شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

غیرانتقالی


مهارت‌هاى غيرانتقالى عبارتند از: خم کردن، باز کردن، پيچيدن، چرخيدن، فشار دادن، کشيدن، بلند کردن و تاب دادن. در دوران کودکى و نوزادى بعضى از اين مهارت‌ها به‌وسيلهٔ کودک اجرا مى‌شود. ولى براى اطمينان از درستى اين حرکات تلاش آگاهانه معلم ضرورى است.
  خم کردن و باز کردن
خم کردن، اين حرکت در مفاصل بدن انجام مى‌گيرد و با آن اعضاء و بخش‌هاى مختلف بدن به همديگر نزديک مى‌شوند؛ براى مثال در اثر خم کردن، مفاصل ران براى لمس کردن پنجه‌ها، شخص از زاويهٔ بين بالا‌تنه و پايين‌تنه مى‌کاهد. به اين عمل از لحاظ تکنيکى خم شدن و يا تا شدن گفته مى‌شود و در جهات مختلف قابل اجرا است؛ براى مثال مهارتى که در آن دو عمل خم شدن مفصل آرنج و مفاصل مچ دست ضرورى است، حرکت جلو بازو با وزنه است. با به‌کار بردن هالتر (کف دست رو به بالا) با بازوان نزديک و چسبيده به بدن، ابتدا مفصل‌هاى آرنج و سپس مفاصل مچ دست خم مى‌شوند تا وزنه به سينه برسد. در اين حرکت بازوها ثابت مى‌مانند. براى اجراى حرکت غلت نيز بايد قسمت‌هاى مختلف بدن خم شوند. دامنهٔ حرکت خم شدن به ساختار مفصل بستگى دارد. مفاصل کروى داراى دامنهٔ حرکتى زياد (مفصل ران و شانه) هستند. در مفاصل لولايى حرکت رو به جلو و عقب صورت مى‌گيرد. مفصل زانو از اين مفاصل است.
باز شدن، اين حرکت عکس حرکت خم شدن است. در بيشتر حرکات تنها باز شدن کامل لازم است در اين حالت اعضاى مجاور مفصل (اعضاى به‌وجود آورندهٔ مفصل) در امتداد هم‌زاويه ۱۸۰ درجه تشکيل مى‌دهند. اگرچه در حرکاتى چون راست دشن مچ دست قبل از حرکات پرتابي، ممکن است باز شدن بيش از حد (Hyperextention) نيز براى دادن نيروى بيشتر به پرتاب مورد نياز باشد. خم شدن و باز شدن نيز براى حفظ انعطاف‌پذيرى و دامنهٔ حرکتى مفاصل ضرورى هستند.
عمل خم شدن و باز شدن، در حرکات روزانه، و در تربيت بدنى و فعاليت جسمانى از اهميت برخوردار است. معلمان تربيت بدنى بايد شرايط را براى تمرين و تقويت چنين حرکاتى فراهم آورند.
  پيچيدن (Twisting) و چرخيدن (Turning)
پيچيدن، يعنى چرخش بدن و يا بخشى از آن به دور محور خود، در حالى که سطح اتکاى آن ثابت است؛ مانند حرکت باز شدن و خم شدن حرکات پيچيدن و چرخيدن به‌وسيلهٔ ساختار مفاصل درگير در حرکت قابل تشخيص هستند. بالاتنه ممکن است حول محور ستون فقرات (مهره‌ها) در ناحيهٔ کمر بپيچيد (پيچ بخورد).
چرخيدن، عبارت است از چرخش بدن و يا يکى از اعضاى آن در فضا. هنگام چرخش کل بدن، سطح اتکا از حالتى به حالت ديگر تغيير مى‌کند. چرخش يکى از اعضاى بدن در نتيجه پيچيدن اعضاى مجاور پيش مى‌آيد؛ مثلاً با گردش به داخل و خارج ران، پا نيز به داخل و خارج مى‌چرخد و با چرخش سر، گردن نيز حرکت دورانى انجام مى‌دهد.
  فشار دادن (pushing) و کشيدن (pulling)
فشار دادن، عبارت است از به‌کار بردن نيروى بدن در مقابل يک نيروى مقاوم. حرکت فشار دادن براى جدا کردن اشياء از سطح اتکاى آنها است. با وارد آوردن فشار بر اشياء ممکن است بدن نيز از سطح اتکاى خود جدا شود و حرکت کند.
کشش، عبارت است از هدايت اشياء به طرف بدن. کودکان اغلب اسباب‌بازى و کالسکه‌ها را مى‌کشند و هنگام بازى ممکن است همديگر را هم بکشند. عمل کشيدن و فشار دادن، با دست‌ها و بازوها انجام مى‌شود. البته ممکن است از پا نيز در اين عمل استفاده شود.
  بلند کردن
بلند کردن يعنى بردن يک شيء و يا بخشى از بدن به سطحى بالاتر. در برداشتن اشياى سنگين سطح اتکا تا حد ممکن وسيعتر مى‌شود و بدن با خم کردن زانوها به پايين مى‌آيد و به شيء نزديک مى‌گردد. براى بلند کردن اشياى سنگين ابتدا از عضلات پاها استفاده مى‌شود. پشت نيز بايد نسبتاً صاف باشد. بلند کردن اشياء مهارتى است که در فعاليت‌هاى روزمره همواره مورد استفاده قرار مى‌گيرد. براى پيشگيرى از صدمات و آسيب‌هاى عضلاني، اين حرکت بايد صحيح انجام شود.
  تاب دادن
عبارت است از حرکت پاندولى و يا دورانى يک عضو از بدن و يا کل بدن به دور يک نقطهٔ ثابت و اين نقطهٔ ثابت ممکن است يک مفصل (مفصل شانه در تاب دادن دست)، و يا يک محور خارجى (تاب خوردن روى ميلهٔ بارفيکس) باشد. اگر نيرويى که موجب ثابت نگهداشتن عضو است از بين برود، نيروى جاذبه موجب تاب خوردن آن عضو خواهد شد. در اغلب حرکات براى ادامهٔ تاب خوردن، نيروى انقباضى عضلات ضرورى است. حرکات تابى بايد پيوسته و داراى جريان آزاد باشند.


همچنین مشاهده کنید