چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

اریتم‌ مولتی‌فرم‌ ـ erythema multiforme


اریتم‌ مولتی‌فرم‌ عبارت‌ است‌ از یك‌ بیماری‌ التهابی‌ حاد پوست‌ و غشاهای‌ مخاطی‌ (بافت‌های‌ نازك‌ و مرطوبی‌ كه‌ حفرات‌ بدن‌ را می‌پوشانند). در اكثر موارد، این‌ بیماری‌ خوش‌خیم‌ است‌ و خودبه‌خود محدود می‌شود، اما امكان‌ دارد شدید نیز باشد. نوع‌ شدید بیماری‌ با نام‌ نشانگان‌ استیونس‌ ـ جانسون‌ یا اریتم‌ مولتی‌فرم‌ شدید نیز شناخته‌ می‌شود.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. تب‌
۲. سردرد
۳. گلودرد
۴. اسهال‌
۵. ضایعات‌ تبدیل‌ به‌ تاول‌، كهیر، یا زخم‌ می‌شوند.
۶. در موارد شدید، غشاهای‌ مخاطی‌ دهان‌، چشم‌ها، و ناحیه‌ تناسلی‌ ملتهب‌ می‌شوند.
۷. ضایعات‌ معمولاً خارش‌ دارند و گاهی‌ دردناك‌ هستند یا فرد در آنها احساس‌ سوزش‌ می‌كند.
۸. نقاط‌ بثوری‌ كه‌ قرمز هستند و شكلی‌ قرینه‌ دارند و غالباً به‌صورت‌ حلقه‌ها متحدالمركز (شبیه‌ سیبل‌ تیراندازی‌) ظاهر می‌شوند.
۹. این‌ بثور معمولاً روی‌ كف‌ دست‌ و پا، یا سایر نقاط‌ دست‌ و پا ظاهر می‌شود و ممكن‌ است‌ به‌صورت‌ و سایر نقاط‌ بدن‌ نیز گسترش‌ یابد.
ـ علل‌ بیماری:
۱. حاملگی‌
۲. سرطان‌ها
۳. اشعه‌درمانی‌
۴. عفونت‌های‌ باكتریایی‌
۵. بیماری‌های‌ بافت‌ همبند ـ رگ‌ها
۶. تغییرات‌ هورمونی‌ قبل‌ از عادت‌ ماهانه‌
۷. عفونت‌های‌ ناشی‌ از انگل‌های‌ تك‌یاخته‌ای‌
۸. در 50% از موارد، علت‌ ناشناخته‌ است‌. عفونت‌های‌ ویروسی‌، خصوصاً ویروس‌ هرپس‌ سیمپلكس‌ (ویروس‌ تب‌خال‌).
۹. داروهایی‌ مثل‌ سولفونامیدها، پنی‌سیلین‌ها، داروهای‌ ضدتشنج‌، سالیسیلات‌ها، و باربیتورات‌ها. واكنش‌ دارویی‌ ممكن‌ است‌ تا 14-7 روز پس‌ از شروع‌ دارو رخ‌ ندهد.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. سابقه‌ اریتم‌ مولتی‌فرم‌ از قبل‌
۲. مصرف‌ داروهایی‌ كه‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ بروز این‌ واكنش‌ شوند.
ـ پیشگیری‌:
۱. حتی‌المقدور اجتناب‌ از علل‌ احتمالی‌
۲. پیشگیری‌ از بروز تب‌خال‌ با كاهش‌ استرس‌ و قرار نگرفتن‌ در معرض‌ آفتاب‌
۳. درمان‌ سریع‌ هرگونه‌ بیماری‌ یا عفونتی‌ كه‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ اریتم‌ مولتی‌فرم‌ شود.
ـ عواقب‌ موردانتظار:
بثور پوستی‌ در عرض‌ 2-1 هفته‌ به‌ حداكثر خود می‌رسد و معمولاً در عرض‌ 3-2 هفته‌ از بین‌ می‌رود، اما ممكن‌ است‌ تا 6-5 هفته‌ هم‌ باقی‌ بماند.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. عود بیماری‌
