جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

آمیکاسین سولفات - AMIKACIN SULFATE


  نام فارسى آميکاسين سولفات
  نام انگليسى AMIKACIN SULFATE
  نام تجارى دارو Amikin
  گروه دارويى آنتى‌بيوتيک
  گروه شيميايى دارو آمينوگليكوزيد
  مكانيسم اثر با پيوند به زيرواحدهاى ريبوزومي، در ساختن پروتئين سلول باكترى اختلال ايجاد مي‌كند و باعث اشتباه خواندن كد ژنتيكي، توالى ناصحيح پپتيدى زنجيره پروتئين و سرانجام مرگ باكترى مي‌شود.
  موارد مصرف عفونت‌هاى شديد سيستميك CNS، تنفسي، گوارشي، ادراري، استخوان، پوست، بافت‌هاى نرم كه توسط سودوموناآئروژينوزا، آسينتوباكتر، E.Coli، انتروباكتر، استافيلوكوك، سراتيا، پروتئوس ايجاد مي‌شود.
  ميزان مصرف عفونت‌هاى سيستميك شديد:
بالغين و بچه‌ها: انفوزيون وريدى 15mg/Kg/day در دو يا سه دوز منقسم هر 12-8 ساعت در 5% DW از 100 تا 200ml در طى 60-30 دقيقه، حداكثر تا 1/5g، درصورت وجود عملكرد ضعيف كليوى كه ازطريق مطالعات خونى و عملكردى كليه ثابت مي‌شود، دوز را كاهش مي‌دهيم. عضلانى 15mg/kg/day در دوزهاى منقسم هر 12-8 ساعت. در درمان مننژيت همچنين مي‌توان روزانه در بالغين تا 20mg و در كودكان تا 2mg از راه اينتراتكال يا اينتروانتريكولار نيز تجويز كرد.
نوزادان: انفوزيون وريدى را با 10mg/kg شروع مي‌كنيم، سپس 7/5mg/kg هر 12 ساعت در 5% DW در طى 2-1 ساعت.
عفونت‌هاى شديد دستگاه ادراري:
بالغين: عضلانى 250mg دو بار در روز.
در بالغين با عملكرد كليوى با 7/5mg/kg شروع و سپس براساس ارزيابى خونى و كليوى فاصله دوز دارو افزوده مي‌شود.
سطح سرمى كراتينين (mg/dl) × = فاصله بين دوزها (برحسب ساعت).
موارد منع مصرف:
عفونت‌هاى خفيف تا متوسط، بيمارى شديد كليوي، حساسيت مفرط به آمينوگليكوزيدها.
  توضيحات دارو عوارض جانبي:
ادرارى تناسلي: اوليگوري، هماچوري، ضايعه كليوي، ازتمي، نارسائى و نفروتوكسيسيتي.
دستگاه عصبى مركزي: سردرگمي، افسردگي، كرختي، لرزش، تشنج، پرش عضلاني، نوروتوكسيسيتي.
چشم، گوش، حلق و بيني: اتوتوكسيسيتي، كري، اختلالات بينايي.
خوني: آگرانولوسيتوز، ترومبوسيتوپني، لکوپني، ائوزينوفيلي، کم‌خوني.
گوارشسي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهائي، افزايش AST, ALT، بيلي‌روبين، هپاتومگالي، نکروز کبدي، کاهش فشار.
پوستي: راش، سوزش، کهير، حساسيت به نور، درماتيت.
احتياطات:
در نوزادان، بيمارى خفيف کليوي، حاملگى گروه D، مياستنى گراويس، شيردهي، اشکال شنوائي، بيمارى پارکينسون و در سالمندان با احتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: اوج اثر: عضلانى ۴۵ دقيقه، وريدى ۳۰ دقيقه، دفع: کليوى (نيمه عمر ۳ـ۲ ساعت).
تداخلات داروئي: خطر تشديد اثرات مسدودکننده عصبى عوامل بيهوش‌کننده و شل‌کننده‌هاى عضلات؛ خطر تشديد نفروتوکسيستى و اتوتوکسيستى در صورت مصرف همزمان پلي‌ميکسين و انکومايسين، فوروزمايد، اتاکرينيک اسيد، سفالوسپورين‌ها، سيس‌پلاتين، متوکسى فلوران، آسيکلوير، آمفوتريسين B، باسيتراسين.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ وزن قبل از درمان: محاسبه دوز معمولاً براساس وزن ايده‌آل صورت مي‌گيرد، اما مي‌توان براساس وزن واقعى شخس، دوز دارو را محاسبه کرد.
ـ نسبت I&O: آزمايش کامل ادرار روزانه از لحاظ پروتئينوري، سلول‌ها، سيلندرها؛ گزارش هرگونه تغيير ناگهانى در دفع ادرار.
