مهارت های مقابله با ایدز

همه می دانیم که عفونت با ویروس ایمنی اکتسابی (HIV) منجر به بیماری ایدز می شود. هر ۱۳ ثانیه یک نفر به این ویروس آلوده می شود و هر ۹ دقیقه یک نفر به علت آلودگی به این ویروس، جان خود را از دست می دهد. ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی اختلا ل شدید در وضعیت سیستم ایمنی بدن تولید می کند و اغلب نیز منجر به مرگ می شود. علت مرگ این افراد، افزایش حساسیت میزبان برای ابتلا به عفونت های شدید ناشی از عوامل عفونی فرصت طلب (میکروب هایی که در حالت عادی بی خطرند) یا انواع سرطان هاست.
در ابتدا به نظر می رسید این بیماری مختص همجنس بازان و معتادان تزریقی کشورهای پیشرفته است، اما امروزه میلیون ها انسان در قاره های مختلف به این بیماری مبتلا شده اند. پیش بینی می شود که در ۲۰ سال آینده (۲۰۲۷ میلا دی / ۱۴۰۶ شمسی) حدود ۸۰-۷۰ میلیون زن، مرد و بچه به دلیل ابتلا به بیماری ایدز جان خود را از دست بدهند. این بیماری به عنوان کشنده ترین و سریع الا ثرترین بیماری انتقال یافته از طریق تماس جنسی در سطح جهان مطرح است و از نظر رشد اقتصادی، در کشورهای توسعه نیافته و فقیر به عنوان یکی از منابع مهم توسعه و پیشرفت به حساب می آید.
این بیماری در حال حاضر چهارمین عامل مرگ ناشی از بیماری های عفونی در جهان است. در برخی از کشورهایی که وضعیت اقتصادی نامناسب دارند، این بیماری در حال منقرض کردن نسل انسان ها و افزایش تعداد کودکان یتیم و بی سرپرست است. آنچه مسلم است این است که در بسیاری از نقاط جهان همه گیری ایدز از کنترل خارج شده است. سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ADIS) از آلودگی توسط ویروس نقص ایمنی انسان HIV ناشی می شود، که از نظر سببی به طیف وسیعی از اختلا لا ت طبی و سندرم های عصبی، روانی مربوط است. HIV سلول های دستگاه ایمنی و سلسله اعصاب را آلوده می کند. آلودگی منجر به تخریب ایمنی سلول می شود و توانایی بدن را برای محافظت از سایر عوامل عفونی محدود می کند.
● ویژگی ها و پیشگیری
▪ این بیماری کاملا مرگبار ۲ ویژگی منحصر به فرد و به هم مرتبط دارد که عبارتند از:
- این بیماری معمولا ناشی از رفتاری است که به طور آشکار غیرعقلا نی و خود تخریبگر است.
- در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آن وجود ندارد و بهترین راه حل برای مهار آن از طریق پیشگیری است.
بر اساس ویژگی های مورد نظر است که این بیماری را باید از جنبه اجتماعی مورد توجه قرار داد و راه حل های روانشناختی برای مهار توسعه آن پیدا نمود. از دیدگاه کارشناسی، راه های ابتلا ی افراد به عفونت HIV عمدتا از طریق تماس جنسی با فرد آلوده، تزریق مواد مخدر از طریق سرنگ های آلوده و استفاده از خون آلوده است. از راه های دیگر ابتلا می توان فرآورده های خونی و انتقال از مادر به کودک را نام برد.
قاعدتا زمانی که از انتقال ویروس HIV صحبت می شود، باید با افسانه های مرتبط با انتقال این بیماری که بعضا اشتباه هستند نیز مبارزه کرد. چنانچه بتوان برای آگاهی رسانی، تبلیغات محلی را با تبلیغات رسانه ای آمیخته کرد، اثرات بیشتری را می توان مشاهده کرد.
▪ بخشی از فرایند آگاهی رسانی در زیر آورده شده است:
- فرد یا افراد آلوده به طور مکرر حمایت و تشویق گردند تا به مشاوره طبی و انجام آزمایش های مختلف تن دهند.
- توصیه به فرد یا افراد معتاد برای شرکت در فرآیند ترک مصرف مواد به خصوص کمک به آنها برای ترک سو»مصرف مواد از طریق تزریق وریدی.
- تاکید بر پرهیز معتادان درسهیم شدن در سوزن، دارو و وسایل تزریق.
- عدم استفاده مشترک از مسواک، تیغ یا سایر وسایلی که ممکن است با خون آلوده شود.
- تاکید بر پیشگیری از حاملگی تا زمانی که اطلا عات کافی درباره خطر انتقال HIV از مادر به جنین یا نوزاد به دست آید.
- پاکسازی و ضدعفونی نمودن سطح آلوده به خون یا سایر ترشحات بدن طبق توصیه هایی که قبلا تاکید شد.
- همکاری با پزشکان و دندانپزشکان محلی برای کمک به افراد مبتلا .
▪ رعایت اخلاق در ارتباطات
تاکیدات بالا راهنمای افراد جامعه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری است. مجددا لا زم است تذکر داده شود که پاکسازی محله ها از وسایل آلوده کننده، هدایت معتادان برای ترک، عدم استفاده از وسایل تزریقی مشترک، ممنوعیت و سالم سازی روابط جنسی و تاکید بر نظام خانواده از اعم طرح هایی است که می توان به صورت خودجوش و محلی در مساجد، تکیه ها، روضه خوانی ها، مراسم های سخنرانی، تجمع های فرهنگی، اردوهای زیارتی وسیاحتی پیاده سازی نمود تا منجر به افزایش سلا مت جامعه گردد.

نویسنده : دکتر سیدحمید آتش پور (مدیر گروه روانشناسی دانشگاه خوراسگان (اصفهان) )

منبع : روزنامه مردم‌سالاری