۲. پیشرفت‌ بیماری‌ از نوع‌ خفیف‌ به‌ نوع‌ شدید
۳. در چشم‌ ممكن‌ است‌ مشكلاتی‌ چون‌ زخم‌ قرنیه‌، التهاب‌ عنبیه‌، یا سایر مشكلات‌ جدی‌ به‌وجود آیند.
۴. امكان‌ دارد به‌علت‌ شوك‌ یا گسترش‌ التهاب‌ در بدن‌، مشكلات‌ جدی‌ به‌وجود آیند و حتی‌ بیمار ممكن‌ است‌ فوت‌ كند.
ـ درمان‌:
۱. استراحت‌ در رختخواب‌ در صورت‌ وجود تب‌
۲. كمپرس‌ مرطوب‌ یا لوسیون‌ برای‌ نرم‌ كردن‌ پوست‌
۳. معاینه‌ دقیق‌ چشم‌ به‌طور مرتب‌ برای‌ پیشگیری‌ از عوارض‌
۴. قطع‌ مصرف‌ هر دارویی‌ كه‌ احتمالاً باعث‌ بروز مشكل‌ شده‌ است‌
۵. خوابیدن‌ در وان‌ آب‌ ولرم‌ تا خنك‌ سه‌ بار در روز هر بار به‌مدت‌ 30 دقیقه‌.
۶. درمان‌ هرگونه‌ بیماری‌ یا عفونتی‌ كه‌ باعث‌ بروز این‌ واكنش‌ شده‌ است‌.
۷. اگر در دهان‌ زخم‌ وجود داشته‌ باشد، رعایت‌ بهداشت‌ دهان‌ برای‌ كاهش‌ احتمال‌ عفونت‌ و تخفیف‌ ناراحتی‌ اهمیت‌ زیادی‌ دارد.
۸. اگر آسیب‌ پوستی‌ گسترده‌ و پیشرفته‌ باشد، ممكن‌ است‌ نیاز به‌ بستری‌ كردن‌ بیمار در یك‌ مركز مخصوص‌ سوختگی‌ وجود داشته‌ باشد.
ـ داروها:
۱. در صورت‌ وجود عفونت‌ ثانویه‌ روی‌ ضایعات‌، آنتی‌بیوتیك‌ تجویز می‌شود.
۲. برای‌ كاهش‌ التهاب‌ و تحریك‌ پوست‌ ممكن‌ است‌ از كورتیكواستروییدها استفاده‌ شود.
۳. برای‌ درمان‌ عفونت‌های‌ ویروسی‌ مثل‌ ویروس‌ تب‌خال‌ ممكن‌ است‌ آسیكلوویر تجویز شود.
۴. اگر در دهان‌ زخم‌ وجود داشته‌ باشد، امكان‌ دارد داروهای‌ موضعی‌ یا دهان‌شویه‌ تجویز شود.
۵. برای‌ تخفیف‌ علایم‌ امكان‌ دارد داروهای‌ ضد درد، آرام‌بخش‌ها، یا آنتی‌هیستامین‌ها تجویز شوند.
۶. در صورت‌ درگیری‌ چشم‌، امكان‌ دارد محلول‌ شستشوی‌ چشم‌ یا سایر داروهای‌ موضعی‌ تجویز شوند.
ـ فعالیت‌:
تا حدی‌ كه‌ علایم‌ اجازه‌ می‌دهند.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
معمولاً رژیم‌ خاصی‌ موردنیاز نیست‌. در صورت‌ وجود زخم‌ در دهان‌، خوردن‌ مایعات‌ یا غذاهای‌ نرم‌ شاید بهتر تحمل‌ شود. گاهی‌ دریافت‌ مایعات‌ بیشتر، ممكن‌ است‌ كمك‌كننده‌ باشد. در بیماران‌ بستری‌شده‌ امكان‌ دارد نیاز به‌ سرم‌ وجود داشته‌ باشد.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. اگر شما یا یك‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ اریتم‌ مولتی‌فرم‌ را دارید.
۲. اگر علایم‌ به‌ هنگام‌ درمان‌ بدتر شدند. عوارض‌ بیماری‌ امكان‌ دارد بالقوه‌ شدید باشند.
۳. اگر دچار علایم‌ جدید و غیر قابل توجیه شده اید‌. داروهای‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانبی‌ به‌همراه‌ داشته‌ باشند.


همچنین مشاهده کنید