پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

قصر شیرین، استان كرمانشاه


  قصر شيرين
قصر شيرين از شهرهاى بسيار قديمى ايران است. بناى اين شهر به خسرو پرويز ساسانى منسوب است ، ولى در عصر هخامنشيان نيز آباد بوده است. در اطراف شهر فعلى ، ويرانه‌هاى قصر شيرين کهنه باقى مانده است که گفته مى‌شود در زمان سلطنت خسرو پرويز ، باغى وسيع با قصرهاى دلپذير و فرح‌انگيز بود و قصر زمستانى محبوبهٔ او شيرين نيز در آن قرار داشته است. افسانهٔ معروف شيرين و فرهاد از نام اين شهر اخذ شده است. پس از حملهٔ عرب‌ها ، قصر شيرين ويران گشت و تا سال ۱۲۷۰ هـ.ق ، مانند قصبهٔ کوچکى باقى ماند. در جنگ جهانى اول ، قصر شيرين مرز سربازان دولت‌هاى آلمان و عثمانى از يک طرف و روسيه و انگلستان از طرف ديگر بود. اين شهر هم اکنون گسترش سافته و به شهرى بزرگ و جذاب تبديل شده است.
  كرمانشاه
کرمانشاه يکى از باستانى‌ترين شهرهاى ايران است که گفته مى‌شود توسط طهمورث ديوبند - پادشاه افسانه‌اى پيشداديان - ساخته شده است. برخى از مورخين بناى آن را به بهرام پادشاه ساسانى نسبت مى‌‌دهند. کرمانشاه در زمان قباد اول و انوشيروان ساسانى به اوج عظمت خود رسيد. در قرن چهارم يکى از مورخان اسلامى از کرمانشاه به عنوان شهرى زيبا در ميان اشجار و آب‌هاى روان ياد کرده است. تاورنيه ، جهانگرد و بازرگان فرانسوى ، کرمانشاه را به عنوان شهرکى پرنعمت و آباد وصف کرده و چنين نوشته است :‌ «هم زمان با حمله افغان و سقوط اصفهان که طومار فرمانروايى خاندان صفوى درنورديده شد ، کرمانشاه به جرم قرب جوار ، با تهاجم عثمانى‌ها مواجه گرديد و بار ديگر شهر رو به خرابى نهاد. «نادرشاه به منظور آمادگى در مقابل تجاوز عثمانى‌ها ، به اين شهر توجهى خاص مبذول داشت. در اوايل حکومت شاه اسماعيل صفوى ، سلطان مراد آق قويونلو با ۷۰ هزار نفر کرمانشاه و همدان را اشغال کرد. صفويه براى جلوگيرى از تجاوز احتمالى امپراطورى عثمانى اين شهر را مورد توجه قرار داد. در زمان شيخ عليخان زنگنه صدراعظم صفوى به آبادانى و رونق کرمانشاه افزوده شد ، ولى در دورهٔ افشاريه مورد هجوم عثمانى‌ها قرار گرفت. نادرشاه عثمانى‌ها را به عقب راند ، ولى در اواخر زندگى نادرشاه ، کرمانشاه با محاصره و تاراج عثمانى‌ها مواجه شد. کرمانشاه در عهد زنديه دستخوش آشوب فراوانى گرديد. به طورى که در کتاب «تحفه‌العالم» عبدالصيف جزايرى از کرمانشاه به عنوان خرابه نام برده شده است. در دورهٔ قاجار تا حدى از حملات عثمانى‌ها به ناحيهٔ کرمانشاه کاسته شد. به طورى که در سال ۱۲۲۱ هـ.ق محمد على ميرزا به منظور جلوگيرى از تجاوز عثمانى‌ها در کرمانشاه مستقر شد. در سال ۱۲۶۷ هـ.ق ، امام قلى ميرزا از طرف ناصرالدين‌شاه به سرحدادى کرمانشاه منصوب شد و مدت ۲۵ سال در اين شهر حکومت کرد و در همين دوره بناهايى را احداث و به يادگار گذاشت. اين شهر در جنبش مشروطه سهمى به سزا داشت و در جنگ جهانى اول و دوم به تصرف قواى بيگانه درآمد و پس از پايان جنگ تخليه شد. در نتيجه جنگ تحميلى عراق عليه ايران ، اين شهر خسارات زيادى ديد و پس از جنگ اقدامات مؤثرى در جهت بازسازى آن صورت گرفت.
