پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

کورتیزون استات - CORTISONE ACETATE


  نام فارسى کورتيزون استات
  نام انگليسى CORTISONE ACETATE
  نام تجارى دارو Cortistan, Cortone
  گروه دارويى كورتيكواستروئيد
  گروه شيميايى دارو گلوكوكورتيكوئيد كوتاه‌اثر
  مكانيسم اثر با مهار عمل مهاجرت لكوسيت‌هاى چندهسته‌اى فيبروبلاست‌ها و نيز معكوس‌كردن نفوذپذيرى مويرگى و آزادشدن آنزيم‌هاى ليزوزوم باعث كاهش التهاب مي‌گردد.
  موارد مصرف التهاب، آلرژى شديد، نارسائى فوق كليه، بيماري‌هاى كلاژن و در بيماري‌هاى تنفسى و پوستى كاربرد دارد.
  ميزان مصرف بالغين: مصرف خوراكى يا تزريق عضلانى 300-25 ميلي‌گرم روزانه يا به‌فاصله هر دو روز كه براساس پاسخ به درمان در مريض تنظيم مي‌شود.
كودكان: روزانه 0/7 تا 10mg/kg يا 20 تا 300mg/m به‌صورت خوراكى يا عضلانى در چهار دوز منقسم.
موارد منع مصرف: در جنون و در حساسيت مفرط، ترومبوسيتوپنى بدون علت، گلومرولونفريت حاد، آميبياز، عفونت‌ها قارچي، بيماري‌هاى برونشى غيرآسمي، بچه‌هاى كمتر از 2 سال، ايدز و توبركولوز.
  توضيحات دارو عوارض جانبي:
پوست: جوش، تأخير در ترميم زخم‌ها، اكيموز، كبودي، پتشي.
سيستم عصبى مركزي: دپرسيون، گُرگرفتگي، تعريق، سردرد، تغييرات خلق.
قلبى عروقي: فشارخون بالا، كلاپس گردش خون، ترومبوفلبيت، آمبولي، تاكي‌كارديف التهاب نكروزان عروقي، نارسائى احتقانى قلب و ادم.
خوني: ترومبوسيتوپني.
عضلانى اسکلتي: شکستگي، پوکى استخوان، ضعف.
گوارشي: اسهال، تهوع، اتساع شکم، خونريزى گوارشي، افزايش اشتهاء، پانکراتيت.
چشم، گوش، حلق و بيني: عفونت‌هاى قارچي، افزايش فشار داخل چشم، تارى ديد.
احتياطات:
در حاملگى (در گروه C قرار دارد)، ديابت قندي، گلوکوم، پوکى استخوان، اختلالات صرعي، کوليت اولسروز، نارسائى احتقانى قلب، مياستنى گراو، بيماري‌هاى کليوي، ازوفاژيت و زخم معده با احتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کامل. شروع اثر: خوراکى سريع، عضلانى ۲۴ ساعت. اوج اثر: خوراکى ۲ ساعت، عضلانى ۴۸ـ۲۴ ساعت. مدت اثر: ۳۶ـ۳۰ ساعت. متابوليسم: کبدى (به هيدروکورتيزون) دفع: کليوى (۵/۰ ساعت).
تداخلات داروئي: فني‌توئين، ريفامپين و فنوباربيتال با القاء کبدى باعث کاهش آن مي‌شوند.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ پتاسيم قند خون، قند ادرار، در استفاده طولاني‌مدت دارو بررسى شود. کاهش پتاسيم و افزايش قند خون وجود دارد.
ـ توزين روزانه، و اطلاع به پزشک در صورتي‌که افزايش وزن در هفته بيش از ۵/۲ کيلو باشد.
ـ اندازه‌گيبى فشار خون (هر ۴ ساعت) و نبض و در صورت درد قفسه صدرى به پزشک اطلاع دهيد.
ـ ميزان I&O توجه به کاهش يافتن برون‌ده ادرارى و هم‌چنين افزايش ميزان ادم را مدنظر داشته باشيد.
ـ سطح پلاسمائى کورتيزول در درمان طولاني‌مدت اندازه‌گيرى شود (سطح طبيعى آن ۶۳۵ـ۱۳۸ نانومول واحد بين‌المللي) در ليتر است (اگر در ساعت ۸ صبح گرفته شود).
توصيه‌ها:
ـ بعد از تکان دادن سوسپانسيون مصرف شود (تزريقي).
ـ اندازه‌گيرى دوز، از کمترين مقدار مؤثر دارو استفاده شود.
ـ تزريق عضلانى عميق در دوزهاى زياد انجام شود ـ جاى تزريق را عوض کنيد و در عضله دلتوئيد تزريق نکنيد، براى تزريق از سوزن نمره ۲۱ استفاده شود و از تزريق وريدى دارو اجتناب کنيد.
ـ در استفاده تک‌دوزى دارو در ابتداى روز که به‌منظور جلوگيرى از مهار فوق کليه است از تجويز زيرجلدى خوددارى شود چرا که ممکن است به نسج آسيب برسد.
ـ به‌منظور کاهش علائم گوارشى با غذا يا شير مصرف شود.
روش تهيه / تجويز:
ـ به‌منظور جلوگيرى از شکستگى استخوان در بيماران داراى بيمارى استخوانى فعاليت و حرکات با کمک يک همراه انجام شود.
ارزيابى باليني:
پاسخ به درمان: آسان شدن تنفس، کاهش ميزان التهاب.
عفونت: افزايش دماى بدن و WBC حتى بعد از قطع مصرف دارو؛ دارو باعث ناديده گرفتن علائم عفونت مي‌شود.
کاهش پتاسيم: گزگزشدن، خستگي، تهوع، استفراغ، افسردگي، پرادراري، آريتمي‌‌هاى قلب، ضعف، ادم، افزايش فشار خون و علائم قلبي.
ـ وضعيت رواني: رفتار، خلق، تغييرات رفتارى و تهاجم.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ که کارت تعيين هويت را که نشان‌دهنده مصرف استروئيد است هميشه به‌همراه داشته باشد.
ـ در صورت کاهش پاسخ درمانى به پزشک اطلاع دهند، چرا که تصحيح دوز درمانى ممکن است لازم باشد.
ـ از قطع ناگهانى دارو خوددارى شود و در اين صورت کريز آدرنال ممکن است رخ دهد.
ـ از مصرف داروهاى بدون نسخه مثل ساليسيلات‌ها و الکل در داروهاى ضد سرفه و ترکيبات ضد سرماخوردگى بدون تجويز پزشک خوددارى گردد.
ـ تمام جوانب مصرف دارو، مثل علائم شبه کوشينگ را به بيمار آموزش دهيد.
ـ علائم نارسائى فوق کليه مثل تهوع، بي‌اشتهائي، ضعف، سرگيجه، تنگي‌نفس، ضعف و درد مفصلى بررسى شود.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: کلسترول، سديم، قندخون، اسيداوريک، کلسيم و قندادراري.
کاهش: کلسيم، پتاسيم، T3, T4, و تست بازجذب يد ۱۳۱ توسط تيروئيد و OHCSـ۱۷ ادرارى و KSـ۱۷و يد متصل به پروتئين.
منفى کاذب: تست‌هاى حساسيتى پوست.


همچنین مشاهده کنید