جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

آرامگاه آقا سید محمود مرندی، روستای هرزویل، منجیل


  آرامگاه آپيرجنگلى، بازكياگوراب، آستانه‌اشرفيه
آپير جنگلى از مشايخ صوفيه بود. مقبرهٔ وى در بازکياگوراب، ميان آستانهٔ اشرفيه و لاهيجان واقع شده است. بناى بقعه، ساختمانى قديمى و آجرى است. کف آن با کاشى‌هاى سبز قديمى فرش شده است. سقف صحن داراى تاق مدور است که گنبد بنا در زير بام آن پنهان مانده است. ديگر ويژگى بقعه، وجود مقرنس‌هاى گچى است که با ظرافت ساخته و سفيدکارى شده‌اند. يک ضريح چوبى بزرگ و مشبک، در ميان صحن قرار دارد که صندوق مرقد را در بر گرفته است. مسجد قديمى آبادى متصل به بقعه است. پوشش بام مجموعه نيز از سفال است.
  آرامگاه آخوند، زرند، كرمان
مقبرهٔ آخوند، ‌ بناى آجرى گنبددارى است به شکل کثيرالاضلاع که نماى خارجى آن داراى طاقنماهاى مضاعف و ۹ دهنه ايوان است. ورودى آرامگاه از قسمت جنوبى از طريق دو شاه‌نشين و پلکان به محوطهٔ فوقانى و طبقه دوم منتهى مى‌گردد و توسط راه‌پله‌اى مارپيچ به گنبد دوپوشه مرتبط مى‌شود. گنبد بر روى ساقهٔ آجرى استوار شده و زير آن سنگ قبرى از مرمر به طول دو متر و عرض يک متر وجود دارد.
در اين بنا کتيبه و تاريخى که حاکى از زمان قطعى ساختمان بقعه باشد وجود ندارد، ليکن به احتمال قوى با توجه به سبک معمارى، مقبرهٔ آخوند مى‌تواند به قرن يازدهم هجرى تعلق داشته باشد. اين اثر به شاره ۵۲۸ به ثبت تاريخى رسيده است.
  آرامگاه آقا سيد محمد، دهكده‌پينجاى، آستانه اشرفيه
اين آرامگاه در دهکدهٔ پينجاى آستانه قرار دارد. بناى آن چهارگوشى است که در سه سمت آن، ايوان‌هاى ستوندارى قرار دارند. سقف بنا، شيروانى و سفال‌پوش است. بر روى درِ قديمى بنا، کتيبه‌اى به تاريخ ۷۸۰ هـ.ق وجود دارد.
ديگر آرامگاه‌هاى زيارتى و معروف استان گيلان عبارتند از:
ـ آرامگاه سلطان محمود شاه دينورى در رضوان‌شاه.
ـ آرامگاه آقا سيد ابراهيم و آقا سيد عبدالله در صومعه‌سرا.
ـ آرامگاه آقا سيد محمد نجفى در غازيان بندر انزلي
ـ آرامگاه ابوجعفر ثايرى در رودسر.
ـ آرامگاه سيد حسن و سيد ابراهيم در لنگرود.
ـ آرامگاه آقا سيد محمد در آستانه
ـ آرامگاه امام‌زاده طيب و طاهر در لوشان.
ـ آرامگاه آقا سيد محمد در سياهکل.
ـ آرامگاه آقا سيد ابراهيم در رودسر.
ـ آرامگاه آقا شيخ ابوالوجيه در لاهيجان.
ـ آرامگاه بابا ولى در ديلمان.
ـ آرامگاه پير قطب‌الدين در آستارا.
ـ بقعهٔ ملا عاقل در لاهيجان.
ـ بقعهٔ‌ پير محمد در رودسر.
  آرامگاه آقا سيد محمود مرندى، روستاى هرزويل، منجيل
اين آرامگاه در روستاى هرزويل در سه کيلومترى شرق منجيل قرار دارد. براساس کتيبه‌اى که بر سنگ مرمر روى گور نوشته شده، شخص مدفون، سلطان محمدحاجى محمود مرندى، معروف به امام‌زاده سيد پرنور است. بناى بقعه از سنگ، گچ و گل ساخته شده است. ساختمان بقعه، يک اتاق مستطيل شکل کوچک است که فاقد ارزش معمارى است. در کنار سرداب بقعه، دو سنگ مرمر سفيد وجود دارد که روى يکى از آن‌ها ۱۵ بيت شعر در مدح اميره تى‌تى، بانى بقعه نوشته شده است. سنگ قبر ديگر، به شخصى به نام ملک ابوالقاسم تعلق دارد.
   آرامگاه آقا سيدرضا كيا، لاهيجان
اين آرامگاه در بلوک چهارده لاهيجان واقع شده و ايوانى در شرق و درهايى در ضلع‌هاى شرقى و غربى دارد. دو کتيبهٔ چوبى بر روى درِ گنجه‌اى داخل نصب کرده‌اند. بر کتيبهٔ لنگه سمت چپ، تاريخ ۷۷۹ هـ.ق و به اعتبارى، ۹۷۹ خوانده مى‌شود.
   آرامگاه آقا ميرشهيد، رشت
