اسید اسکوربیک (ویتامین سی) - ASCORBIC ACID (Vitamin C)

	نام فارسى		اسيد اسکوربيک (ويتامين سي)
	نام انگليسى		ASCORBIC ACID (Vitamin C)
	نام تجارى دارو		Arco-Cee, Ascorbicap, Cebid, C-Long, Cenolate, Cemil-1000, Cevalin, Vevito, Vita Cee
	گروه دارويى		ويتامين C
	گروه شيميايى دارو		ويتامين‌ها
	مكانيسم اثر		ويتامين C ويتامين محلول در آب است كه از اجزاء ضرورى براى ساخت و نگهدارى كلاژن و بافت محيطى بين سلولى است. باعث تقويت سيستم ايمنى و افزايش سرعت بهبود زخم مي‌شود. همچنين از تشكيل نيتروزآمين‌ها و نيتروز اوره‌هاى كارسينوژن جلوگيرى مي‌كند. آنتي‌اكسيدان قوى و عامل احياءكننده مؤثر در فعاليت‌هاى آنزيمى سلول و فرآيندهاى نقل و انتقال الكترون است. در متابوليسم كربوهيدرات، تبديل اسيدفوليك به اسيدفولينيك، متابوليسم فنيل‌آلانين و تيروزين، تبديل ترانس‌فرين پلاسما به فريتين كبد و تشكيل سروتونين در بدن دخالت دارد.
	موارد مصرف		پيشگيرى و درمان اسكوروي، كمك به درمان سوختگي‌هاى شديد، بهبودى شكستگى يا زخم، بيماري‌هاى مزمن و اسيدي‌كردن ادرار.
	ميزان مصرف		درمان اسكوروي: بالغين: بسته به نياز روزانه 100mg تا 2gr از راه خوراكي، زيرجلدي. عضلانى و يا وريدى تجويز مي‌شود. سپس مي‌توان با دوز نگهدارنده 50mg/day ادامه داد. كودكان: بسته به نياز بيمار روزانه 100 تا 300mg از راه خوراكي، زيرجلدي، عضلانى و يا وريدى تجويز مي‌شود. سپس مي‌توان با دوز نگهدارندۀ 35mg/day ادامه داد. نوزادان: روزانه 50 تا 100mg از راه خوراكي، عضلاني، وريدى و يا زيرجلدى تجويز مي‌شود. سوختگي‌هاى شديد، بهبود زخم يا بيماري‌هاى مزمن: بالغين: روزانه 200 تا 500mg از راه خوراكي، زيرجلدي، عضلانى و يا وريدى تجويز مي‌شود. كودكان: روزانه 100 تا 200mg از راه خوراكي، زيرجلدي، عضلانى و يا وريدى تجويز مي‌شود. پروفيلاكسي: بالغين: 45 تا 60mg/day از راه خوراكي، عضلاني، وريدى و يا زيرجلدي. كودكان: 20 تا 50mg/day از راه خوراكي، عضلاني، وريدى و يا زيرجلدي. اسيدي‌كردن ادرار: بالغين: 4 تا 12g/day از راه خوراكي، عضلاني، وريدى و يا زيرجلدى به‌مدت 7-4 روز. موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به دارو، مصرف سديم اسكوربات در بيماران تحت محدوديت سديم، مصرف كلسيم اسكوربات در بيماران دريافت‌كننده ديژيتال، حاملگى (گروه C).
	توضيحات دارو		عوارض جانبي: دستگاه عصبي: سرگيجه (ناشى از تزريق سريع وريدي). پوست: درد در محل تزريق. گوارشي: اسهال، سوزش سردل، كرامپ شكمي. خوني: آنمى هموليتيك حاد (بيماران با كمبود G6PD)؛ تخريب سلول داسي‌شكل. ادرارى - تناسلي: افزايش دفع ادرار، اورتريت، سوزش ادرار، كريستالوري، هيپراوريسمي. ديگر موارد: بي‌خوابي، سردرد، تخريب دندان‌ها با مصرف طولانى قرص‌هاى جويدني، ترومبوز وريد عمقى در محل تزريق. (عوارض فوق عمدتاً در مقادير زياد داروئى به‌وجود مي‌آيد). احتياطات: دوز بالاى دارو در بيماران با کمبود G6PD، آنمى سلول داسى شکل، سنگ‌هاى کليوى و نقرس. فارماکوکينتيک: جذب خوراکي: کامل. شروع اثر: ۲ روز تا ۳ هفته. دفع: کليوى (هنگامى که از آستانه کليوى mg/dl ۱/۴ بيشتر است). تداخلات داروئي: باعث کاهش اثر ضد انعقادي‌هاى خوراکى مي‌شود؛ مصرف سيگار، ساليسيلات و پريميدون نياز به Vit C را افزايش مي‌دهند. ملاحظات پرستاري: پيگيرى آزمايشگاهي: ـ خوني: اندازه‌گيرى G6PD، بررسى لازم از نظر آنمى داسى شکل. ـ ادراري: U/A، اندازه‌گيرى اسيد اوريک خون. توصيه‌ها: ـ با آزادشدن co2 در نگهدارى دراز مدت دارو، فشار درون آمپول افزايش مي‌يابد. بنابراين در باز کردن آمپول‌ها احتياط کنيد. ـ ويتامين C تزريقى در معرض نور به‌تدريج تيره مي‌شود اما تغيير رنگ جزئى تأثيرى در اثر درمانى آن ندارد. ـ اسيد اسکوربيک تزريقى را مي‌توان به‌صورت رقيق شده يا رقيق نشده با سرعت ۱۰۰mg/min تجويز کرد. ـ محلول خوراکى را مي‌توان با غذا مخلوط کرد. روش تهيه / تجويز: ـ قرص‌هاى جوشان را بايد در يک ليوان آب حل کرد و بلافاصله مصرف نمود. ـ دارو را در ظروف غيرفلزى مقاوم در برابر هوا، دور از حرارت و نور خورشيد در دماى ۳۰ـ۱۵ درجه سانتي‌گراد نگهدارى کنيد. ارزيابى باليني: پاسخ درماني: بهبود زخم‌هاى مخاطى و پوستي. افزايش سرعت ترميم شکستگى استخوان در عکس راديولوژي. کاهش PH ادرار. آموزش به بيمار و خانواده: ـ دوزهاى بالاى دارو در حاملگى باعث ايجاد اسکوروى جهشى در نوزاد مي‌شود. ـ مقادير زياد دارو بايد در نوبت‌هاى متعدد مصرف شود؛ طى مدت معين اضافه داروى جذب نشده از طريق ادرار دفع مي‌شود. ـ افراد سيگارى و افراد مصرف کننده قرص ضدباردارى نياز به مصرف ويتامين بيشترى به‌صورت مکمل دارند. ـ بهتر است خانواده براى تأمين ويتامين C لازم به منابع غذائى طبيعى توجه بيشترى نشان دهد تا دارو. ـ ويتامين C مي‌تواند باعث افزايش توان جذب آهن شود.