شیرین بیان (Liquorice )

برگ‌های آن مركب از تعدادی برگچه‌های فرد و سبز رنگ می‌باشد‌. گل‌های آن به رنگ بنفش، سفید و زرد است میوه آن مانند نیام و محتوی ۵ تا ۶ دانه می‌باشد . ریشه شیرین بیان به‌طور خیلی عمیق در زمین فرو می‌رود‌. پوست ریشه قهوه‌ای سیر و سیاه است. مغز ریشه زرد رنگ بوده و طعم آن بسته به انواع مختلف تغییر می‌كند‌. مثلاً شیرین بیان اسپانیا طعم ملایم دارد در حالیكه شیرین بیان یونان دارای طعم تلخ است‌.

تركیبات شیمیائی

ریشه شیرین بیان دارای گلوكز‌، ‌ساكاروز، آسپاراژین، مواد آلبومیدی، ‌رزین و كمی اسانس می‌باشد. ماده اصلی كه باعث شیرینی این گیاه است گلیسیرین خوانده می‌شود‌. در شیرین بیان ماده‌ای به‌نام لكوریتی جننی چالكون وجود دارد كه خاصیت دفع اسپاسم عضلات را دارا است‌.

خواص داروئی

۱. شیرین بیان از نظر طب قدیم ایران معتدل است‌.

۲. شیرین بیان را به‌صورت قطعات كوچك به قطر ۰/۵ سانتی‌متر و طول ۱/۵ سانتی‌متر به فروش می‌رسانند.

۳. برای رفع بوی بد زیر بغل و پا از برگ‌های شیرین بیان پماد درست كرده و در این قسمت‌ها بگذارید.

۴. برای تقویت عمومی بدن مفید است.

۵. خوردن آن از پیری جلوگیری می‌كند.

۶. برای نرم كردن سینه مؤثر است.

۷. زخم‌ها و تاول‌های پوست را با چای شیرین بیان شستشو دهید تا زود خوب شود.

۸. ملین است و معمولاً آن را با گیاهان دیگر مخلوط می‌كنند كه انقباضات را كم می‌كند.

۹. مدر و عرق آور است.

۱۰. برای برطرف كردن زخم و التهاب دهان ریشه شیرین بیان را بمكید.

۱۱. سرفه را برطرف می‌كند.

۱۲. ورم معده را برطرف می‌كند.

۱۳. تنگی نفس را تسكین می‌دهد.

۱۴. برای درمان سوء هاضمه مفید است.

۱۵. برای از بین بردن نفخ شكم مفید است.

۱۶. چشم را تقویت كرده و رفع سردرد می‌كند برای این منظور از فرمول زیراستفاده كنید:

۲ گرم ریشه شیرین بیان را پودر كرده و با یك گرم شكر و یك گرم رازیانه مخلوط كنید سپس آن را در آب خیس كرده و هر روز بخورید.

۱۷. برای درمان موخوره چای شیرین بیان را به سر بمالید.

۱۸. مهم‌ترین خاصیت شرین بیان كه جدیداً كشف شده است و در آلمان و اروپا و آمریكا استفاده می‌شود درمان كننده زخم معده و سرطان معده است برای این منظور شربت شیرین بیان را تهیه كرده و هر روز به مقدار یك قاشق غذا خوری قبل از غذا به مریض بدهید و اگر این عمل را تا ۴ ماه تكرار كنید شخص معالجه خواهد شد.

طرز استفاده

ـ دم‌كرده شیرین بیان‌: مقدار ۵۰گرم ریشه بدون پوست شیرین بیان را آسیاب كرده و در یك لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه دم بكشد‌.

ـ جوشانده شیرین بیان‌: ۲۰ گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب كرده و در ۱۰۰ گرم آب ریخته و آنقدر بجوشانید كه دو سوم آن باقی بماند‌.

ـ شربت شیرین بیان‌: ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب كرده و با آب مخلوط كرده و آنقدر بجوشانید تا غلیظ شود

ـ تكه‌های شیرین بیان‌: مانند آب نبات می‌توانید در دهان گذاشته و بمكید.

مضرات

استفاده زیاد از شیرین بیان برای طحال مضر است و اگر می‌خواهید از شیرین بیان برای برطرف كردن بیماری و برای مدت طولانی استفاده كنید بهتر است آن را با كتیرا بخورید‌.