| تو آب نی خاک نی تو دگری |
|
بیرون ز جهان آب و گل در سفری |
| قالب جویست و جان در او آب حیات |
|
آنجا که توئی از این دو هم بی‌خبری |
|
|
| توبه کردم ز شور و بی‌خویشتنی |
|
عشقت بشنید از من به این ممتحنی |
| از هیزم توبه‌ی من آتش بفروخت |
|
می‌سوخت مرا که توبه دیگر نکنی |
|
|
| تو دوش چه خواب دیده‌ای می‌دانی |
|
نی دانش آن نیست بدین آسانی |
| در دست و تن تو کاله پنهان کرده است |
|
ای شحنه چراش زو نمی‌رنجانی |
|
|
| تو سیر شدی من نشدم زین مستی |
|
من نیست شدم تو آنچه هستی هستی |
| تا آب ز نا و آسیا می‌ریزد |
|
می‌گردد سنگ و می‌زخد در پستی |
|
|
| جانا ز تو بیزار شوم نی نی نی |
|
با جز تو دگر یار شوم نی نی نی |
| در باغ وصالت چو همه گل بینم |
|
سرگشته بهر خار شوم نی نی نی |
|
|
| جان بگریزد اگر ز جان بگریزی |
|
وز دل بگریزم ار از آن بگریزی |
| تو تیری و ما همچو کمانیم هنوز |
|
تیری چه عجب گر ز کمان بگریزی |
|
|
| جان در ره ما بباز اگر مرد دلی |
|
ورنی سر خویش گیر کز ما بحلی |
| این ملک کسی نیافت از تنگ دلی |
|
حق می‌طلبی و مانده در آب و گلی |
|
|
| جان دید ز جانان ازل دمسازی |
|
می‌خواهد کز من ببرد هنبازی |
| این بازیها که جان برون آورده است |
|
ما را به خود تمام بازی بازی |
|
|
| جان روز چو مار است به شب چون ماهی |
|
بنگر که تو با کدام جان همراهی |
| گه با هاروت ساحر اندر چاهی |
|
گه در دل زهره پاسبان ماهی |
|
|
| جانم دارد ز عشق جان‌افزائی |
|
از سوداها لطیفتر سودائی |
| وز شهر تنم چو لولیان آواره است |
|
هر روز به منزلی و هر شب جائی |
|
|
| چشمان خمار و روی رخشان داری |
|
کان گوهر و لعل بدخشان داری |
| گیرم که چو غنچه خنده پنهان داری |
|
گل را ز جمال خود تو خندان داری |
|
|
| چشم تو بهر غمزه بسوزد مستی |
|
گر دلبندی هزار خون کردستی |
| از پای درآمد دل و دل پای نداشت |
|
از دست کسی که او ندارد رستی |
|
|
| چشم مستت ز عادت خماری |
|
افغان که نهاد رسم تنها خواری |
| چون می مددیست ای بخیلیت چراست |
|
می می نخوری و شیره می‌افشاری |
|
|
| چندان گفتی که از بیان بگذشتی |
|
چندان گشتی بگرد آن کان گشتی |
| کشتی سخن در آب چندان راندی |
|
نی تخته بماند نی تو و نی کشتی |
|
|
| چون جمله خطا کنم صوابم تو بسی |
|
مقصود از این عمر خرابم تو بسی |
| من میدانم که چون بخواهم رفتن |
|
پرسند چه کرده‌ای جوابم تو بسی |
|
|
| چون خار بکاری رخ گل می‌خاری |
|
تا گل ناری بر ندهد گلناری |
| فعل تو چو تخم و این جهان طاهون است |
|
تا خشت بر آسیا بری خاک آری |
|
|
| چون ساز کند عدم حیات افزائی |
|
گیری ز عدم لقمه و خوش می‌خائی |
| در می‌رسدت طبق طبق حلواها |
|
آنجا نه دکان پدید و نه حلوائی |
|
|
| چونست به درد دیگران درمانی |
|
چون نوبت درد ما رسد درمانی |
| من صبر کنم تا ز همه وامانی |
|
آئی بر ما چو حلقه بر درمانی |
|
|
| چون شب بر من زنان و گویان آئی |
|
در نیم شبی صبح طرب بنمائی |
| زلف شب را گره گره بگشائی |
|
چشمت مرسا که سخت بی‌همتائی |
|
|
| چون کار مسافران دینم کردی |
|
حمال امانت یقینم کردی |
| گفتم که ضعیفم و گرانست این بار |
|
زورم دادی و آهنینم کردی |
|
|
| چون مست شوی قرابه بر پای زنی |
|
با دشمن جان خویشتن رای زنی |
| هم باده خوری مها هم نای زنی |
|
این طمع مکن که هر دو یک جای زنی |
|
|
| چون ممکن آن نیست اینکه از بر ما برهی |
|
یا حیله کنی ز حیله‌ی ما بجهی |
| یا بازخری تو خویش و مالی بدهی |
|
آن به که دگر سر نکشی سر بنهی |
|
|
| چونی ای آنکه از جمال فردی |
|
صدبار ز چو نیم برون آوردی |
| چون دانستم ترا و چونت دیدم |
|
بی‌دانش و بینشم به کلی ویران بردی |
|
|
| چون نیشکر است این نیت ای نائی |
|
شیرین نشود خسرو ما گر نائی |
| هر صبحدم آدم که هر صبحدمی |
|
از عالم پیر بردمد برنائی |
|
|
| حاشا که به ماه گویمت میمانی |
|
یا چون قد تو سرو بود بستانی |
| مه را لب لعل شکرافشان ز کجاست |
|
در سرو کجاست جنبش روحانی |
|
|
| حیف است که پیش کر زنی طنبوری |
|
یا یوسف همخانه کنی با کوری |
| یا قند نهی در دو لب رنجوری |
|
یا جفت شود مخنثی با حوری |
|
|
| خواهی که حیات جاودانه بینی |
|
وز فقر نشانه‌ی عیانی بینی |
| اندر ره فقر بد مرو تا نرود |
|
مردانه درآ که زندگانی بینی |
|
|
| خواهی که در این زمانه فردی گردی |
|
یا در ره دین صاحب دردی گردی |
| این را بجز از صحبت مردان مطلب |
|
مردی گردی چو گرد مردی گردی |
|
|
| خود را چو دمی ز یار محرم یابی |
|
در عمر نصیب خویش آن دم یابی |
| زنهار که ضایع نکنی آن دم را |
|
زیرا که دگر چنان دمی کم‌یابی |
|
