شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

فلوئوروراسیل - FLUOROURACIL


  نام فارسى فلوئوروراسيل
  نام انگليسى FLUOROURACIL
  نام تجارى دارو Adrucil، Fluoroplex، Efudex
  گروه دارويى آنتى نئوپلاستيك جلدى
  گروه شيميايى دارو ضد متابوليت
  مكانيسم اثر با اثر بر چرخه سلولى روى فازs سبب مهار سنتز DNA، RNA در سلول‌هاى حساس مي‌شود.
  موارد مصرف كراتوز (متعدد / آكتينيك)، كارسينوم سلول بازال (BCC)، نئوپلاسم‌هاى غير قابل جراحى پستان، كولون ياركتوم، معده، پانكراس، مثانه، تخمدان، سرويكس و كبد. موارد تثبيت نشده مانند بازگشت پيگمانتاسيون در ويتيليگو، لكوپلاكى مخاطي، اينوژن‌هاى بدخيم.
  ميزان مصرف ضايعات پوستي:
بالغين و بچه‌ها: روزى 2 بار دارو را در محل مبتلا قرار دهيد.
درمان سيستميك نئوپلاسم‌ها:
دوره اوليه:
بالغين: روزانه mg/kg 12 به‌صورت وريدى براى 4 روز متوالي، سپس (در صورت عدم بروز مسموميت) 6 mg/kg در روزهاى 6، 8، 10، 12 (حداكثر دوز دارو 800 mg/day، براى افرادى كه در معرض خطر كمترى هستند بهتر است از نصف دوزهاى فوق استفاده شود).
دوز نگهدارنده:
بالغين: mg/kg 15 - 10 (به‌صورت ويريدى يك بار در هفته (حداكثر gr 1 در هفته).
موارد منع مصرف:
حساسيت مفرط، حاملگى (در گروه D قرار دارد) سركوب مغز استخوان، سوءتغذيه.
  توضيحات دارو عوارض جانبي:
پوستي: ارش، تحريك، درد، سوزش، درماتيت تماسي، پوسته‌ريزي، تورم، زخم، خرش، هيپرپيگمانتاسيون.
دستگاه عصبى مركزي: بي‌خوابي، سرخوشي، سندرم حاد مخچه‌اى (ديس متري، نيستاگموس، آتاكسي).
قلبى - عروقي: مسموميت قلبى (آنژين خفيف تا شديد همراه با تغييرات EKG).
گوارشي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، استوماتيت، اسهال، ازوفاگوفارنژيت، پروکتيت، خونريزى گوارشي، ايلئوس پاراليتيک.
خوني: آنمي، لکوپني، ترومبوسيتوپني، ائوزينوفيلي، سندرم اورميک ـ هموليتيک.
پوست: آلوپسي، درماتيت شبه لوپوسي، ضايعات ناخن، حساسيت به نور، قرمزي، خشکى و ترک پوست، هيپرپيگمانتاسيون و سوزش در محل تزريق.
ديگر موارد: مسموميت کليوي، اشک ريزش، خونريزى از بيني، ادم صورت و اندام‌ها.
احتياطات: راديوتراپى لگن با دوز بالا، ضايعات شديد متاستاتيک مغز استخوان، سن باروري، افت عملکرد کليه و کبد.
فارماکوکينتيک: انتشار: در مغز استخوان، کبد، مخاط روده و تومور تغليظ مي‌شود. متابوليسم: کبدي. دفع: ۱۵% از دارو و بقيه به‌صورت دي‌اکسيد کربن از ريه‌ها (نيمه عمر ۲۰ ساعت).
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC، افتراق گلوبولى و شمارش پلاکت به‌طور هفتگي: در صورتي‌که WBC کمتر از ۳۵۰۰/mm3 يا پلاکت کم‌تر از ۱۰۰۰۰۰/mm3 بشود مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک گزارش دهيد. لکوپنى در مدت ۱۰ـ۹ روز پس از دوز ابتدائى اتفاق مي‌افتد.
ـ عملکرد کليه: BUN، اسيد اوريک سرم، کليرانس کراتينين سرم و الکتروليت‌ها قبل و حين درمان.
ـ نسبت I&O: کاهش ادرار به کم‌تر از ۳۰ml/hr را گزارش کنيد.
ـ اندازه‌گيرى درجه حرارت هر ۴ ساعت: تب مي‌تواند نشانه شروع عفونت باشد.
