‌ كه‌ از جو دوسر درست‌ می‌شود، قارچ‌، كلم‌ پیچ‌، بروكلی‌، جگر گوساله‌، و مارچوبه‌. غذاهای‌ حاوی‌ ویتامین‌ ـ ث‌ زیاد مصرف‌ كنید، مثلاً مركبات‌ و سبزیجات‌ خام‌ و تازه‌. ویتامین‌ ـ ث‌ باعث‌ جذب‌ بهتر آهن‌ می‌شود. امكان‌ دارد به‌ صلاح‌ دید پزشك‌، ویتامین‌ به‌ صورت‌ تزریقی‌ و مكمل‌ مواد معدنی‌ برای‌ شما تجویز شود.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

معمولاً با دریافت‌ مكمل‌ آهن‌ و اسیدفولیك‌، به‌ صورت‌ خوراكی‌ یا تزریقی‌، قابل‌ درمان‌ است‌.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. زایمان‌ زودرس‌

۲. افزایش‌ استعداد ابتلا به‌ عفونت‌ پس‌ از زایمان‌

۳. كم‌خونی‌ شدید و خطرناك‌ به‌ هنگام‌ زایمان‌ به‌ علت‌ خونریزی‌. در این‌ حالت‌ نیاز به‌ تزریق‌ خون‌ وجود دارد.

ـ درمان‌:

اگر زبان‌ سرخ‌ و دردناك‌ باشد، دهان‌ و زبان‌ خود را 4-3 بار در روز با آب‌ نمك‌ گرم‌ بشویید. برای‌ تهیه‌ آب‌ نمك‌، یك‌ قاشق‌ چایخوری‌ نمك‌ را به‌ یك‌ لیوان‌ آب‌ گرم‌ اضافه‌ نموده‌، حل‌ كنید. دندان‌های‌ خود را با مسواك‌ نرم‌ تمیز كنید.

ـ داروها:

امكان‌ دارد آهن‌، اسیدفولیك‌، و سایر مكمل‌ها تجویز شوند. برای‌ جذب‌ بهتر، مكمل‌ آهن‌ را یك‌ ساعت‌ قبل‌ از غذا یا بین‌ وعده‌های‌ غذایی‌ میل‌ كنید. آهن‌ رنگ‌ اجابت‌ مزاج‌ را سیاه‌ می‌كند و اغلب‌ باعث‌ یبوست‌ می‌شود.

ـ فعالیت:

محدودیتی وجود ندارد. به هنگام خستگی استراحت كنید تا اینكه كم خونی برطرف شود.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

خوب‌ غذا بخورید و مكمل‌های‌ غذایی‌ تجویز شده‌ را طبق‌ دستور مصرف‌ نمایید. سعی‌ كنید فیبر غذایی‌ و مایعات‌ بیشتر دریافت‌ كنید تا از یبوست‌ جلوگیری‌ شود.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

اگر به‌ هنگام‌ بارداری‌، علایم‌ كم‌خونی‌ در شما ظاهر شده‌ است‌. اگر یكی‌ از مشكلات‌ زیر به‌ هنگام‌ درمان‌ رخ‌ دهد: اسهال‌، تهوع‌، درد شكمی‌، یبوست‌، خونریزی‌ از هر كجا و هر چند مختصر.