توصیه‌هایی برای مقابله با تب کودکان

احتمالا ً هرپدر و مادری سناریوی زیر را تاكنون تجربه كرده است: شما نیمه شب از خواب بیدار و متوجه می‌شوید كه فرزندتان در حالی كه عرق كرده، سرخ شده و دمای بدنش بالا رفته، كنار تخت شما ایستاده است. بلافاصله دچار تردید می‌شوید كه آیا كودك شما تب دارد؟ مطمئن نیستید كه چه اقداماتی باید انجام دهید. آیا باید درجه بگذارید یا با پزشكش تماس بگیرید؟ حتی اگر فرزند شما تب داشته باشد، زیاد موضوع حادی نیست، زیرا تب به تنهایی مشكلی ایجاد نمی‌كند و آسیبی به بدن نمی‌رساند بلكه چیز خوبی است زیرا بدین معنا است كه بدن در حال مبارزه با عفونت‌ها است.
بنابراین همه تب‌ها احتیاج به درمان ندارند. اما تب شدید و خیلی بالا می‌تواند باعث جرقه مشكلات شدیدی در كودك شما شود مثل خشك شدن آب بدنش. اما مراحلی وجود دارد كه شما برای تحمل پذیر شدن این حالت برای كودكتان می‌توانید انجام دهید. در اینجا ما به شما می‌گوییم: چه موقع باید با پزشك مشورت كنید؟ چگونه درجه تب را اندازه گیری و درمان كنید.
● تب چیست؟
تب زمانی اتفاق می‌افتد كه قسمت تعدیل گرمای درونی بدن، دمای بدن را از حد طبیعی بالاتر می‌برد. این بخش در قسمتی از مغز كه هیپوتالاموس نام دارد، وجود دارد. هیپوتالاموس می‌داند كه بدن شما چه دمایی باید داشته باشد و این پیغام را به بدن شما می‌فرستد كه در همان دما باقی بماند. این دما معمولاً حدود ۳۷ درجه سلسیوس یا ۹۸‎/۶ درجه فارنهایت است. دمای بدن اكثر افراد در طول روز دچار تغییرات ناچیزی می‌شود. معمولاً در صبح كمتر و در عصر یا بعدازظهر كمی بیشتر است، در كودكان نیز وقتی مشغول بازی، ورزش و یا دویدن هستند دمای بدنشان دچار نوساناتی می‌شود. گاهی اوقات هیپوتالاموس برای مقابله با دمای بالا كه در نتیجه پاسخ به یك عفونت، بیماری، یا دلایل دیگر ایجاد می‌شود به كمك بدن می‌شتابد.
ولی چرا هیپوتالاموس به بدن می‌گوید كه براساس دمای جدید تغییر كند؟ محققین معتقدند تغییر دما و گرما، راه بدن برای مقابله با چربی‌هایی است كه باعث عفونت‌ها می‌شوند و بدن جای راحتی برای آنها به شمار نمی‌رود.
● چه چیزی باعث تب می‌شود؟
این موضوع مهم را به خاطر داشته باشید كه تب به تنهایی یك بیماری نیست بلكه معمولاً از علائم یك مشكل اصولی دیگر است. تب چندین دلیل بالقوه دارد:
▪ عفونت: بیشتر تب‌ها در اثر عفونت یا دیگر بیماری‌ها به وجود می‌آیند، تب با یك مكانیزم دفاعی طبیعی همزمان به بدن در مبارزه با عفونت‌ها كمك می‌كند.
▪ لباس زیاد پوشیدن: نوزادان بخصوص آنهایی كه تازه متولد شده‌اند، ممكن است در اثر قرار گرفتن در یك محیط گرم یا پوشیدن لباس زیاد به تب دچار شوند، زیرا قادر نیستند دمای بدن خود را منظم كنند و با دمای بیرون وفق دهند.
▪ مصونیت: نوزادان و كودكان گاهی پس از واكسن زدن به تب خفیفی مبتلا می‌شوند. دندان درآوردن نیز باعث بروز تب خفیفی در نوزاد می‌شود ولی چنانچه دمای بدن نوزاد یا كودك نوپای شما به بیش از ۳۷‎/۸ درجه سلسیوس برسد، دلیل آن دندان درآوردن نیست و باید مشكل دیگری داشته باشد.
