جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

آمنوره‌ (قطع‌ قاعدگی‌) ثانویه‌ ـ amenorrhea secondary


آمنوره‌ (قطع‌ قاعدگی‌) ثانویه‌ عبارت‌ است‌ از توقف‌ قاعدگی‌ برای‌ حداقل‌ 3 ماه‌ در خانمی‌ كه‌ قبلاً قاعده‌ می‌شده‌ است‌.
ـ علایم‌ شایع‌:
از بین‌ رفتن‌ دوره‌ قاعدگی‌ برای‌ حداقل‌ 3 ماه‌ یا بیشتر در خانمی‌ كه‌ حداقل‌ یك‌ بار قاعدگی‌ داشته‌ است‌.
ـ علل‌ بیماری:
۱. بارداری‌ (اگر نزدیكی‌ رخ‌ داده‌ است‌)
۲. شیردهی‌ به‌ كودك‌ شیرخوار
۳. قطع‌ مصرف‌ قرص‌های‌ ضدبارداری‌
۴. یائسگی‌ (در صورتی‌ كه‌ سن‌ بیش‌ از 35 سال‌ و بارداری‌ وجود نداشته‌ باشد)
۵. استرس‌ عاطفی‌ یا اختلال‌ روانی‌
۶. جراحی‌ و برداشتن‌ تخمدان‌ها و رحم‌
۷. اختلال‌ غدد درون‌ریز، از جمله‌ هیپوفیز، هیپوتالاموس‌، تیرویید، پاراتیرویید، غدد فوق‌ كلیوی‌، و تخمدان‌ها
۸. دیابت‌ شیرین‌ (مرض‌ قند)
۹. بیماری‌ سل‌
۱۰. چاقی‌، بی‌اشتهایی‌ عصبی‌، یا پرخوری‌ عصبی‌
۱۱. فعالیت‌ جسمانی‌ شدید مثل‌ دوهای‌ استقامت‌
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. استرس‌
۲. تغذیه‌ نامناسب‌
۳. ورزش‌ شدید
۴. استفاده‌ از بعضی‌ داروها مثل‌ مخدرها، فنوتیازین‌ها (از داروهای‌ ضد روان‌پریشی‌)، رزرپین‌، یا هورمون‌ها
ـ پیشگیری‌:
۱. اگر علت‌ قطع‌ قاعدگی‌ مشخص‌ نیست‌، هیچ‌گونه‌ روش‌ خاصی‌ برای‌ پیشگیری‌ وجود ندارد.
۲. تغذیه‌ باید خوب‌ باشد و باید سعی‌ شود وزن‌ در حد مناسب‌ نگهداری‌ شود.
۳. اگر قطع‌ قاعدگی‌ به‌ علت‌ یك‌ بیماری‌ زمینه‌ساز مثل‌ بیماری‌ سل‌، دیابت‌، یا بی‌اشتهایی‌ عصبی‌ رخ‌ داده‌ است‌، باید این‌ بیماری‌ زمینه‌ساز درمان‌ شود.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
۱. اگر آمنوره‌ ناشی‌ از بارداری‌ یا شیردهی‌ باشد، قاعدگی‌ بعد از اتمام‌ آنها باز خواهد گشت‌.
۲. اگر ناشی‌ از قطع‌ قرص‌های‌ ضدبارداری‌ باشد، قاعدگی‌ بعد از 2 ماه‌ تا 2 سال‌ باید باز گردد.
۳. اگر ناشی‌ از یائسگی‌ باشد، قاعدگی‌ها مرتباً كاهش‌ یافته‌ و شاید دیگر هیچگاه‌ برنگردد. برداشتن‌ رحم‌ نیز باعث‌ قطع‌ قاعدگی‌ به‌ طور دایمی‌ خواهد شد.
۴. اگر غدد درون‌ریز دچار اختلال‌ شده‌ باشند، با تجویز هورمون‌ كاهش‌ یافته‌ معمولاً باعث‌ بازگشت‌ قاعدگی‌ خواهد شد.
