جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا

پرورش فکری و شخصیت اجتماعی جوانان


دوران نوجوانى در جوامع مختلف با يک سلسله رفتارها و تشريفات دوران بلوغ همراه است که برحسب جوامع مختلف تفاوت مى‌کند. تشريفات مربوط به دوران بلوغ و ورود به سن بزرگسالى در گذشته با رفتارهائى که دسته‌هاى جوانان زمان ما دارند تا حدى با هم مقايسه شده و منجر به ارائهٔ تئورى‌هاى عملى در مورد رفتار دسته يا باندهاى جوانان در شهرها شده است.
اين مطالعه براساس اين فرضيه استوار است که دسته‌هائى از جوانان زير فشار مسائل مختلف درونى (رواني) و بيرونى (اجتماعي) گرايش به رفتارهاى ويژه‌اى پيدا مى‌کنند بدين معنى که همواره خود را از اجتماع نگه داشته و عزلت را بر دوستى و معاشرت‌هاى جمعى ترجيح مى‌دهند. در مقابل اين نمونه، نمونهٔ دستهٔ ديگر از جوانان که کاملاً با آن متضاد است، مطرح شده است.
دستهٔ دوم از جوانان که در کشورهاى غربى زياد ديده مى‌شوند نه تنها از اجتماع فرارى نيستند و به گوشه‌نشينى و انزوا و تحمل رنج زمان تمايل نشان مى‌دهند بلکه امنيت و قدرت خود را در همراهى و همفکرى جوانان ديگر جستجو مى‌کنند و با همنوائى و وساطت آنها گاه عليه جامعه و بزرگتران يک نوع طرز فکر مخالف از خود نشان مى‌دهد.
  تنوع گروه‌هاى جوانان
جوانان را از نقطه نظرهاى مختلف در چند گروه طبقه‌بندى مى‌کنند که هر گروه و دسته مسائل احتياجات خاصى دارند.
- از نظر سنى:
اگر دوران نوجوانى و جوانى را از سن ۱۲ سالگى تا ۲۵ سالگى بدانيم در داخل اين سنين چند گروه که هر کدام داراى خصوصيات و نيازمندى‌هاى ويژه‌اى است از يکديگر متمايز مى‌شود مثلاً گروه ۱۰ تا ۱۲ ساله (نوجوان) ۱۲ تا ۱۵ ساله (بالغ) ۱۵ تا ۱۸ ساله (رشيد) و ۱۸ ساله به بالا که در اين سن جوان تا جد زيادى پرورش يافته و يا به اصطلاح شخصت او شکل گرفته است.
- گروه‌هاى اجتماعى:
محصلان، کارگران، کشاورزان يا گروه‌هاى ديگرى که در داخل يا خارج اين گروه‌ها هستند و هر کدام آمادگى معينى براى درک مسائل دارند و سبک زندگى و خصوصيات خانوادگى آنها با يکديگر متفاوت است لذا بايد از يکديگر متمايز شوند و برنامه‌هاى خاص براى هر گروه تدارک ديده شود.
- توزيع جغرافيائى:
ممکن است جوانان روستائى را از شهرنشينان و جوانان تهرانى را از ساير دسته‌ها تا حدى متمايز است، زيرا هر دسته داراى خصوصيات فکرى و تمايلات خاصى هستند.
- وضع اقتصادى:
حداقل گروه بى‌نياز متوسط الحال و نيازمندان را بايد از يکديگر تفکيک کرد زيرا از نظر شيوهٔ طرح مسائل دوران جوانى و حوائج و نوع خواسته‌ها با يکديگر متفاوت هستند. از طرفى جوانان نيازها و خواسته‌ و تمايلات مشترکى دارند که ضمن توجه به اين تنوع بايستى بيشتر روى اين مشترکات آنها تکيه شود و به اصطلاح از مجموع اين متغيرها متوسطى به‌دست آيد که برنامه‌هاى پرورشى تابع آن گردد و اين خود بدون اشکال صورت‌پذير نيست. آنچه مهم است در اينجا وضعيت گروه‌هاى جوان و نوجوان شهرنشين، به‌خصوص کسانى که در شهرهاى بزرگ سکونت دارند.
