پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

مراحل فرآیند تصمیم خرید


مصرف‌کننده براى تصميم‌گيرى ۵ مرحله را پشت سر مى‌گذارد شامل: شناخت مشکل، تحقيق براى جمع‌آورى اطلاعات، ارزيابى گزينه‌ها، تصميم‌گيرى خريد و رفتار پس از خريد.
  شناخت مشکل
فرآيند خريد با شناخت مشکل آغاز مى‌شود. در اين مرحله است که خريدار مشکل يا نياز را تشخيص مى‌دهد. خريدار در واقع تفاوت بين حالت واقعى و حالت ايده‌آل خود را حس مى‌کند. نياز مى‌تواند از محرک‌هاى داخلى نيز سرچشمه بگيرد.محرک‌هاى خارجى نيز مى‌توانند منشأ و سرچشمه نياز باشند.
  جمع‌آورى اطلاعات
يک مصرف‌کننده تحريک‌شده، يا به اطلاعات بيشتر نيازمند است يا نيست. اگر ميل مصرف‌کننده از شدت و قوت کافى برخوردار باشد و کالاى ارضاکننده‌اى نيز در دسترس باشد، اين احتمال وجود دارد که مصرف‌کننده اين کالا را بخرد. در غير اين صورت مصرف‌کننده يا اين نياز را در حافظهٔ خود نگهدارى مى‌کند يا با در نظر داشتن اين نياز، نسبت به تحقيق و جمع‌آورى اطلاعات اقدام مى‌کند.
  منابع اطلاعاتى مصرف‌کننده
اطلاعات مورد نياز مصرف‌کننده از منابع مختلفى قابل تهيه و جمع‌آورى هستند. بازارياب بايد نسبت به اين منابع و ميزان تأثير و نفوذ هر کدام بر تصميم‌گيرى‌هاى خريد آگاهى و اطلاع کامل داشته باشد. منابع اطلاعاتى مصرف‌کنندگان عبارتند از:
  منابع شخصى
منابع شخصى شامل افراد فاميل و بستگان، دوستان، همسايگان و آشنايان.
  منابع بازرگانى
منابع بازرگانى شامل آگهى‌هاى تبليغاتي، فروشندگان، تجار و بازرگانان، بسته‌بندى و نمايشگاه‌ها.
  منابع عمومى
منابع عمومى شامل رسانه‌هاى جمعي، مؤسسات و شرکت‌هاى اطلاعاتي.
  منابع تجربى
منابع تجربى شامل بررسي، ارزيابى و استفاده از کالا.
  ارزيابى گزينه‌ها
مفاهيم اساسى خاصى وجود دارند که به فرآيندهاى ارزيابى مصرف‌کننده کمک مى‌کنند. اول، بايد اين‌طور تصور کنيم که هر مصرف‌کننده‌اى براى برآورده کردن قسمتى از نيازهاى خود تلاش مى‌کند. مصرف‌کننده با خريد کالا يا خدماتى خاص به دنبال فوايد خاصى است که عايد او مى‌شوند. به‌علاوه، هر مصرف‌کننده به يک کالا به ديده مجموعه‌اى از صفات ويژه کالايى مى‌نگرد. صفاتى که هر کدام از نظر توانايى تأمين نياز و ارائه فايده قابليت‌هاى متفاوتى دارند.
دوم، مصرف‌کننده براى هر صفت درجه اهميت متفاوتى قائل است.
سوم، مصرف‌کننده ممکن است براى خود مجموعه‌اى از باورها داشته باشد، درباره اين‌ که هر مارک از نظر هر صفت داراى چه درجه‌بندى است. مجموعه باورهاى مصرف‌کننده ممکن است با صفات واقعى مارک کالا تفاوت داشته باشد. اين امر مى‌تواند ناشى از تجربه خود مصرف‌کننده و تأثير و نفوذ توجه، تحريف و حفظ و نگاهدارى انتخابى باشد.
چهارم، فرض بر اين است که مصرف‌کننده از هر صفت مربوط به کالا مطلوبيت خاصى را انتظار دارد. عامل مطلوبيت نشان مى‌دهد که چگونه انتظارات مصرف‌کننده دربارهٔ رضايت کلى که از هر کالايى بدست مى‌آورد با تغيير سطوح مختلف صفاتِ مختلف کالا، تغيير مى‌کند.
پنجم، مصرف‌کننده معمولاً با توسل به روش‌هاى ارزيابى به صفات مارک‌هاى کالا پى مى‌برد.
  تصميم‌گيرى دربارهٔ خريد
به‌طورکلى تصميم مشترى براى خريد بر اين اساس استوار است که بايد بهترين مارک خريدارى شود. ولى عملاً بين قصد و تصميم دو عامل ديگر قرار مى‌گيرند. اولين عامل، عقيده ديگران است. قصد خريد تحت تأثير عوامل پيش‌بينى نشده موقعيتى نيز قرار مى‌گيرد. قصد خريد براساس عواملى نظير درآمد مورد انتظار خانواده، قيمت موردانتظار و فوايد موردانتظار از کالا شکل مى‌گيرد. عوامل غيرقابل پيش‌بينى موقعيتى ممکن است درست زمانى که مصرف‌کننده مى‌خواهد وارد عمل شود قصد و او را تغيير دهند.
  رفتار پس از خريد
وظيفه بازارياب با خريده شدن کالا به اتمام نمى‌رسد. مصرف‌کننده پس از خريد کالا يا از خريد خود رضايت خواهد داشت يا اينکه از کرده خود پشيمان مى‌شود. هر دو وضعيت رضايت يا عدم رضايت، رفتار پس از خريد را به دنبال خواهد داشت. رفتارى که بايد مورد توجه بازارياب قرار گيرد.


همچنین مشاهده کنید