۵. اگر قطع‌ قاعدگی‌ ناشی‌ از بیماری‌هایی‌ چون‌ بی‌اشتهایی‌ یا پرخوری‌ عصبی‌ باشد، درمان‌ موفقیت‌آمیز این‌ بیماری‌ها برای‌ بازگشت‌ قاعدگی‌ ضروری‌ است‌.
۶. اگر قطع‌ قاعدگی‌ ناشی‌ از دیابت‌ یا بیماری‌ سل‌ باشد، امكان‌ دارد قاعدگی‌ هرگز باز نگردد.
۷. اگر قطع‌ قاعدگی‌ ناشی‌ از فعالیت‌ جسمانی‌ شدید باشد، با كاهش‌ فعالیت‌، قاعدگی‌ باز خواهد گشت‌.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. در صورتی‌ كه‌ هیچ‌گونه‌ علت‌ جدی‌ زمینه‌ساز پیدا نشود، هیچ‌ عارضه‌ای‌ رخ‌ نخواهد داد.
۲. امكان‌ دارد توانایی‌ بچه‌دار شد مختل‌ شود.
۳. امكان‌ دارد بعضی‌ از علایم‌ كمبود استروژن‌، مثل‌ گُرگرفتگی‌ و خشكی‌ مجرای‌ تناسلی‌ بروز كنند.
ـ درمان‌:
۱. برای‌ كمك‌ به‌ تشخیص‌، معمولاً آزمایشاتی‌ چون‌ آزمایش‌ بارداری‌، اندازه‌گیری‌ هورمون‌ها در خون‌، و پاپ‌ اسمیر، ضروری‌ هستند.
۲. امكان‌ دارد كارهای‌ تشخیصی‌ای‌ كه‌ نیاز به‌ جراحی‌ دارند، مثل‌ لاپاروسكپی‌ یا هیستروسكوپی‌، نیز توصیه‌ شوند.
۳. ممكن‌ است‌ با عمل‌ جراحی‌، دهانه‌ رحم‌ گشادشده‌ و با كورت‌ دیواره‌ داخلی‌ رحم‌ كورت‌ كشیده‌ می‌شود.
۴. درمان‌ بیماری‌ زمینه‌ساز در صورت‌ وجود
۵. روان‌ درمانی‌ یا مشاوره‌ در صورتی‌ كه‌ قطع‌ قاعدگی‌ ناشی‌ از استرس‌ باشد.
۶. زمان‌های‌ قاعدگی‌ خود را یادداشت‌ نمایید تا اگر قاعدگی‌ مجدداً قطع‌ شد، زودتر تشخیص‌ داده‌ شود.
ـ داروها:
از پروژسترون‌ و یا استروژن‌ می‌توان‌ جهت‌ درمان‌ و نیز تشخیص‌ استفاده‌ نمود. جنبه‌ تشخیصی‌ درمان‌ پروژسترون‌ این‌ گونه‌ است‌ كه‌ پروژسترون‌ قطع‌ شود و خونریزی‌ قاعدگی‌ رخ‌ دهد، معلوم‌ می‌شود كه‌ دستگاه‌ تناسلی‌ فعال‌ است‌. امكان‌ دارد برای‌ درمان‌ بیماری‌ زمینه‌ساز از داروهای‌ دیگر نیز استفاده‌ شود.
ـ فعالیت‌:
هیچ‌ محدودیتی‌ برای‌ آن‌ وجود ندارد.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
معمولاً رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود. اگر اضافه‌ وزن‌ یا كاهش‌ وزن‌ وجود دارد، تغییر رژیم‌ غذایی‌ برای‌ تصحیح‌ مشكل‌ توصیه‌ می‌شود.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ آمنوره‌ را دارید.
۲. اگر قاعدگی‌، علی‌رغم‌ درمان‌، تا 6 ماه‌ باز نگردد.
۳. اگر دچار علایم‌ جدید و نامنتظره‌ بروز كنند. هورمون‌های‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ عوارض‌ جانبی‌ شوند.


همچنین مشاهده کنید