مکمل آهن را با شیر مصرف نکنید

نیازمندی به آهن جذب شده در سنین مختلف، متفاوت است. بیشترین نیاز به آهن در شیرخوارگی است.
در دوران کودکی نیاز به آهن در دختران و پسران برابر است. در دوران بلوغ، نیاز به آهن افزایش می‌یابد و در پسران بیشتر از دختران است. پس از بلوغ به دلیل سیکل ماهانه، نیاز به آهن در زنان بالا باقی می‌ماند ولی در مردان کاهش می‌یابد. کمبود آهن مقدمه‌ای برای کم‌خونی فقر آهن است که شایع‌ترین بیماری سوء تغذیه‌ای می‌باشد. در تمام دنیا کم خونی فقر آهن بین کودکان و زنان در سنین باروری شایع است.
کم‌خونی با مصرف مکمل حاوی مقادیر زیاد آهن به شکل فروس سولفات یا فروس گلوکونات بهبود می‌یابد و شاخص‌های خونی به مقدار طبیعی برمی‌گردند. اما برای پیشگیری از وخیم‌تر شدن کمبود آهن، باید غذاهای غنی از آهن در رژیم غذایی فرد کم‌خون، جایگزین شوند.
بیشترین منبع غذایی آهن جگر و پس از آن غذاهای دریایی مثل ماهی و صدف، قلوه ، دل، گوشت بدون چربی و ماکیان است.
البته حبوبات و سبزی‌ها نیز بهترین منابع گیاهی آهن هستند. با این حال آهن در زرده تخم مرغ، میوه‌های خشک شده و غلات نیز وجود دارد.
شیر و محصولات آن فاقد آهن هستند ولی از طرفی به مقدار زیادی حاوی کلسیم هستند.
در بدن آهن برای جذب با کلسیم رقابت می‌کند و اگر مکمل آهن با شیر مصرف شود جذب آهن به شکل محسوسی کاهش می‌یابد و در حالی که فرد فکر می‌کند مکمل آهن را مصرف کرده و مشکل کم‌خونی او در حال درمان شدن است، ممکن است آهن مورد نیاز بدن او به طور کامل تامین نشده باشد و مشکلات کم‌خونی اعم از رنگ پریدگی، ضعف، سرگیجه، سردرد، بی‌اشتهایی، کاهش فعالیت بدنی و طفره رفتن از کارهای روزانه به قوت خود باقی خواهند ماند و حتی ممکن است کم‌خونی ناشی از فقر آهن پیشرفت کند و علائم خطرناک آن نظیر ریزش مو، قاشقی شدن ناخن (نازک شدن و مقعر شدن ناخن‌ها با لبه‌های برگشته) و مشکلاتی دیگر هویدا شوند.به طور کلی بهتر است مکمل آهن با غذا خورده نشود زیرا تمام عناصر دو ظرفیتی در جذب با آهن رقابت می‌کنند و باعث کاهش جذب آهن می‌شوند. لذا توصیه می‌شود مکمل‌ آهن با معده خالی مصرف شود مگر در صورت عدم تحمل (عارض شدن مشکلات گوارشی) که در این صورت بهتر است مکمل آهن پس از صرف یک میان وعده سبک ویتامین Cدار مصرف شود.
نکته حائز اهمیت این است که افزایش مصرف آهن و مصرف سرخود مکمل‌های آهن می‌تواند مشکل ساز باشد زیرا مسمومیت آهن در افراد مختلف باعث بروز مشکلات زیادی از جمله صدمه به کبد و حتی افزایش خطر بیماری قلبی و سرطان می‌شود. بنابراین لازم است مکمل آهن فقط در صورت تجویز پزشک مصرف شود.

محمد علی پازوکی مهر
کارشناس تغذیه

منبع : روزنامه تهران امروز