آرامگاه اين امام‌زاده که به آقا ميرشهيد نيز معروف است، معمارى زيبايى دارد. بر کتيبهٔ کمربندى گنبد، بيت‌هايى از ترکيب‌بند محتشم کاشانى نقش بسته است که در فاصلهٔ هر مصراع آن، ‌ عبارت «يا حسين مظلوم» به تاريخ ۱۲۰۶ هـ.ق گچ‌برى شده است. زيرگنبد را با شيشه‌هاى رنگى تزئين کرده‌اند. در بالاى درهاى چهارگانهٔ‌ بنا، چهار قاب گچ‌‌برى شده با طرح‌هاى هندسى ديده مى‌شود. بالاى در اصلى نقاشى‌هاى مذهبى کشيده‌اند. بر روى مزار، ضريح چوبى شبکه‌دارى قرار دارد که از نظر گوناگونى طرح‌ها و ظرافت، ‌ کارى هنرمندانه است. تمامى طرح‌هاى کناره‌‌‌ها و قاب‌ها هندسى و از نوع ستاره‌هاى چند پر و چند ضلعى است. اين بقعه را از آنِ فرزندان امام موسى کاظم (ع) مى‌دانند. در جوار بنا سنگ‌ قبرى از مرمر متعلق به ميرزا احمد به تاريخ ۱۲۲۴ هـ.ق مى‌باشد.
   آرامگاه آقاحسين خوانسارى يا قبه‌العلماء، اصفهان
آقا‌حسين و فرزندش آقاجمال خوانسارى، هر دو از علماى بزرگ و مورد احترام دربار شاه سليمان صفوى بوده‌اند. آقاحسين خوانسارى، صاحب تأليفات متعدد است و اشعار خوب، ‌ خطبه‌ها و منشآت معروفى دارد. اکثر علما و فضلاى آن زمان، ‌محضر درس او را درک کرده‌اند (ولادت ۱۰۱۶، وفات ۱۰۹۹ هـ.ق).
آرامگاه او در قبرستان قديمى تخت پولاد اصفهان و در ساحل جنوبى زاينده‌رود قرار دارد و تکيه‌اى نيز در مجاورت آن بنا شده است. بناى آرامگاه، شامل بقعه و گنبدى بر آن است. سردرِ آرامگاه، با کاشى‌هاى خشتى هفت‌رنگ به خط ثلث تزئين شده است؛ ولى به غير از يک رديف سرکش‌هاى حروف، در قسمت فوقانى کتيبه، چيز ديگرى از آن باقى نمانده است. قسمت‌هاى عمده‌اى از مقرنسِ گچبريِ سقف سردرِ تکيه نيز فرو ريخته است. ظاهراً اين تنها بقعه‌اى است که در دورهٔ‌ صفوى، به دستور پادشاه وقت بر روى آرامگاه يکى از دانشمندان آن دوره برپا شده است. در داخل بقعهٔ آقا حسين، تعداد ديگرى از علماى دوره‌هاى بعد نيز مدفون هستند و به همين خاطر بدان «قبه‌العلماء» هم مى‌گويند. نماى داخلى اين بقعه با تزئينات گچى به سبک دورهٔ صفوى آراسته شده و نماى خارجى گنبد و ديوار‌هاى بقعه با کاشى‌هاى نفيسى که مخصوصاً رنگ سفيد نقره‌اى آن جلب توجه مى‌کند، تزئين شده است.
   آرامگاه آقاسيد دانيال (خشت مسجد)، كوچصفهان، رشت
اين آرامگاه در محلهٔ کوچصفهان رشت واقع شده است. مزار امام‌زاده در بنايى با نقشهٔ مستطيل شکل قرار دارد که به نام «خشت مسجد» معروف است. درهاى مسجد در شمال و غرب آن قرار دارند.
غرفهٔ زنانه در جانب شمالى قرار دارد که بدنهٔ آن با طرح‌هاى زيباى ستاره‌‌هاى هشت‌پر، هشت‌ ضلعى و چهار ضلعيِ تزئينى و مانند آن‌ها زينت يافته است. سنگ قبر مرمرى اين بنا با طرحى در وسط (شامل تسبيح، مهر، ‌ شانه و دو عدد انگشترى) و با کتيبه‌‌اى در چهارسوى آن به تاريخ ۱۰۲۳ هـ.ق کنده‌کارى شده است. اين امام‌زاده به امام موسى کاظم (ع) منسوب است.
   آرامگاه ابن يمين فرومدى، روستاى فرومد، شاهرود (تركمانان، پهلوى)
در انتهاى روستاى فرومد، ساختمانى زيبا به چشم مى‌خورد که آرامگاه ابن يمين شاعر معروف قطعه‌‌سراى زبان فارسى است. اين ساختمان که به هيچ‌وجه با بافت روستا تطابق ندارد، شش گوش است و زواياى زيبايى بنا را در بر گرفته است.
سنگ قبر داراى شش ضلع کوچک است که روى آن نوشته است : «آرامگاه اميرفخرالدين محمد ابن يمين الدين متخلص به ابن يمين، شاعرى بوده است دانشمند، دوران زندگى را با کمال مناعت و وارستگى به پايان رسانده است. ديوان کامل او در جنگ سربداران از بين رفته و ديوان ديگرى تنظيم کرده که به جاى مانده است. تولد ۶۸۵ هـ.ق در گذشت ۷۶۹ هـ.ق».
زدم از کَتــْمِ عــدم خيمـه بـه صحــراى وجــود
وز جمادى به نباتـى سفـرى کـردم و رفــت
بعـد ازينــم کشــشِ طبــع بـه حيوانـى بـــود
چون رسيدم به وى از وى گذرى کردم و رفت
بــا ملايــک پــس از آن صومعــهٔ قدســى را
گــرد برگشتــم و نيکـونظـرى کـردم و رفــت
بعـد از آن در صـدفِ سينـهٔ ايشـان بـه صفـا
فطرتِ هستـيِ خـود را گُهـرى کـردم و رفـت
بعد از آن ره سوى او بردم و چون ابن يمين
در امـان گشتـم و تـرکِ دگـرى کردم و رفـت


همچنین مشاهده کنید