جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا

تومورهای‌ فیبرویید رحم‌ ـ fibroid tumors of the uterus


تومورهای‌ فیبرویید رحم‌ عبارت‌ است‌ از رشد سلول‌های‌ غیرطبیعی‌ در دیواره‌ عضلانی‌ (میومتر) رحم‌. واژه‌ «فیبرویید» غلط‌انداز است‌، زیرا سلول‌های‌ این‌ نوع‌ تومور منشاء فیبروزی‌ ندارند، بلكه‌ این‌ تومورها از سلول‌های‌ عضلانی‌ غیرطبیعی‌ تشكیل‌ شده‌اند. فیبروییدهای‌ رحم‌ شایع‌ و معمولاً خوش‌خیم‌ (غیرسرطانی‌) هستند.
سه‌ نوع‌ اصلی‌ فیبرویید وجود دارد (برحسب‌ مكان‌ آن‌ در رحم‌): نوع‌ زیر سروزی‌ آن‌ روی‌ سطح‌ خارجی‌ رحم‌ ظاهر می‌شود، نوع‌ داخل‌ دیواره‌ای‌ آن‌ به‌ دیواره‌ رحم‌ محدود است‌، و نوع‌ زیر مخاطی‌ آن‌ در سطح‌ داخلی‌ رحم‌ پدیدار می‌گردد. فیبروییدها ندرتاً گردن‌ رحم‌ را درگیر می‌كنند.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. غالباً بدون‌ علامت‌ است‌. امكان‌ دارد در معاینه‌ لگنی‌ كشف‌ شود.
۲. خونریزی‌ در بین‌ قاعدگی‌ها
۳. احساس‌ فشار روی‌ مثانه‌ یا راست‌ روده‌
۴. كم‌خونی‌ (ضعف‌، خستگی‌ و رنگ‌پریدگی‌)
۵. ندرتاً افزایش‌ ترشحات‌ از مجرای‌ تناسلی‌
۶. مقاربت‌ دردناك‌ یا خونریزی‌ پس‌ از مقاربت‌
۷. فواصل‌ بین‌ قاعدگی‌ها كمتر و ممكن‌ است‌ مقدار خونریزی‌ نیز بیشتر شود به‌ طوری‌ كه‌ گاهی‌ اوقات‌ لخته‌های‌ بزرگ‌ خونی‌ بیرون‌ می‌آید و احساس‌ ناراحتی‌ زیادی‌ وجود دارد.
ـ علل‌ بیماری:
دلیل‌ قطعی‌ آن‌ مشخص‌ نیست‌. با توجه‌ به‌ اینكه‌ تومورهای‌ فیبرویید در دختران‌ قبل‌ از بلوغ‌ و نیز خانم‌های‌ یائسه‌ به‌ ندرت‌ رخ‌ می‌دهند، هورمون‌ استروژن‌ برای‌ تحریك‌ و رشد تومورهای‌ فیبرویید ضروری‌ است‌.
ـ عوامل تشدید كننده بیماری:
مصرف‌ قرص‌های‌ ضد حاملگی‌ و هورمون‌ درمانی‌ جایگزین‌ با استروژن‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ رشد بیش‌ از اندازه‌ فیبروییدها شوند. عوامل‌ ژنتیك‌. تومورهای‌ فیبرویید در خانم‌های‌ سیاه‌پوست‌ نسبت‌ به‌ سفیدپوست‌ 5-3 برابر شایعتر هستند.
ـ پیشگیری‌:
هم‌ اكنون‌ نمی‌توان‌ از آن‌ پیشگیری‌ به‌ عمل‌ آورد، اما اجتناب‌ از مصرف‌ هورمون‌های‌ زنانه‌ ممكن‌ است‌ رشد فیبروییدها را كمتر كند.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
اگر قبل‌ از یائسگی‌ جراحی‌ ضرورت‌ نیابد، معمولاً این‌ تومورها پس‌ از یائسگی‌ بدون‌ درمان‌ كوچك‌ می‌شوند. در صورتی‌ كه‌ جراحی‌ ضرورت‌ داشته‌ باشد، بیمار بستری‌ می‌شود. فیبروییدها در شرایط‌ زیر عموماً جراحی‌ می‌شوند: خونریزی‌ بیش‌ از اندازه‌، ایجاد علایمی‌ كه‌ در حامله‌ شدن‌ یا حاملگی‌ خلل‌ وارد می‌آورند، یا سرطانی‌ شدن‌ (كه‌ خیلی‌ به‌ ندرت‌ رخ‌ می‌دهد). غالباً می‌توان‌ فیبروییدها را بدون‌ درآوردن‌ كل‌ رحم‌ جراحی‌ نمود و تا زمانی‌ كه‌ رحم‌ درآورده‌ نشده‌ باشد توانایی‌ حامله‌ شدن‌ وجود دارد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
