سه شنبه, ۲۸ فروردین, ۱۴۰۳ / 16 April, 2024
مجله ویستا

ملانوم‌ ـ melanoma


ملانوم‌ یك‌ نوع‌ سرطان‌ پوست‌ كه‌ به‌ سایر نواحی‌ بدن‌ و عمدتاً گره‌های‌ لنفاوی‌، كبد، ریه‌ها و دستگاه‌ عصبی‌ مركزی‌ گسترش‌ می‌یابد. اكثر موارد ملانوم‌ از یك‌ خال‌ پوستی‌ یا سایر ضایعات‌ پوستی‌ قبلی‌ منشأ می‌گیرد.
ـ علایم‌ شایع‌:
یك‌ ضایعه‌ پوستی‌ مسطح‌ یا مختصری‌ برجسته‌ كه‌ می‌تواند سیاه‌رنگ‌، قهوه‌ای‌، آبی‌، قرمز، سفید یا دارای‌ مخلوطی‌ از رنگ‌ها باشد. لبه‌های‌ ضایعه‌ اغلب‌ نامنظم‌ بوده‌ و ممكن‌ است‌ خونریزی‌ داشته‌ باشد.
ـ علل‌ بیماری:
رشد مهارنشده‌ سلول‌هایی‌ كه‌ ایجادكننده‌ رنگ‌ قهوه‌ای‌ پوست‌ هستند (ملانوسیت‌ها). هنگامی‌ كه‌ سلول‌ها به‌ سمت‌ لایه‌های‌ زیرین‌ پوست‌ رشد می‌كنند به‌ عروق‌ خونی‌ و لنفاوی‌ دست‌اندازی‌ كرده‌ و از این‌ طرق‌ به‌ سایر نواحی‌ بدن‌ انتشار می‌یابند.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. خال‌های‌ پوستی‌
۲. بارداری‌
۳. سابقه‌ خانوادگی‌ ملانوم‌
۴. زندگی‌ در مناطق‌ آفتاب‌گیر
۵. اشعه‌درمانی‌ یا مواجهه‌ بیش‌ از حد با نور ماوراءبنفش‌ مثلاً با لامپ‌های‌ آفتابی‌
۶. عوامل‌ ژنتیك این‌ سرطان‌ در افراد سفیدپوست‌ بور بیشترین‌ شیوع‌ را دارد و برعكس‌ در سیاهپوستان‌ نادر است‌.
۷. مشاغل‌ یا فعالیت‌هایی‌ كه‌ با تماس‌ زیاد با آفتاب‌ در ارتباطند نظیر كشاورزی‌، كارهای‌ ساختمانی‌، ورزش‌های‌ قهرمانی‌ یا حمام‌ آفتاب‌ گرفتن‌
ـ پیشگیری‌:
از تماس‌ بیش‌ از حد با آفتاب‌ اجتناب‌ كنید. از كلاه‌های‌ لبه‌پهن‌ و لباس‌های‌ محافظ‌ استفاده‌ كنید. از تركیبات‌ ضدآفتاب‌ با حداكثر قدرت‌ محافظتی‌ بر روی‌ پوست‌ نواحی‌ در معرض‌ آفتاب‌ استفاده‌ كنید. این‌ نكته‌ به‌ ویژه‌ در سال‌های‌ نوجوانی‌ مهم‌ است‌. به‌منظور شناسایی‌ تغییر در نواحی‌ پیگمانته‌ پوست‌، به‌طور منظم‌ پوست‌ بدن‌ و از جمله‌ كف‌ پا را مورد معاینه‌ قرار دهید. برای‌ بررسی‌ پوست‌ ناحیه‌ پشت‌ از یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ كمك‌ بگیرید. در مورد هرگونه‌ تغییر پوستی‌ به‌ ویژه‌ در نواحی‌ قهوه‌ای‌ یا سیاه‌ به‌ صورت‌ چند رنگه‌ شدن‌، نامنظم‌ شدن‌ لبه‌ها یا سطح‌ ضایعه‌، خونریزی‌ از ضایعه‌ یا هرگونه‌ تغییر دیگر با پزشك‌ مشورت‌ كنید.
ـ عواقب‌ موردانتظار:
بسیار متغیر است‌. ملانوم‌ در مراحل‌ اولیه‌ كه‌ هنوز به‌ سایر نواحی‌ گسترش‌ نیافته‌ است‌ با برداشت‌ از طریق‌ جراحی‌ قابل‌ علاج‌ است‌. در حال‌ حاضر در صورت‌ گسترش‌ تومور به‌ اعضای‌ دور، بیماری‌ غیرقابل‌ علاج‌ بوده‌ و در مدت‌ زمان‌ اندكی‌ منجر به‌ مرگ‌ می‌گردد. با این‌ حال‌، علایم‌ آن‌ قابل‌تسكین‌ یا كنترل‌ است‌. تحقیقات‌ علمی‌ در مورد علل‌ و درمان‌ این‌ بیماری‌ ادامه‌ دارد و این‌ امید وجود دارد كه‌ درمان‌های‌ مؤثرتر و در نهایت‌ علاج‌بخشی‌ عرضه‌ گردند.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
گسترش‌ كشنده‌ تومور به‌ ریه‌ها، كبد، مغز، یا سایر اعضای‌ داخلی‌
ـ درمان‌:
نمونه‌برداری‌ (برداشت‌ مقدار كمی‌ از بافت‌ یا مایع‌ جهت‌ بررسی‌ آزمایشگاهی‌ به‌ منظور كمك‌ به‌ تشخیص‌) از ضایعات‌ مشكوك‌ به‌ ملانوم‌ جهت‌ تعیین‌ درمان‌ مناسب‌ باید مشخص‌ گردد. جراحی‌ به‌ منظور برداشت‌ ضایعات‌ مشكوك‌ یا غدد لنفاوی‌ مجاور (در صورت‌ گسترش‌ تومور به‌ آنها). پیوند پوست‌ برای‌ جلوگیری‌ از تشكیل‌ جوشگاه‌ بدمنظره‌ در محل‌ برداشت‌ ضایعه‌ ممكن‌ است‌ لازم‌ گردد. پس‌ از تشخیص‌ بیماری‌، معاینه‌ مكرر بدن‌ به‌منظور ارزیابی‌ سایر ضایعات‌ ضروری‌ است‌. اشعه‌درمانی‌ در صورت‌ گسترش‌ تومور.
ـ داروها:
داروهای‌ ضدسرطان‌ (شیمی‌درمانی‌) ممكن‌ است‌ تجویز شود.
ـ فعالیت‌:
محدودیتی‌ وجود ندارد به‌ جز در مورد فعالیت‌هایی‌ كه‌ با تماس‌ با افتاب‌ سروكار دارند (به‌ قسمت‌ پیشگیری‌ رجوع‌ شود).
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ خاصی‌ نیاز نیست‌.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. بروز تغییرات‌ در ناحیه‌ دیگری‌ از پوست‌ در طی‌ درمان‌
۲. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان دارای‌ علایم‌ ملانوم‌ بدخیم‌ باشید.
۳. اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای‌ تجویزی‌ ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبی‌ همراه‌ باشند.


همچنین مشاهده کنید