پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

کره چشم


  کاسه چشم
ديواره‌هاى داخلى دو کاسه چشم موازى هستند ولى چون ديواره داخلى و خارجى هر کاسه چشم با هم زاويه ۴۵ درجه تشکيل مى‌دهند، ديوراه‌هاى خارجى دو کاسه چشم با هم زاويه ۹۰ درجه مى‌سازند. در بالغين کره چشم فقط يک‌پنجم فضاى ۳۰ ميلى‌مترى کاسه چشم را پر کرده است. کاسه چشم در قدام توسط سپتوم اربيتال از پلک‌ها جدا مى‌شود. کاسه چشم در بالا و پائين به‌ترتيب با سينوس فرونتال و سينوس ماگزيلارى و در داخل با سينوس‌هاى اتموئيد و اسفنوئيد مرتبط است. عفونت‌هاى سينوس‌هاى اتموئيد و اسفنوئيد از طريق ديواره نازک داخلى کاسه چشم (لامينا پاپيراسه) مى‌توانند به کاسه چشم منتقل شوند.
سقف کاسه چشم را در جلو استخوان فرونتال و در عقب بال کوچک اسفنوئيد مى‌سازد. ديواره خارجى کاسه چشم را در جلو استخوان زيگوماتيک (محکم‌ترين قسمت کاسه چشم) و در عقب بال بزرگ اسفنوئيد مى‌سازد. قسمت اعظم کف کاسه چشم را استخوان ماگزيلا (شايع‌ترين محل شکستگى Blow Out) و بخش کوچکى از قسمت خلفى کف کاسه چشم را استخوان کام مى‌سازد. ديواره خارجى (بال بزرگ اسفنوئيد) توسط شيار کاسه چشمى فوقانى و تحتانى به‌ترتيب از سقف (بال کوچک اسفنوئيد) و کف (استخوان ماگزيلا) کاسه چشم جدا مى‌شود. ديواره داخلى کاسه چشم را از جلو به عقب استخوان‌هاى لاکريمال، اتموئيد و اسفنوئيد مى‌سازند. کيسه اشکى در قدام ديواره داخلى کاسه چشم درون ناودان اشکى قرار مى‌گيرد.
مدخل تمام اعصاب و عروق چشم و منشاء همه عضلات خارجى چشم (به‌جز مايل تحتاني) از آپکس کاسه چشم مى‌باشد. وريد چشم فوقانى و اعصاب لاکريمال، فرونتال، تروکلئار از بخش خارجى شيار کاسه چشمى فوقاى (خارج حلقهٔ زين؛ Zinn) و شاخه‌هاى فوقانى و تحتانى زوج III، زوج VI واعصاب نازوسيليارى از بخش داخلى شيار کاسه چشمى فوقانى (داخل حلقه زين) عبور مى‌کنند. عصب اپتيک و شريان افتالميک از کانال اپتيک و سپس از داخل حلقه زين وارد کاسه چشم مى‌شوند (اشکال - نماى قدامى استخوان‌هاى کاسه چشم راست و - نماى قدامى رأس کاسه چشم راست -). وريد چشمى تحتانى از شيار کاسه چشمى فوقانى (به‌ويژه از زير حلقه زين) خارج مى‌شود ولى اغلب قبل از خروج، به وريد چشمى فوقانى مى‌پيوندد.
شريان افتالميک (اولين شاخه اينتراکرانيال کاروتيد داخلي) شريان اصلى کاسه چشم است. اولين شاخه داخل کاسه چشمى اين شريان، شريان مرکزى شبکيه است. ساير شاخه‌هاى آن عبارتند از لاکريمال، شاخه‌هاى عضلاني، شريان‌هاى سيليارى کوتاه و بلند، پلکى داخلي، سوپرااربيتال و سوپراتروکلئار. قوس‌هاى شريانى پلک‌ها از طريق شريان فاشيال با کاروتيد خارجى مرتبط مى‌شوند.
وريدهاى ورتکس (Vortex Veins)، سيليارى قدامى و مرکزى شبکيه، وريدهاى افتالميک فوقانى و تحتانى را مى‌سازند که آنها هم به سينوس کاورنو (از شيار فوقانى کاسه چشم) و شبکه وريدى پتريگوئيد (از شيار تحتاني) مى‌ريزند. عفونت پوست اطراف کاسه چشم از طريق وريدهاى آنگولار، سوپرااربيتال، سوپراتروکلئار و نهايتاً وريد کاسه چشمى فوقانى مى‌توانند باعث ترومبوز عفونى سينوس کاورنو شوند.
  کره چشم
کره‌اى است، تقريباً به قطر قدامى خلفى ۲/۲۴ ميلى‌متر که داخل کاسه چشم قرار دارد.
  ملتحمه (Conjunctiva)
مخاط پوشاننده خلف پلک‌ها (ملتحمه پالپبرال) و قدام صلبيه (ملتحمه بولبار) را ملتحمه مى‌گويند که در لبه پلک به پوست و در ليمبوس به اپى‌تليوم قرنيه متصل مى‌شود. اين دو جزء ملتحمه در بين خود فورنيکس‌هاى فوقانى و تحتانى ملتحمه را مى‌سازند. ملتحمه چشمى در کانتوس داخلي، چين هلالى (Semilunar Fold) و کارونکل را مى‌سازد. بافت پوششى ملتحمه از سلول‌هاى مطبق استوانه‌اى تشکيل شده است که در نزديکى ليمبوس، روى کارونکل و لبه پلک‌ها مطبق سنگ‌فرشى مى‌شود. در بين سلول‌هاى سطحى سلول‌هاى گابلت (جامى‌شکل) مترشحه موکوس اشک قرار دارند. لايه سطحى استروماى ملتحمه (لايهٔ آدنوئيد يا غددي) ساختمان‌هاى لنفاوى شبيه فوليکول ولى بدون مراکز زايگر دارد. به‌علت اينکه اين عناصر در ۳-۲ ماه اول زندگى وجود ندارند کنژونکتيويت انکلوزيونى نوزادان بيشتر پاپيلارى است تا فوليکولار. خون‌گيرى ملتحمه از شريان‌هاى سيليارى قدامى و پلکى است و سيستم لنفاوى آن به رگ‌هاى لنفاوى پلک‌ها مى‌پيوندد. عصب‌گيرى آن ازشاخه افتالميک زوج V مى‌باشد.
  کپسول تنون (Tenon's C) (فاشياى کره چشم)
پرده ليفى است که کره چشم را از ليمبوس تا عصب بينائى در بر مى‌گيرد و در جلو کره چشم بين اسکلرا و ملتحمه و در عقب کره چشم بين اسکلرا و چربى و عضلات کاسه چشم قرار مى‌گيرد. اين کپسول در بعضى مناطق غلاف‌ها و استطاله‌هائى (ليگامان‌هاى Check و ليگامان Suspensory يا Lockwood) از خود مى‌سازد.


همچنین مشاهده کنید