۳ آبان ۱۳۱۸ ــ دکتر متین دفتری هوادار آلمان نخست وزیر ایران شد و...

سوم آبان ۱۳۱۸ (۲۵ اکتبر ۱۹۳۹) چند هفته پس از آغاز جنگ جهانی دوم و زمانی که اخبار پیروزی های آلمان گوش فلک را کر کرده بود، رضاشاه دکتر احمد متین دفتری داماد دکتر مصدق را که شهرت ناسیونالیستی و هواداری از آلمان داشت و در این هواداری تعصب می ورزید نخست وزیر ایران کرد. روزنامه های اروپای غربی این انتصاب را گامی برای نزدیکی هرچه بیشتر رضاشاه به دولت وقت آلمان و جلب دوستی آن دولت قلمداد کردند و مطبوعات فرانسوی زبان نوشتند که رضاشاه در باطن می کوشد که ایران از زیر بار نفوذ انگلستان کاملا برهد و اینک فرصت مناسبی به دست آورده است. سه روز پس از انتصاب دکتر متین دفتری به نخست وزیری بود که دولت ایران محرمانه به هیتلر اطلاع داد که شوروی نسبت به ایران نظر سوء دارد و همین خبر بر سوء ظن هیتلر نسبت به استالین که باهم قرارداد عدم تعرض داشتند و آلمان نیمی از لهستان را به شوروی بخشیده بود نسبت به او تغییر داد. تحولات بعدی و یک خواست استالین در مورد ایران و بلغارستان بر سوءظن و تردید هیتلر نسبت به استالین افزود و به تدریج به قدری نسبت به وی دچار سوء ظن شد که علی رغم نظر ژنرالهایش دستور تهاجم به شوروی را صادر کرد.
شنیده شده است که دکتر متین دفتری هرگاه خبری از شکست نظامی آلمان در یک جبهه می شنید نه تنها آن را دروغ می دانست بلکه غمزده وخشمگین می شد و در ملاقاتهای خود با رضا شاه همه اش از پیروزی های آلمان می گفت. مخالفان دکتر متین دفتری گفته اند که همین تلقین های او باعث تردید رضا شاه از اتخاذ یک سیاست درست شده بود که بالاخره به اشغال نظامی ایران از سوی دولتهای مخالف المان انجامید.
پس از اشغال نظامی ایران توسط انگلستان و شوروی، با این که دکتر متین دفتری مدتها بود که دیگر نخست وزیر نبود به اتهام هواداری از آلما ن و تشویق رضا شاه به حمایت از آن دولت به زندان متفقین افتاد و دوسال زندانی بود.
دکتر متین دفتری بعدا سالها نماینده مجلس و سناتور بود و در سالهای دهه ۱۳۴۰ از فعالان ردیف اول مبارزه با آلودگی هوا در تهران بشمار می رفت. فعالیت او در این راه از طریق نطق و مصاحبه و مذاکره با مقامات وقت به حدی بود که اورا « آقای شماره یک ضد دود » لقب داده بودند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز