شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا
دورهٔ سامانی
- کتب متصوفهاى که به اين سبک نزديک است: |
کتب صوفيان مانند کشفالمحجوب ابوعلىبنعثمان الغزنوى الجُلاّئى الهَجْويرى و نامههاى شيخ ابوسعيدابوالخير و آنچه به شيخ ابوالحسن خَرَقانى منسوب است، و تذکرةالاوليا و اسرارالتوحيد، همه از لحاظ سبک در شمار پيروان دورهٔ سامانيان داخل مىشود، چه از اين حيث که سعى در سادگى عبارت داشتهاند، ديگر آنکه غالباً امثال و حَکم و اقوال متقدّمان را که سينهبهسينه به شيوخ رسيده است کمتر با تصرّف نقل مىنمودهاند، داراى سبکى ساده و استوار و لغات اصيل و کلمات و ترکيبات زيبا و قديمى و افعال و صيغههاى پيشاونددار و تمام و کامل است، و اثر تصنّعات و تکلّفات منشيانهٔ قرن پنجم و ششم به هيچوجه در کتب صوفيان پيدا نيست، و چون بيشتر سر و کار اين کتب با عوام و درويشان و سخنان مشايخ با اين طايفه است؛ بسيار طبيعى بيان شده و گوئى انسان در خواندن اين کتب با يکى از مردم قرن چهارم خراسان گفتگو مىکند. |
کتب فارسى صوفيان، اولاً - در نهايت سادگى و زيبائى و رسائى و حُسن تأثير و صرف و نحو کامل و داراى لغات فارسى لطيفى است که در قرون بعد همه از ميان رفته است، ثانياً - حاوى مجموعهاى از اصطلاحات مخصوص به اين طايفه است، ولى اين فوايد و لطائف و خوشسبکى و اصطلاحات خاص، متأسفانه از قرن شش نمىگذرد. |
- کتب علمى که در اين دوره تأليف يافته است: |
کتابهاى علمى در اين دوره و ادوار بعد، از نظر سادگى و ايجاز و آوردن لغات فارسى همه شبيه به يکديگر است و در ترجمهٔ تفسير طبرى و التفهيم و دانشنامهٔ علائى وجود دارد، عبارات اين کتب از کتب تاريخى و ادبى موجزتر و سادهتر است، اما اين عيب نيز در آنها هست که از فرط ايجاز و از اين حيث که مؤلّفان کتب علمى را با کتب عربى اُنس بيشتر و با تأليف بدان زبان آشنائى و رغبت زيادتر بوده است درست از عهدهٔ نوشتن کتب علمى پارسى برنيامده و به اين قناعت کردهاند که لغات عربى را به پارسى برگردانند و آن را با ايجاز و سوء تأليف که گاهى به تعقيد و اخلال مىانجامد به پايان رسانند. |
کتبى که در دورهٔ اول در علوم تأليف شده است بسيار نادر و از کبريت احمر کميابتر است، و چرا چنين نباشد و حال آنکه با وجود علاقهمندى که مردم به کتب افسانه و اشعار و دواوين شُعَرا و تاريخ دارند ديده مىشود که بسيارى از اين قبيل کتب چون کتابهاى ابوالمويّد بلخى و ديوان شاعرانى مانند رودکى و شهيد بلخى و ابوشکور و کتاب کليله و دمنهٔ منظوم رودکي، و ديوان دقيقى و مُنْجَک (که در سفرنامهٔ ناصرخسرو به تبريز اين دو را قطران در دست داشته است) و نظاير اين کتب اثرى باقى نمانده است و در فتنههاى خراسان چون فتنهٔ سلاجقه و غُزان و خوارزميان و بالاخره ترکتاز مغول آن همه گنجينهها از ميان رفته. بنابراين دور نيست اگر از کتابهاى علمى نيز که طالبان آن کمتر هستند چيزى باقى نمانده باشد، خاصه که دشمنان اين کتب نيز زيادتر هستند، چنانکه معروف است محمود غزنوى پس از فتح رى کتب عُلَما و فلاسفهٔ رى را در زير دار هر يک از آن بزرگان بسوخت و آن گنجهاى بزرگ را با گنجوران سترگ به باد نيستى برداد! |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران اسرائیل حجاب اصفهان ایران و اسرائیل گشت ارشاد حمله ایران به اسرائیل حسین امیرعبداللهیان استان اصفهان دولت وعده صادق جنگ ایران و اسرائیل
تهران سیل وزارت بهداشت هواشناسی شهرداری تهران قتل فضای مجازی زلزله سازمان هواشناسی سیلاب قوه قضاییه آموزش و پرورش
قیمت دلار قیمت طلا خودرو قیمت خودرو دلار بازار خودرو بانک مرکزی چین ایران خودرو حقوق بازنشستگان تورم قیمت سکه
سعدی سینمای ایران تئاتر تلویزیون فیلم سینمایی روز سعدی سینما موسیقی سریال کتاب دفاع مقدس بازیگر
سازمان سنجش مغز
رژیم صهیونیستی غزه عراق فلسطین جنگ غزه حماس روسیه سازمان ملل امیرعبداللهیان ترکیه اسراییل شورای امنیت
فوتبال استقلال پرسپولیس شمس آذر قزوین تراکتور باشگاه استقلال صنعت نفت آبادان لیگ برتر لیگ برتر فوتبال ایران لیگ برتر ایران لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید
سرطان فناوری اینترنت ناسا هوش مصنوعی گوگل سامسونگ تبلیغات تلگرام اپل
حمله قلبی کلسترول فشار خون گیاهان دارویی پیاده روی