  پرورش فکرى و شخصيت اجتماعى جوانان
لازم است جوانان در انجمن‌ها و گروه‌هاى مختلفى که موجب رشد فکرى و پرورش شخصيت اجتماعى آنان مى‌گردد، شرکت داده شوند. اين انجمن‌ها بايد با مشارکت خود آنان تشکيل و اداره شود و فعاليت‌هاى مختلف ادبى و هنرى و علمى ورزشى آنها را که به‌طور طبيعى بدان‌ها علاقمند هستند به‌وجود آورد و شکل منظم و صحيحى به آنها بخشد.
تفريح و سرگرمى بايد در جهت پرورش شخصيت آنها باشد، بايد عادات خوب مانند ورزش، علاقه به مطالعه، علاقه به‌کار و فعاليت و نظم و ترتيب به آنها القا شود و همچنين از آنجا که اکثريت جوانان بيشتر داراى منطقى عاطفى هستند لازم است که شيوهٔ برخورد با آنها و با واکنش‌هائى که در برابر مشکلات دارند به‌درستى رهبرى گردد و در جهت صحيح عقلانى و انسانى سوق داده شود. از طرفى، با توجه به دگرگونى‌هاى دائمى و تزلزل فکرى بايستى در برنامه‌هاى خاص جوانان سنت‌ها محترم شمرده شود و آداب و رسوم و عادات ديرين ملى تا آنجا که جنبهٔ مثبت دارد مورد توجه خاص قرار گيرد.
به‌طور خلاصه براى پرورش فکرى و رشد شخصيت اجتماعى جوانان رعايت نکات زير شايان اهميت است:
- جوانان تنها به تفريح نياز ندارند بلکه کسب اطلاعات و معلومات و نياز به تجسس و ساير مسائل آموزشى و همچنين پرورش و تلطيف ذوق آنان ضرورى بوده و لازم است راه‌هائى براى ارضاى آن جستجو شود.
- مشارکت و فعاليت جوانان در امرى که مربوط به خود مى‌باشد، موجب تحقق بسيارى از آرمان‌هاى آنها است که آنها را از زندگى غيرفعال خارج کرده و به محيط فعال مى‌کشاند.
- شيوهٔ صحيح تجزيه و تحليل و تفکر منطقى عملاً بايد به جوانان آموخته شود.
- لازم است که اقداماتى به‌عمل آيد تا تحولى به نفع جوانان روستائى، کارگر و محروم آن صورت گيرد، تا آنها نيز، از نظر پرورشى و آموزش به جوانان شهرنشين و تحصيل کرده نزديک شوند و بين جوانان شهرها و نقاط مختلف کشور ارتباط برقرار شود.
- پرورش شخصيت جوانان و نوجوانان که اهميت فوق‌العاده‌اى دارد لازم است صفات خوب و پرورش اراده و واکنش‌هاى صحيح در مقابل مسائل مورد نظر قرار گيرد.
- با توجه به تزلزل فکرى و تحولات دائمى و روزمره بايستى در پرورش جوانان سنت‌ها محترم شمرده شود و آداب و رسوم و آنچه مورد توجه عموم است همواره مورد احترام قرار گيرد.
- برنامه‌هاى پرورشى جوانان نه تنها در مسائل اجتماعى و مشکلات خاص آنها بلکه در زمينهٔ شغلى و تحصيلى نيز بايد راهنمائى آنها باشد.
- به مسئلهٔ بزهکارى نوجوانان و جوانان خاصه در شهرهاى بزرگ توجه خاصى مبذول شود.


همچنین مشاهده کنید