تب عکس العمل طبیعی بدن

به محض آنكه علائمی مربوط به سرماخوردگی و یا شبیه به آن در بدن شما به میزان پیش رونده ای ظاهر شد، ضمن اقدامات لازم اولیه كه در شماره قبل به آن اشاره كردیم، دمای بدن خود را نیز كنترل كنید.
تب اولین آژیر خطر سیستم بدن هنگام مواجهه با عفونت است و این مكانیسم بسیار ساده ای است كه بدن برای حفظ خود در مقابل عفونت و آسیب های حاصل از آن دارا است. به این ترتیب كه نخست مغز شما به بدنتان فرمان حركت خون را از سطح پوست به سطوح داخلی تر صادر می كند. سپس گلبول های سفید و آنتی بادی های موجود در خون نیز به منبع عفونت رفته و مرحله حذف آغاز می شود. با حركت خون از قسمت سطحی به بخش های داخلی تر، سطح بدن حرارت كمتری از دست داده و دمای بدن شما افزایش می یابد. حال در صورت مواجه شدن با تغییرات اینچنینی در دمای بدن پیش از هر اقدامی از وجود تب مطمئن شوید، زیرا همیشه دمای بالای بدن نشان دهنده تب نیست. اگرچه ۳۷ درجه سانتی گراد برابر با ۶/۹۸ درجه فارنهایت به عنوان دمای طبیعی و نرمال بدن محسوب می شود، ولی وضعیت جسمانی افراد نیز در این تشخیص موثر است. به این معنا كه نوع غذای مصرفی، میزان پوشش، هیجانات عصبی و تمرینات بدنی شدید همگی بر دمای بدن شما تاثیر می گذارند. به عنوان مثال تمرینات شدید بدنی می تواند دمای بدن شما را تا میزان ۵/۳۹ درجه سانتی گراد افزایش دهد، حال آنكه این دما در این شرایط تب محسوب نمی شود، اگرچه ممكن است با كمی علائم سرماخوردگی نیز همراه باشد. در ضمن توجه به این نكته ضروری است كه دمای بدن كودكان نیز معمولاً بالاتر از افراد بزرگسال است. حال با تمام این توضیحات برای تشخیص تب، قانون كلی در شرایط عادی و بدون وجود عوامل فوق به این ترتیب است كه هنگامی كه دمای بدن شما بین ۵/۳۷ تا ۳۸ درجه سانتی گراد باشد، شما در آستانه بروز تب هستید و در صورتی كه این میزان به بالاتر از ۳۸ درجه سانتی گراد یا ۱۰۰ درجه فارنهایت رسید، تب پدیده آمده است ولی نكته اینجا است كه هرگز به محض بروز تب نباید برای قطع آن اقدام كرد، بلكه نخست شرایط بعدی آن، حال بیمار و روند افزایش دما را بررسی كنید. به طور كلی این تصور كه تب به خودی خود بیماری است و بلادرنگ می بایست مبارزه علیه آن آغاز شود، تصور نادرستی است زیرا تب تنها یك علامت است، هنگامی كه بدن شما با تهاجم باكتریایی یا ویروسی مواجه می شود، موادی را ترشح می كند كه به مغز شما فرمان بالا بردن دمای بدن را داده و در نتیجه تب حاصل می شود. جالب اینكه در دمای بالای بدن عملكرد باكتری ها و ویروس ها جهت انتشار و تكثیر بسیار سخت تر خواهد شد، در نتیجه این عكس العمل طبیعی بدن می تواند طول مدت بیماری را كاهش داده و قدرت آنتی بیوتیك ها را در اثر حمله باكتریایی تقویت كند. ولی مطالب ذكر شده به این معنا نیست كه هرگز كنترلی بر روی دمای ایجاد شده، انجام نپذیرد. بلكه در صورتی كه این دما همواره در حال افزایش بوده و این روند امكان وقوع خطر تشنج را به همراه داشته باشد، پیش از ایجاد چنین مشكلی می بایست اقدامات اولیه برای كاهش آن صورت گیرد. این موضوع در مورد كودكان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در همین راستا به نكات زیر نیز توجه كنید:
الف- در طول تب به میزان زیادی در روز مایعات بنوشید. هنگامی كه شما داغ هستید، بدن شما جهت خنك شدن تعریق بیشتری انجام داده در نتیجه آب بیشتری از دست می دهد لذا نوشیدن مایعات، جایگزین خوبی برای آب از دست رفته خواهد بود. برای این منظور، تنها نوشیدن آب، مورد نظر نیست بلكه مایعات دیگر همچون آب میوه، چای، شیر نیز همان تاثیر را دارا هستند. با توجه به اینكه به عنوان مثال مایعاتی مانند آب میوه و آب سبزیجات سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی مختلف بوده و هم برای مبارزه با تب و هم جهت تقویت بدن مفیدند.
ب- از كمپرس گرم و یا سرد استفاده كنید. كمپرس های مرطوب به كاهش دمای بدن كمك می كنند. پیش از این تصور بر این بود كه برای پائین آوردن تب حتماً می بایست از كمپرس آب یخ استفاده شود ولی امروزه متخصصان بر این عقیده اند كه كمپرس گرم بر روی پیشانی، كمر و قسمت نرم ساق پا نیز همان تاثیر كمپرس سرد را دارا است البته آنها متذكر می شوند كه این كار در شرایطی مجاز است كه دمای بدن كمتر از ۵/۳۹ درجه سانتی گراد باشد در غیر این صورت به هیچ وجه نمی توان از كمپرس گرم استفاده كرد.
توجه: كاربرد كمپرس یخ هنگام بروز تب نیز ازجمله اقدامات رد شده است زیرا به این ترتیب سرمای زیاد سبب منقبض شدن رگ های خونی پوست شده و در حركت خون تغییر ایجاد می كند كه حاصل آن افزایش بیشتر دمای داخلی بدن است.
ج- از انجام كارهایی كه دمای بدن را بیشتر بالا می برد بپرهیزید. پوشیدن لباس های زیاد، استراحت در كنار منبع گرما زایی همچون بخاری، شومینه و استفاده از رو اندازهای ضخیم از آن جمله اند.
د- اتاق را زیاد گرم نكنید. به توصیه برخی از پزشكان دمای مناسب برای فضایی كه بیمار تب دار در آن به سر می برد، ۱۸ درجه سانتی گراد یا ۶۵ درجه فارنهایت است. گرمای زیاد دمای بدن را نیز افزایش می دهد.

منبع : روزنامه شرق