ـ علائم حياتى در زمان انفوزيون، هيپوتانسيون و تغيير ضربان را در نظر داشته باشيد.
ـ محل انفوزيون را از لحاظ ترومبوفلبيت که علائمى مثل درد، قرمزي، تورم دارد هر ۳۰ دقيقه چک کنيد. و در صورت نياز، محل را تغيير دهيد و جاى قبلى را با کمپرس آب گرم التيام دهيد.
ـ اوج غلظت سمى دارو که ۶۰ـ۳۰ دقيقه پس از انفوزيون وريدى يا ۶۰ دقيقه پس از تزريق عضلانى و حداقل غلظت که درست قبل از دادن دوز جديد تعيين مي‌شود. ميزان دارو بايد ۴ـ۲ برابر ميزان باکتريواستاتيک آن باشد.
ـ نمونه‌گيرى براى تعيين سطح سرمى واسط بلافاصله قبل از دوز بعدى صورت مي‌گيرد. نمونه‌گيرى براى تعيين اوج سطح سرمى يک ساعت بعد از تزريق عضلانى يا وريدى انجام مي‌شود.
ـ غلظت اوج سرمى دارو بايد در حد ۳۵ـ۳۰ mcg/ml و سطح حد واسط سرمى بايد در ۵mcg/ml باشد.
ـ pH ادرار (اگر دارو براى عفونت دستگاه ادرارى به‌کار مي‌رود)، pH ادرار بايد قليائى بماند.
توصيه‌ها:
ـ در استفاده وريدى از دارو، ۵۰۰ mg از دارو را در ۲۰۰ـ۱۰۰ ml محلول سازگار، رقيق و در طى ۱ـ۵/۰ ساعت تزريق کنيد، محل را پس از پايان انفوزيون يا DW5% يا محلول NaCl ۰/۹ درصد شستشو دهيد.
ـ تزريق سريع و افزايش سريع سطح سرمى آميکاسين ممکن است سبب دپرسيون تنفسى ناشى از بلوک عصبى عضلانى شود.
ـ رنگ معمول محلول از بي‌رنگ تا زرد کم‌رنگ متغير است. در صورت تغيير رنگ محلول را دور بريزيد.
ـ تزريق عضلانى را در محل عضلات بزرگ انجام دهيد، محل تزريق را عوض کنيد.
ـ در صورت استفاده از دارو درمان UTI، از بي‌کربنات براى قليائي‌کردن ادرار استفاده کنيد چون دارو در محيط قليائى بسيار فعال‌تر است.
روش تهيه / تجويز:
ـ دادن مايعات کافى تا ۳ـ۲ L در روز، مگر در موارد منع مصرف براى جلوگيرى از تحريک توبول‌ها.
ـ محل انفوزيون را با نرمال سالين يا DW5% بشوئيد.
ـ تحت نظر داشتن و مراقبت بيمار از لحاظ بدکارى دهليزى ـ شنوائي.
ارزيابى باليني:
اثر درماني: از بين رفتن تب، خشک شدن زخم، C&S منفى پس از مداوا.
اثبات اختلال کليوى با استفاده از تست‌هاى کليرانس کراتينين، BUN، کراتينين سرم يا علائم بالينى اوليگوري، هماجورى و ادرار تيره. در اختلال خون کليوى (mL/min هشتاد > کليرانس کراتينين) دوز دارو کاسته مي‌شود.
ناشنوائى با تست شنوائي‌سنجي، احساس همهمه با زنگ زدن در گوش، سرگيجه، ارزيابى شنوائى قبل، در حين و بعد از درمان، ناشنوائى فرکانس‌هاى بالا ابتدا ظاهر مي‌شود.
دهيدراتاسيون: افزايش وزن مخصوص (sp.gr) ادرار، کاهش قوام پوست، خشکى غشاهاى مخاطي، ادرار سياه.
رشد بيش از حد عفونت شامل علائم:
افزايش دما، بي‌حالي، قرمزي، درد، تورم، خارش در ناحيه مياندوراه، اسهال، استوماتيت، تغيير در سرفه، خلط.
C&S قبل از شروع درمان براى شناخت ارگانيسم.
بدکارى دهليز گوش: تهوع، استفراغ، سرگيجه، سردرد، در موارد حاد، دارو قطع مي‌شود.
محل‌هاى تزريق از لحاظ قرمزي، تورم، آبسه: از کمپرس آب گرم استفاده شود.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ گزارش نمودن سردرد، سرگيجه، علائم رشد بيش از حد عفونت، نارسائى کليه.
ـ گزارش کاهش شنوائي، احساس زنگ‌زدن يا همهمه در گوش و يا احساس پربودن گوش.
درمان مصرف بيش از حد دارو:
همودياليز، مونيتورکردن سطح سرمى دارو.


همچنین مشاهده کنید