پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

دزوکسی‌کورتیکسترون (استات و پیوالات) - DESOXYCORTICOSTERONE (Acetate & Pivalate)


  نام فارسى دزوکسي‌کورتيکسترون (استات و پيوالات)
  نام انگليسى DESOXYCORTICOSTERONE (Acetate & Pivalate)
  نام تجارى دارو Doca Acetate, Precoten Acetate & Pivalate
  گروه دارويى كورتيكواستروئيد
  گروه شيميايى دارو مينرالوكورتيكواستروئيد
  مكانيسم اثر باعث افزايش بازجذب سديم و دفع پتاسيم و هيدروژن از توبول‌هاى كليوى مي‌شود.
  موارد مصرف عدم كارائى فوق كليه، سندرم آدرنوژنيتال همراه با ازدست دادن نمك.
  ميزان مصرف بالغين: عضلانى 2 تا 5mg از فرم استات دارو به‌طور روزانه؛ عضلانى 25 تا 100mg هر 4 هفته از فرم Pivalate).
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط.
  توضيحات دارو عوارض جانبي:
پوستي: آكنه، ترميم ضعيف زخم، پتشي، اكيموز.
دستگاه عصبى مركزي: افسردگي، گُرگرفتگي، تعريق، سردرد، تغييرات خلقي.
قلبى عروقي: افزايش فشارخون، كلاپس عروقي، ترومبوفلبيت، آمبولي، تاكي‌كاردي.
خوني: ترومبوسيتوپني.
عضلانى - اسكلتي: شكستگي، استئوپروز، ضعف.
گوارشي: اسهال، تهوع، نفخ شکم، خونريزى گوارشي، افزايش اشتهاء، پانکراتيت.
چشم، گوش، حلق و بيني: افزايش فشار داخل چشم، تارى ديد.
احتياطات:
در حاملگى (در گروه C قرار دارد)، هيپرتانسيون، CHF.
فارماکوکينتيک: دفع: کليوى (نيمه عمر ۷۰ دقيقه).
تداخلات داروئي: فني‌توئين، ريفامپين و فنوباربيتال باعث القاء کبدى و کاهش سطح سرمى آن مي‌شوند. مصرف همزمان باعث افزايش متابوليسم ايزونيازيد و ساليسيلات‌ها مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ پتاسيم: قندخون، گلوکز ادرار، در درمان طولاني‌مدت؛ هيپوکالمى و هيپرگليسمي.
ـ توزين روزانه: در صورت افزايش وزن هفتگى به مقدار بيش از ۵ پوند پزشک را مطلع کنيد.
ـ فشار خون هر ۴ ساعت، نبض، و در صورت بروز درد قفسه صدرى پزشک را مطلع کنيد.
ـ نسبت I&O، نسبت به کاهش دفع ادرارى و افزايش ادم هوشيار باشيد.
ـ سطح پلاسمائى کورتيزول در درمان طولاني‌مدت (ميزان طبيعى ۶۳۵ـ۱۳۸ nmoL/L وقتي‌که دارو در ۸ صبح داده شود).
توصيه‌ها:
ـ دوز دارو را تيتر کنيد و از حداقل دوز مؤثر استفاده نمائيد.
ـ تزريق عضلانى را به‌طور عمقى در محل توده‌هاى عضلانى حجيم انجام دهيد، محل تزريق را جابه‌جا کنيد و از تزريق دارو در عضله دلتوئيد خوددارى کنيد، و از سوزن شماره ۱۹G استفاده کنيد.
ـ براى جلوگيرى از مهار آدرنال از تک‌دوز صبحگاهى استفاده شود، و از فرم زيرجلدى دارو به‌خاطر ضايعه بافتى که ممکن است بدهد، استفاده کنيد.
ـ براى کاهش علائم گوارشى با غذا يا شير مصرف شود.
روش تهيه / تجويز:
ـ در افرادى که بيماري‌هاى استخوانى دارند براى جلوگيرى از شکستگي، حرکت مريض بايد به کمک يک همراه صورت گيرد.
ارزيابى باليني:
پاسخ درماني: بهتر شدن وضعيت تنفس، کاهش التهاب.
عفونت: افزايش دما، بالا رفتن گلبول‌هاى سفيد، حتى پس از قطع مصرف دارو؛ دارو باعث پوشيده ماندن علائم عفونت مي‌شود.
کمبود پتاسيم: کرختي، خستگي، تهوع، استفراغ، افسردگي، پلي‌اوري، ديس‌ريتمي، ضعف.
ادم، افزايش فشار خون، علائم قلبي.
وضعيت رواني: خلق و خو، تغييرات رفتاري، تهاجم.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ که پلاک شناسائى مخصوص دريافت استروئيد را به‌همراه داشته باشيد.
ـ در صورت کاهش پاسخ درماني، پزشک را مطلع نمائيد چرا که ممکن است به تغيير دوز دارو نياز پيدا شود.
ـ از قطع ناگهانى دارو به خاطر ايجاد کريز (بحران) آدرنال خوددارى شود.
ـ از مصرف داروهاى بدون نسخه (OTC): ساليسيلات‌ها، فرآورده‌هاى داروئى ضد سرفه حاوى الکل، داروهاى سرماخوردگي، مگر با تجويز پزشک امتناع کنيد.
ـ تمام جوانب استفاده از دارو، مثل علائم کوشينگ را به مريض آموزش دهيد.
ـ علائم نارسائى آدرنال مثل: تهوع، بي‌اشتهائي، خستگي، سرگيجه، ديس‌پنه، ضعف و درد مفصلى را براى بيمار شرح دهيد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: کلسترول، سديم، گلوکز خون، اسيد اوريک، کلسيم، گلوکز ادرار.
کاهش: کلسيم، پتاسيم T4 و T3، تست برداشت I۱۳۱ توسط تيروئيد، OHCSـ۱۷ ادراري، KSـ۱۷, PBI
منفى کاذب: تست‌هاى حساسيتى پوست.


همچنین مشاهده کنید