ـ آزمايشات کبدى قبل و حين درمان: بليروبين، آلکالن فسفاتاز، LDH, ALT, AST؛ در صورت لزوم يا به‌طور هفتگي..
توصيه‌ها:
ـ داروى رقيق‌نشده از راه لولوه Y يا شير سه‌راه به‌صورت وريدى تزريق کنيد، دارو در مدت ۳ـ۱ دقيقه تجويز مي‌شود.
ـ تجويز ضداستفراغ ۶۰ـ۳۰ دقيقه قبل از دادن دارو براى پيشگيرى از استفراغ.
ـ آنتي‌بيوتيک براى پروفيلاکسى عفونت.
ـ ضددرد عمومى يا موضعى براى درد.
ـ تزريق خون در صورت وجود کم‌خوني.
ـ ضداسپاسم در موارد اسهال.
ـ حفاظت در برابر نور.
ـ رعايت دقيق مواد گندزدائى و جداکردن بيمار در صورتي‌که WBC پائين است.
ـ در صورتي‌که منع مصرف ندارد، افزايش مايعات دريافتى به ۳ـ۲ ليتر در روز براى جلوگيرى از دهيدراتاسيون.
ـ تغيير محل تزريق وريدى هر ۴۸ ساعت، شستشوى دهان با آب و جوش شيرين سه تا چهار بار در روز؛ مسواک‌زدن با مسواک نرم يا اپليکاتور کتانى در موارد استوماتيت، استفاده از نخ دندان غيرچسبنده.
ـ رژيم غذائى حاوى آهن، مکمل‌هاى ويتاميني، فيبرکم، و فرآورده‌هاى لبنى بخصوص در مواردي‌که همراه راديوتراپى باشد رعايت شود.
ـ در CBC فقط از کرم يا محلول ۵% استفاده شود.
ـ دارو را با دستکش به‌کار بريد و از تماس پوستى با آن اجتناب کنيد (در صورت تماس پوستى بلافاصله دست‌ها را بشوئيد).
ارزيابى باليني:
پاسخ درمانى (در ضايعات جلدي): قرمزى و سپس وزيکولاسيون، اروزيون، زخم، نکروز و اپيتاليزاسيون.
خونريزي: هماچوري، تست گاياک، کبودى يا پتشي؛ مخاط‌ها يا سوراخ‌ها هر ۸ ساعت.
ليست غذاهاى مطلوب و نامطلوب از نظر بيمار.
التهاب مخاطاى و خراش‌هاى پوستي.
معاينه حفره دهانى هر ۸ ساعت براى خشکي، زخم، patch سفيدرنگ، درد دهاني، خونريزي، ديسفاژي.
علائمى که نشانه واکنش شديد آلرژيک هستند: راش، کهير، خارش، برافروختگي.
علائم گوارشي: دفعات مدفوع، کرامپ.
اسيدوز و نشانه‌هاى دهيدراتاسيون: تنفس سريع، تورگور پوستى ضعيف، کاهش برون‌ده ادراري، خشکى پوست، بي‌قراري، ضعف.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ توضيح دهيد که چرا جدا کردن بيمار ضرورى است.
ـ پرهيز از غذاهاى حاوى اسيد اوريک، غذاهاى داغ و يا با قوام سفت در صورت وجود استوماتيت به بيمار گوشزد شود.
ـ گزارش کردن استوماتيت: هر نوع خونريزي، نقاط سفيد رنگ و زخم‌هاى دهانى را به بيمار گفته شود؛ به بيمار بگوئيد که هر روز دهان خود را معاينه و علائم را گزارش کند.
ـ گزارش نشانه‌هاى عفونت: افزايش درجه حرارت، گلودرد، علائم سرماخوردگي.
ـ گزارش نشانه‌هاى کم‌خوني: خستگي، سردرد، غش، تنفس کوتاه، تحريک‌پذيري.
ـ گزارش خونريزي: عدم استفاده از ريش تراش، يا محلول‌هاى تجارى شستشوى دهان.
ـ استفاده از فرآورده‌هاى آسپرين يا ايبوپروفن نشود.
ـ دارو را بر روى پوست سالم و چشم به‌کار نبريد.
ـ مصرف موضعى دارو را در صورت بروز راش يا تحريک قطع شود.
ـ بهتر است از نور خورشيد به‌علت احتمال بروز حساسيت اجتناب شود.
ـ به بيمار بگوئيد حداقل زمان لازم براى برطرف شدن ضايعات موضعى ۲ـ۱ ماه است.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: تست‌هاى عملکرد کبدي، HIAA-6.
کاهش: آلبومين.


همچنین مشاهده کنید