  كنگاور
کنگاور يکى از شهرهاى قديمى ايران است که قدمت آن به دورهٔ ساسانى مى‌رسد. بعد از شکست ايران ، عرب‌ها نام آن را قصراللصوص ناميدند. کنگاور به دليل همجوارى با معبد باستانى آناهيتا ، اهميت ويژه‌اى داشته است. اين شهر تا زمان ساسانيان آباد بود ، ‌ ولى پس از غلبهٔ عرب‌ها ويران شده است. در حال حاضر آثار قلعهٔ خرابهٔ سنگى معبد آناهيتا در محلهٔ گچ‌کن آن باقى مانده است. جغرافيانويس يونانى - «خاراکسي» - در قرن اول ميلادى از کنگاور تحت عنوان «گونگويار» ياد کرده است. تاريخ و جغرافيانويسان عرب از قرن چهارم هجرى ، ‌از اين ناحيه نام برده و اغلب آن را «کَنکَور» نوشته‌‌‌اند. در اين شهر ، خسروپرويز بر روى صفه‌اى ، بناى ستون‌دارى از گچ و آجر ساخته بود. ياقوت حموى در قرن هفتم هجرى قمرى نوشته است که ساختمان‌هاى ساسانيان بيست ذرع از سطح زمين بلندتر است. شهر کنگاور به دليل بقاياى کاخ يا معبد آناهيتا اشتهار ملى و جهانى دارد.
  گيلان غرب
شهرستان گيلان غرب از نواحى قديمى استان کرمانشاه است که در نوشته‌هاى تاريخى نيز به کرات از آن نامبرده شده است. خرابه‌هاى روستاى گيلان در منتهى‌اليه جنوب جلگهٔ کرمانشاه بر سر راه کرمانشاه به بغداد قرار دارد. اين خرابه‌ها که به شکل تپه خودنمايى مى‌کنند ، احتمالاً بناهايى بوده‌‌اند که بنا به ضرورت‌‌هاى دفاعى و امنيتى ساخته شده‌اند. در اين تپه‌ها آجرهاى بزرگ به سبک بابلى و به تعداد زياد پيدا شده که نشانه‌هايى از قدمت تپه‌‌ها هستند و احتمالاً آتشکده‌هاى بزرگ مربوط به مغ‌ها بوده‌اند که در دورهٔ‌ اشکانيان به يکى از خدايان محلى اختصاص داشته است. شهرستان گيلان غرب محل سکونت ايل بزرگ کلهر است و از گذشته‌هاى دور ، ‌ خوانين کلهر زمستان‌ها را در اين منطقه سر مى‌کردند.
  هرسين
هرسين يکى از نواحى باستانى استان کرمانشاه است. در اين ناحيه آثارى از دورهٔ ساسانى از جمله صفحهٔ تراشيدهٔ کوه ، حوض سنگى ، ‌ طاق سنگى ، پلکان سنگى ، قلعه و آثارى ديگر باقى مانده است. پيشينهٔ تاريخى شهرستان هرسين با قدمت و تاريخ کرمانشاه عجين شده است. لسترنج در جغرافياى سرزمين‌هاى خلافت شرقى از قول حمدالله مستوفى مى‌نويسد : «در همان حدود قلعه هرسين و در پاى آن قلعهٔ کوچکى واقع بود و اين شهر کوچک هنوز در بيست ميلى جنوب شرقى کرمان باقى است.» صاحب عالم آراى عباسى در زمرهٔ جلوداران لشگر ايران در مقابل لشگر عثمانى ، از شاه سلطان خدابنده‌لو حاکم هرسين نام مى‌برد. در دورهٔ‌ قاجار نيابت اين محل با امين‌الرعايا و فرزندان او بوده است. اين ناحيه در سال‌هاى اخير به شهرستان تبديل شده است.


همچنین مشاهده کنید