پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا

به‌ هم‌ خوردن‌ تعادل‌ كلسیم‌ خون‌ ـ calcium imbalance


به‌ هم‌ خوردن‌ تعادل‌ كلسیم‌ خون‌ كلسیم‌ یكی‌ از اجزای‌ معدنی‌ خون‌ است‌ كه‌ به‌ تنظیم‌ ضربان‌ قلب‌، انتقال‌ پیام‌های‌ عصبی‌، انقباض‌ عضلات‌ و تشكیل‌ استخوان‌ و دندان‌ها كمك‌ می‌كند. افزایش‌ یا كاهش‌ غلظت‌ كلسیم‌ خون‌ می‌تواند مشكلات‌ جدی‌ و گاهی‌ تهدیدكننده‌ زندگی‌ به‌ بار آورد، به‌ نحوی‌ كه‌ غشاهای‌ تمام‌ سلول‌های‌ بدن‌، عضلات‌، استخوان‌ها، غدد پاراتیرویید و هورمون‌های‌ پاراتیروییدی‌ (كه‌ تنظیم‌كننده‌ جذب‌ و استفاده‌ از كلسیم‌ هستند) همگی‌ تحت‌ تأثیر قرار می‌گیرند.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. كاهش‌ غلظت‌ كلسیم‌ خون‌
۲. اسپاسم‌، پرش‌، یا كرامپ‌ عضلانی‌
۳. بی‌حسی‌ و سوزن‌ سوزن‌ در دست‌ها و پاها
۴. تشنج‌
۵. نامنظمی‌ ضربان‌ قلب‌
۶. افزایش‌ فشار خون‌
۷. افسردگی‌، دلیریوم‌، گیجی‌
۸. افزایش‌ غلظت‌ كلسیم‌ خون‌
۹. تشنج‌ و اغماء (تنها در بدترین‌ موارد)
۱۰. بی‌حالی‌ و خواب‌آلودگی‌
۱۱. بی‌اشتهایی‌
۱۲. استفراغ‌ و اسهال‌
۱۳. كم‌آبی‌ بدن‌ و تشنگی‌
۱۴. نامنظمی‌ ضربان‌ قلب‌
۱۵. كاهش‌ فشار خون‌
ـ علل‌ بیماری:
۱. میلوم‌ متعدد
۲. پركاری‌ غدد پاراتیرویید
۳. كاهش‌ غلظت‌ منیزیم‌ خون‌
۴. سوختگی‌ یا عفونت‌ شدید
۵. نارسایی‌ كلیه‌
۶. پانكراتیت‌ (التهاب‌ لوزالمعده‌)
۷. تومورهای‌ خوش‌خیم‌ یا بدخیمی‌ كه‌ استخوان‌ را تخریب‌ می‌كنند.
۸. وجود شكستگی‌های‌ متعدد و استراحت‌ طولانی‌مدت‌ در تخت‌
۹. سوءجذب‌ از دستگاه‌ گوارشی‌ (معمولاً بدون‌ علت‌ مشخص‌)
۱۰. دریافت‌ ناكافی‌ كلسیم‌ و ویتامین‌ ـ د در رژیم‌ غذایی‌
۱۱. كاهش‌ فعالیت‌ غدد پاراتیرویید به‌ علت‌ بیماری‌ یا آسیب‌ به‌ هنگام‌ جراحی‌ در گردن‌
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. آسیب‌، سرطان‌، یا جراحی‌ غده‌ تیرویید یا غدد پاراتیرویید
۲. افراط‌ در مصرف‌ الكل‌ كه‌ باعث‌ نامناسب‌ بودن‌ تغذیه‌ می‌شود.
۳. عدم‌ فعالیت‌ یا استراحت‌ طولانی‌مدت‌ در رختخواب‌ به‌ هر علت‌
۴. تزریق‌ مكرر خون‌ حاوی‌ سیترات‌
۵. بیماری‌ مزمن‌ كلیه‌
۶. مصرف‌ بعضی‌ از داروها، از جمله‌ دیورتیك‌های‌ تیازیدی‌ و مسدودكننده‌های‌ كانال‌ كلسیمی‌
۷. تغذیه‌ نامناسب‌، به‌خصوص‌ مصرف‌ بیش‌ از اندازه‌ محصولات‌ لبنی‌ یا آنتی‌اسیدهای‌ حاوی‌ كلسیم‌ زیاد
ـ پیشگیری‌:
۱. هیچ‌گاه‌ الكل‌ ننوشید.
۲. داشتن‌ یك‌ رژیم‌ طبیعی‌ و متعادل‌
۳. از آنتی‌اسیدهای‌ حاوی‌ كلسیم‌، به‌صورت‌ مرتب‌ استفاده‌ نكنید.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
اغلب‌ موارد با درمان‌ در عرض‌ یك‌ هفته‌ معالجه‌ می‌شوند، مگر اینكه‌ علت‌ به‌ هم‌ خوردن‌ تعادل‌ كلسیم‌ خون‌، سرطان‌ باشد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. ایست‌ قلبی‌
۲. شكستگی‌ استخوان‌های‌ ضعیف‌
۳. سنگ‌ كلیه‌ (در موارد افزایش‌ غلظت‌ كلسیم‌ خون‌)
۴. زخم‌ معده‌ و اثنی‌عشر (در موارد افزایش‌ غلظت‌ كلسیم‌ خون‌)
ـ درمان‌:
آزمایشات‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌ خون‌ از نظر سطح‌ كلسیم‌، نوار قلب‌، و عكسبرداری‌ از استخوان‌ها باشد. پیش‌ از اینكه‌ برنامه‌ درمانی‌ برای‌ پیشگیری‌ از عود مشكل‌ طرح‌ریزی‌ شود، باید علت‌ زمینه‌ساز معلوم‌ شود.
ـ داروها:
۱. در حالت‌ كاهش‌ غلظت‌ كلسیم‌ خون‌، گلوكونات‌ یا كربنات‌ كلسیم‌ وریدی‌
۲. در حالت‌ افزایش‌ غلظت‌ كلسیم‌ خون‌، محلول‌ سالین‌ داخل‌ وریدی‌ و دیورتیك‌های‌ قوس‌ هنله‌ (مثل‌ فورسماید ] لازیكس‌ [ و اسید اتاكرینیك‌).
ـ فعالیت‌:
پس‌ از شروع‌ درمان‌، با رو به‌ بهبود گذاشتن‌ علایم‌، فعالیت‌های‌ عادی‌ خود را از سر گیرید.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
در موارد كاهش‌ خفیف‌ غلظت‌ كلسیم‌ خون‌، از مكمل‌ كلسیمی‌ و ویتامین‌ ـ د استفاده‌ نمایید. شیر و محصولات‌ لبنی‌ نیز بیشتر مصرف‌ كنید. در موارد افزایش‌ خفیف‌ غلظت‌ كلسیم‌ خون‌، مصرف‌ محصولات‌ لبنی‌ و آنتی‌اسیدهای‌ حاوی‌ كلسیم‌ را محدود كنید.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. اگر پس‌ از آغاز درمان‌، علایم‌ بدتر شوند یا رو به‌ بهبود نگذارند.
۲. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ به‌ هم‌ خوردن‌ تعادل‌ كلسیم‌ خون‌ را دارید.


همچنین مشاهده کنید