چگونه باید متوجه شوم كه تب فرزندم علامت یك مشكل یا بیماری جدی‌ای است؟
در گذشته پزشكان برای درمان تب تنها به دمای بدن اكتفا می‌كردند، ولی امروز علاوه بر دمای بدن، شرایط كلی كودك نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
كودكانی كه دمای بدنشان كمتر از ۳۸‎/۹ درجه سلسیوس است معمولاً احتیاج به مداوا و درمان ندارند، مگر اینكه احساس راحتی نداشته باشند. البته در این مورد یك استثنا وجود دارد: چنانچه نوزاد سه ماهه یا كوچكتری دارید، با دمای بدن ۳۸ درجه سلسیوس یا بیشتر باید با پزشك كودك خود مشورت كنید یا او را به مركز اورژانس ببرید، زیرا در این سن حتی یك تب خفیف نیز می‌تواند علامت یك عفونت جدی باشد. اما در مورد كودكان بزرگتر، رفتارها و میزان فعالیت‌ها باید دقیقاً مورد بررسی قرار بگیرد.
با مشاهده رفتار فرزندتان، شما متوجه می‌شوید كه آیا یك بیماری خفیف و سطحی دارد یا باید به پزشك مراجعه كنید. چنانچه فرزند شما همچنان تمایل به بازی، خوردن و نوشیدن داشته باشد، چهره‌اش خندان باشد یا رنگ پوستش طبیعی باشد، بدین معناست كه بیماریش جدی نیست و تبش بزودی پایین می‌آید. البته چنانچه فرزندتان تب داشت و تمایلی به غذا خوردن نداشت، اصلاً جای نگرانی نیست، زیرا این حالت در مورد عفونت‌هایی كه باعث بروز تب می‌شود، كاملاً طبیعی است.
‌● چگونه متوجه شوم كه فرزندم تب دارد؟
▪ یك بوس كوچك روی پیشانی یا قرار دادن دست روی پوست فرزندتان كافی است تا متوجه تب او شوید. البته این دما بستگی به شخصی كه این كار را انجام می‌دهد، دارد و كاملاً نمی‌تواند اندازه‌گیری درست و دقیقی باشد.
▪ با استفاده از یك درجه می‌توانید میزان دمای بدن فرزند خود را اندازه گیری كنید. ۳۸ درجه سل سیوس هنگامی كه درجه را در باسن نوزاد قرار می‌دهید، ۳۷‎/۵ درجه سلسیوس، وقتی در دهان قرار می‌دهید، ۳۷‎/۲ درجه سلسیوس و وقتی كه در زیر بازوی نوزاد قرار می‌دهید، تب او را نشان می‌دهد. البته تب بالا به شما نمی گوید كه فرزند شما چقدر بیمار است. یك سرماخوردگی ساده یا عفونت ویروسی می‌تواند باعث تب بالا (۳۸‎/۹ تا ۴۰ درجه سلسیوس) شود، اما نشان دهنده مشكل جدی نیست. عفونت‌های جدی باعث تب نمی‌شود، بلكه باعث پایین آمدن غیرطبیعی دمای بدن نیز می‌شود، بخصوص در نوزادان كوچك.
▪ به دلیل اینكه تب ممكن است بالا و پایین رود، گاهی اوقات كودكی كه تب دارد ممكن است سردش شود، زیرا بدن سعی دارد گرمای اضافه تولید كند و كودك چون می‌خواهد گرمای اضافه را خارج كند، عرق می‌كند و دمای بدن شروع می كند به كاهش پیدا كردن.
گاهی اوقات كودكی كه تب دارد تندتر از حالت عادی نفس می‌كشد و گاهی ضربان قلبش نیز تندتر می‌شود و چنانچه فرزندتان مشكل تنفسی داشت و براحتی قادر به نفس كشیدن نبود، یا خیلی تند نفس می‌كشید، و حتی بعد از پایین آمدن تبش هنوز تند نفس می‌كشید، حتماً با پزشك تماس بگیرید و یا كودك خود را نزد پزشك ببرید.
ترجمه: هلیا خرم

منبع : روزنامه ایران