پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

انتروكولیت‌ با غشای‌ كاذب‌ ـ pseudomembranous enterocolitis


انتروكولیت‌ با غشای‌ كاذب‌ یك‌ بیماری‌ شدید و نادر مربوط‌ به‌ روده‌ كوچك‌ و بزرگ‌. این‌ عارضه‌ معمولاً 7-5 روز پس‌ از جراحی‌های‌ وسیع‌ گوارش‌ و درمان‌ آنتی‌بیوتیكی‌ در یك‌ فرد دچار ناتوانی‌ عمومی‌ قبل‌ از جراحی‌ بروز می‌كند. مشخصه‌ آن‌ التهاب‌ و مرگ‌ بافتی‌ غشای‌ پوشاننده‌ سطح‌ داخلی‌ روده‌ و لایه‌ عمقی‌ روده‌هاست‌.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. تب‌
۲. تهوع‌ و استفراغ‌
۳. عدم‌ آگاهی‌ به‌ موقعیت‌
۴. بالا بودن‌ تعداد گلبول‌های‌ سفید در آزمایش‌ خون‌
۵. اسهال‌ آبكی‌ (گاهی‌ خونی‌) همراه‌ با انقباضات‌ شكمی‌
۶. افت‌ فشار خون‌، گاهی‌ تا حد شوك‌، همراه‌ با نبض‌های‌ ضعیف‌ و ضربان‌ قلب‌ سریع‌
۷. علایم‌ ممكن‌ است‌ در طی‌ درمان‌ آنتی‌بیوتیكی‌ یا 10-1 روز پس‌ از قطع‌ آن‌ بروز كند.
ـ علل‌ بیماری:
عفونت‌ باكتریایی‌، عمولاً ناشی‌ از كلسترویدیوم‌ دیفیسیل‌ كه‌ با تولید سم‌ باعث‌ ایجاد علایم‌ می‌شود ـ یا ناشی‌ از استافیلوكوك‌ . این‌ باكتری‌ها به‌ طور طبیعی‌ درون‌ روده‌ها زندگی‌ می‌كنند ولی‌ هنگامی‌ كه‌ سایر باكتری‌های‌ طبیعی‌ ساكن‌ روده‌ در اثر مصرف‌ مقدار بالای‌ آنتی‌بیوتیك‌های‌ وسیع‌الطیف‌ از بین‌ می‌روند این‌ باكتری‌ها ایجاد انتروكولیت‌ می‌كنند. این‌ امر تعادل‌ باكتریایی‌ درون‌ روده‌ را برهم‌ می‌زند. این‌ بیماری‌ معمولاً به‌ عنوان‌ عارضه‌ای‌ از جراحی‌ بروز می‌كند.
ـ عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر:
۱. چاقی‌
۲. نارسایی‌ كلیه‌
۳. تغذیه‌ نامطلوب‌
۴. سن‌ بالای‌ 60 سال‌
۵. جراحی‌ اخیر همراه‌ با افت‌ فشار خون‌ در طی‌ جراحی‌
۶. مصرف‌ آنتی‌بیوتیك‌ها، به‌ خصوص‌ لینكومایسین‌، كلیندامایسین‌، آمپی‌سیلین‌، كلرامفنیكل‌، سفالوسپورین‌ها، پنی‌سیلین‌ یا داروهای‌ گروه‌ سولفات‌
ـ پیشگیری‌:
پیشگیری‌ خاصی‌ ندارد.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
علایم‌ معمولاً 2-1 هفته‌ پس‌ از قطع‌ آنتی‌بیوتیك‌ مسؤول‌ عارضه‌ برطرف‌ می‌شوند. تجویز یك‌ آنتی‌بیوتیك‌ دیگر به‌ جای‌ آنتی‌بیوتیك‌ قطع‌ شده‌ معمولاً توصیه‌ نمی‌شود، مكانیسم‌های‌ دفاعی‌ بدن‌ خود در غیاب‌ درمان‌ آنتی‌بیوتیكی‌ برای‌ مقابله‌ با عفونت‌ها عمل‌ می‌كنند. موارد شدید این‌ بیماری‌ ممكن‌ است‌ كشنده‌ باشد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. پریتونیت‌ ناشی‌ از پاره‌ شدن‌ روده‌
۲. شوك‌ و از دست‌ دادن‌ شدید مایعات‌ بدن‌
ـ درمان‌:
۱. مهمترین‌ جنبه‌ درمان‌، قطع‌ مصرف‌ آنتی‌بیوتیك‌ مسؤول‌ بیماری‌ است‌.
۲. در موارد متوسط‌ تا شدید، بستری‌ در بیمارستان‌ جهت‌ تجویز تغذیه‌ وریدی‌ و مراقبت‌های‌ ویژه‌ ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد.
۳. بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ كشت‌ مدفوع‌، آندوسكوپی‌، یا نمونه‌برداری‌ لایه‌ پوشاننده‌ سطح‌ داخلی‌ روده‌ بزرگ‌ در طی‌ كولونوسكوپی‌ باشد. توجه‌ به‌ این‌ نكته‌ ضروری‌ است‌ كه‌ عكس‌برداری‌ با تنقیه‌ باریم‌ (باریم‌ انما) نباید برای‌ بیمار انجام‌ شود زیرا ممكن‌ است‌ باعث‌ پارگی‌ روده‌ گردد
ـ داروها:
۱. كورتون‌ با مقدار بالا برای‌ یك‌ مدت‌ كوتاه‌ برای‌ كاهش‌ التهاب‌ ممكن‌ است‌ تجویز شود.
۲. ز مصرف‌ داروهای‌ ضد اسهال‌ خودداری‌ كنید مگر با دستور پزشك‌. این‌ داروها ممكن‌ است‌ در پارگی‌ روده‌ نقش‌ داشته‌ باشد.
۳. كلستیرامین‌، وانكومایسین‌ یا مترونیدازول‌ برای‌ پیشگیری‌ از عفونت‌های‌ غیر باكتریایی‌ ثانویه‌ كه‌ در شرایط‌ بهم‌ خوردن‌ تعادل‌ ارگانیسم‌های‌ روده‌ای‌ رخ‌ می‌دهد، تجویز می‌گردد.
ـ فعالیت‌:
تا برطرف‌ شدن‌ همه‌ علائم‌ بیماری‌ در بستر استراحت‌ نمایید. برای‌ كاهش‌ احتمال‌ لخته‌ شدن‌ خون‌ در وریدهای‌ عمقی‌ پا در همان‌ حال‌ كه‌ در بستر استراحت‌ می‌كنید، پاهای‌ خود را خم‌ و راست‌ كنید. فعالیت‌های‌ طبیعی‌ خود را پس‌ از برطرف‌ شدن‌ علایم‌ به‌ تدریج‌ از سر بگیرید.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
در ابتدای‌ درمان‌، تغذیه‌ وریدی‌ لازم‌ خواهد بود، پس‌ از آن‌ به‌ تدریج‌ تغذیه‌ دهانی‌ با رژیم‌ مایعات‌، سپس‌ غذاهای‌ نرم‌ و در نهایت‌ رژیم‌ معمولی‌ شروع‌ می‌شود.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. اگر علایم‌ پس‌ از درمان‌ عود نماید.
۲. اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شده اید. داروهای‌ تجویزی‌ ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبی‌ همراه‌ باشند.
۳. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان دچار علایم‌ انتروكولیت‌ با غشای‌ كاذب‌ پس‌ از جراحی‌ روده‌ها شده‌ باشید.


همچنین مشاهده کنید