سه شنبه, ۲۸ فروردین, ۱۴۰۳ / 16 April, 2024
مجله ویستا

كاربامازپین ـ carbamazepine


كاربامازپین‌ به‌ عنوان‌ یك‌ ضدتشنج‌ برای‌ انواع‌ گوناگونی‌ از صرع‌ تجویز می‌شود. این‌ دارو بیشتر از همه‌ داروهای‌ ضدتشنج‌ تجویز می‌شود، زیرا سمیت‌ نسبتاً كمی‌ دارد و احتمال‌ بروز عوارض‌ جانبی‌ ناشی‌ از مصرف‌ آن‌ كم‌ می‌باشد. كاربامازپین‌ همچنین‌ برای‌ تسكین‌ درد نورالژی‌ عصب‌ سه‌قلو استفاده‌ می‌شود.
ـ چگونگی‌ مصرف‌:
مقدار تجویزی‌ كاربامازپین‌ بر اساس‌ علتی‌ كه‌ برایش‌ تجویز شده‌ است‌ فرق‌ می‌كند. این‌ دارو باید با غذا مصرف‌ شود. هیچگاه‌ بیش‌ از مقدار تجویز شده‌ مصرف‌ نكنید. از دستورات‌ پزشكتان‌ به‌ دقت‌ پیروی‌ كنید. اگر از سوسپانسیون‌ كاربامازپین‌ استفاده‌ می‌كنید، پیش‌ از مصرف‌ شیشه‌ را به‌ خوبی‌ تكان‌ دهید. همچنین‌ از پیمانه‌ داخل‌ جعبه‌ خود دارو یا پیمانه‌ای‌ كه‌ پزشكتان‌ در اختیارتان‌ گذاشته‌ است‌ استفاده‌ كنید. مراقبت‌ باشید سوسپانسیون‌ یخ‌ نزند. اگر از قرص‌های‌ جویدنی‌ استفاده‌ می‌كنید می‌توانید آنها را خرد كنید، بجوید، یا درسته‌ ببلعید؛ اما قرص‌های‌ طولانی‌ رهش‌ و قرص‌های‌ غیرجویدنی‌ باید درسته‌ بلعیده‌ شوند. اگر یك‌ نوبت‌ دارو را فراموش‌ كردید ، به‌ مجردی‌ كه‌ به‌ یاد آوردید مصرفش‌ كنید. اگر تقریباً موقع‌ نوبت‌ بعدی‌ رسیده‌ است‌، نوبت‌ فراموش‌ شده‌ را رها كرده‌، به‌ برنامه‌ منظم‌ دارویی‌تان‌ برگردید. اگر بیش‌ از یك‌ نوبت‌ را در روز فراموش‌ كرده‌اید برای‌ كسب‌ تكلیف‌ با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید.
- هشدارها و عوارض‌ جانبی‌:
در صورت‌ بروز هریك‌ از علایم‌ نادر ولی‌ جدی‌ زیر كاربامازپین‌ را قطع‌ كرده‌ با پزشكتان‌ تماس‌ بگیرید: بثورات‌ جلدی‌؛ كهیر، یا خارش‌؛ سردرد مداوم‌؛ كرختی‌ در حركات‌ یا عدم‌ تعادل‌؛ گیجی‌؛ تغییرات‌ خلقی‌؛ لرزش‌؛ اضطراب‌ غیرعادی‌؛ تكلم‌ نامفهوم‌؛ تاری‌ دید؛ حركت‌ غیرعادی‌ چشم‌ به‌ عقب‌ و جلو؛ افزایش‌ دفعات‌ تشنج‌؛ لرز؛ گلودرد؛ تب‌؛ خستگی‌ غیرمعمول‌؛ درد استخوان‌ یا ماهیچه‌؛ كبودی‌ یا خونریزی‌ غیرعادی‌؛ دفع‌ خون‌ در ادرار یا مدفوع‌؛ تورم‌ غدد؛ ادرار تیره‌؛ مدفوع‌ بی‌رنگ‌؛ درد شكمی‌؛ انقباضات‌ غیرعادی‌ عضلات‌ در دست‌، بازو، پا، لب‌، یا صورت‌؛ بی‌حسی‌ یا گزگز انگشتان‌ دست‌ یا پا؛ ضربان‌ قلب‌ كند، تند، یا نامنظم‌ ؛ تنفس‌ مشكل‌، یا درد قفسه‌ سینه‌.
علایم‌ زیر ممكن‌ است‌ روی‌ دهند اما فقط‌ در صورت‌ مشكل‌ساز شدن‌ باید با پزشكتان‌ در میان‌ گذاشته‌ شوند: یبوست‌، سرگیجه‌ خفیف‌ یا خواب‌آلودگی‌، تهوع‌ و استفراغ‌، سردرد، مشكل‌ در به‌ خواب‌ رفتن‌، ریزش‌ مو، افزایش‌ حساسیت‌ به‌ نور خورشید، یا مشكلات‌ جنسی‌ در افراد مذكر.
- موارد احتیاط‌:
در صورت‌ وجود هریك‌ از موارد زیر پیش‌ از مصرف‌ كاربامازپین‌، پزشكتان‌ را مطلع‌ سازید:
۱. حساسیت‌ به‌ كاربامازپین‌ یا دیگر داروهای‌ ضدتشنج‌، داروهای‌ ضدافسردگی‌ سه‌حلقه‌ای‌، رنگ‌های‌ خوراكی‌، غذاها، یا نگهدارنده‌ها.