خونریزی‌ شدید و كم‌خونی.‌ عوارضی‌ كه‌ در زمان‌ حاملگی‌ می‌توانند رخ‌ دهند عبارتند از: سقط‌ خودبه‌خودی‌ (معمولاً در نوع‌ زیر مخاطی‌ فیبرویید)، زایمان‌ زودرس‌ (معمولاً در فیبروییدهای‌ بزرگ‌)، و امكان‌ جدا شدن‌ جفت‌ وقتی‌ كه‌ جفت‌ روی‌ فیبرویید قرار گرفته‌ باشد. در مواردی‌ كه‌ فیبرویید بزرگ‌ است‌، رشد جنین‌ ممكن‌ است‌ به‌ خطر افتد زیرا خون‌ بیشتر به‌ سوی‌ فیبرویید جریان‌ می‌یابد و كمتر به‌ جفت‌ می‌رسد. امكان‌ دارد فیبرویید پس‌ از جراحی‌ دوباره‌ عود كند. سرطانی‌ شدن‌ فیبرویید (در كمتر از 5/0% موارد رخ‌ می‌دهد). این‌ عارضه‌ نادر معمولاً با رشد سریع‌ تومور خود را نشان‌ می‌دهد.
ـ درمان‌:
اقدامات‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ موارد زیر باشند: آزمایش‌ خون‌؛ سونوگرافی‌؛ لاپاروسكوپی‌ (بررسی‌ احشای‌ داخل‌ حفره‌ شكم‌ با وسیله‌ای‌ كه‌ سر آن‌ منبع‌ نور قرار دارد از راه‌ سوراخی‌ بر روی‌ شكم‌)؛ یا هیستروسالپنگوگرام‌ (بررسی‌ رحم‌ و لوله‌های‌ رحمی‌ با تزریق‌ ماده‌ای‌ به‌ دورن‌ رحم‌ كه‌ در عكس‌برداری‌ با اشعه‌ ایكس‌ به‌ خوبی‌ دیده‌ می‌شود).
در مورد درمان‌ برحسب‌ علایم‌ و نیز نتایج‌ اقدامات‌ تشخیصی‌ مختص‌ هر بیمار تصمیم‌گیری‌ خواهد شد. در مواردی‌ كه‌ علایم‌ خفیف‌ هستند، امكان‌ دارد نیازی‌ به‌ درمان‌ وجود نداشته‌ باشد و توصیه‌ شود كه‌ بیمار پس‌ از 12-6 ماه‌ مجدداً برای‌ معاینه‌ مراجه‌ كند. در بعضی‌ از موارد، ممكن‌ است‌ توصیه‌ به‌ جراحی‌ شود و انواع‌ روش‌های‌ مختلف‌ جراحی‌ وجود دارد. اگر پزشكتان‌ جراحی‌ را توصیه‌ كرده‌ است‌، قبل‌ از تصمیم‌گیری‌ در مورد آن‌ از تمام‌ جوانب‌ مربوطه‌ مطلع‌ شوید. تاریخ‌ خونریزی‌ها و تعداد تامپون‌ها یا پدهای‌ مصرف‌ شده‌ در روز را یادداشت‌ كنید.
ـ داروها:
استروژن‌ موجود در قرص‌های‌ ضدحاملگی‌ با دوز كم‌، چندان‌ خطر مهمی‌ ندارند. اما استروژن‌ با دوز زیاد ممكن‌ است‌ باعث‌ بزرگ‌ شدن‌ فیبروییدها شود. اگر ضرورت‌ یابد، به‌ فكر استفاده‌ از سایر روش‌های‌ جلوگیری‌ باشید، مثل‌ دیافراگم‌، آی‌یودی‌، كاندوم‌ یا كف‌ یا ژل‌ ضد حاملگی‌ امكان‌ دارد برای‌ به‌ حداقل‌ رساندن‌ خونریزی‌ رحمی‌ مصرف‌ پروژستین‌ها توصیه‌ شود. برای‌ تخفیف‌ درد از داروهای‌ ضد التهاب‌ غیر استروییدی‌ استفاده‌ كنید. برای‌ كم‌خونی‌ ناشی‌ از خونریزی‌، مكمل‌ آهن‌ مصرف‌ كنید. امكان‌ دارد یك‌ هورمون‌ محرك‌ گنادوتروپین‌ها برای‌ شما تجویز شود. این‌ دارو باعث‌ بروز یائسگی‌ مصنوعی‌ و سریع‌ شده‌ و به‌ طوری‌ كه‌ خونریزی‌ متوقف‌ و اندازه‌ فیبرویید كوچك‌ می‌شود. این‌ نوع‌ دارو نباید بیش‌ از 6 ماه‌ مورد استفاده‌ قرار گیرد.
ـ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری :
محدودیت‌ خاصی‌ برای‌ آن‌ وجود ندارد مگر جراحی‌ انجام‌ شده‌ باشد. در این‌ صورت‌ باید مدتی‌ در رختخواب‌ استراحت‌ شود، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها تا حدودی‌ محدود شوند، و فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری جنسی‌ نیز تا تقریباً یك‌ ماه‌ متوقف‌ شود.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود.
ـ درچه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمود؟
۱. اگر علایم‌ تومور فیبرویید شدیدتر شوند.
۲. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان علایم‌ تومور فیبرویید را دارید.
۳. اگر مجبور باشید هر تامپون‌ یا پد را زودتر از یك‌ ساعت‌ عوض‌ كنید.


همچنین مشاهده کنید