۲. باداری‌ یا شیردهی‌.
۳. مصرف‌ داروهای‌ دیگر، به‌ ویژه‌ ضدتشنج‌ها؛ الكل‌؛ متادون‌؛ داروهای‌ خواب‌آور؛ داروهای‌ ضدافسردگی‌؛ داروهای‌ آرامبخش‌؛ ضدانعقادها؛ آنتی‌بیوتیك‌ها (كلارتیرومایسین‌، ایزونیازید، اریترومایسین‌)، سایمتیدین‌، داروهای‌ فشار خون‌ و قلبی‌ (دیلتیازم‌، وراپامیل‌، كینیدین‌)؛ هورمون‌ها (استروژن‌، قرص‌های‌ ضدبارداری‌)، كورتیكواستروییدها، مهاركننده‌های‌ مونوآمین‌ اكسیداز؛ یا پروپوكسیفن‌ (یك‌ مسكن‌).
۴. سابقه‌ یا ابتلا به‌ مشكلات‌ قلبی‌ یا خونی‌، نارسایی‌ مغز استخوان‌، یا بیماری‌های‌ كبدی‌.
- هنگام‌ مصرف‌ كاربامازپین‌ توصیه‌ می‌شود:
۱. به‌طور منظم‌ به‌ پزشكتان‌ مراجعه‌ كنید تا بتواند بهبودتان‌ را زیر نظر داشته‌ باشد. ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد برای‌ تعین‌ سطح‌ دارو در خون‌ آزمایش‌ بدهید.
۲. كاربامازپین‌ را با غذا مصرف‌ كنید تا معده‌تان‌ را ناراحت‌ نكند.
۳. مشروبات‌ الكلی‌ و دیگر داروهای‌ كندكننده‌ دستگاه‌ اعصاب‌ مركزی‌ (آرامبخش‌ها) را استفاده‌ نكنید.
۴. از پوستتان‌ در برابر اشعه‌ آفتاب‌ محافظت‌ كنید تا دچار آفتاب‌ سوختگی‌ نشوید. كاربامازپین‌ حساسیت‌ پوست‌؛ آفتاب‌ را افزایش‌ می‌دهد. از مواجهه‌ با آفتاب‌ ساعت‌ 10 صبح‌ تا 3 بعدازظهر بپرهیزید. از یك‌ كرم‌ ضدآفتاب‌ با حداقل‌ قدرت 15 (SPF) در مناطق‌ در معرض‌ نور بدنتان‌ استفاده‌ كنید. از وسایل‌ برنزه‌كننده‌ مثل‌ لامپ‌ آفتابی‌ استفاده‌ نكنید.
۵. پیش‌ از عمل‌ جراحی‌، كارهای‌ دندانپزشكی‌ یا درمان‌های‌ اورژانس‌ سایر پزشكان‌ را از اینكه‌ كاربامازپین‌ مصرف‌ می‌كنید مطلع‌ سازید. این‌ دارو ممكن‌ است‌ با برخی‌ آزمون‌های‌ آزمایشگاهی‌ تداخل‌ ایجاد كند.
۶. در مورد استفاده‌ از قرص‌های‌ ضدبارداری‌ با پزشكتان‌ مشورت‌ كنید؛ زیرا كاربامازپین‌ اثر این‌ قرص‌ها را كاهش‌ می‌دهد و شاید لازم‌ باشد در طی‌ مصرف‌ این‌ دارو از یك‌ روش‌ جلوگیری‌ دیگر استفاده‌ كنید.
۷. یك‌ برگه‌ شناسایی‌ پزشكی‌ همراه‌ داشته‌ باشید كه‌ نشان‌ دهد كاربامازپین‌ مصرف‌ می‌كنید.
۸. كاربامازپین‌ را دور از دسترس‌ كودكان‌، و دور از گرما، نور مستقیم‌، و حرارت‌ مرطوب‌ نگه‌ دارید (در این‌ شرایط‌ كاربامازپین‌ فاسد می‌شود).
۹. كاربامازپین‌ تاریخ‌ مصرف‌ گذشته‌ را دور از دسترس‌ كودكان‌ در توالت‌ دور بریزید.
- تذکر:
۱. هنگام‌ مصرف‌ كاربامازپین‌ نباید بدون‌ اجازه‌ پزشكتان‌ دارویی‌ دیگر مصرف‌ كنید. زیرا ممكن‌ است‌ بر چگونگی‌ كاركرد كاربامازپین‌ در بدنتان‌ اثر بگذارد.
۲. هنگام‌ مصرف‌ كاربامازپین‌ نباید تا مشخص‌ نشدن‌ واكنش‌ بدنتان‌ به‌ این‌ دارو رانندگی‌ كنید یا با وسایل‌ خطرناك‌ كار كنید؛ این‌ دارو برخی‌ از افراد را گیج‌ و خواب‌آلوده‌ می‌كند و یا هوشیاری‌ را كاهش‌ می‌دهد.
۳. هنگام‌ مصرف‌ كاربامازپین‌ نباید دارو را پیش‌ از مشورت‌ با پزشك‌ قطع‌ كنید. در صورت‌ نیاز به‌ قطع‌ دارو این‌ كار باید تدریجی‌ صورت‌ پذیرد.


همچنین مشاهده کنید