روش نگهداری و شست‌وشوی کارهای سوزن‌دوزی

دیر زمانی است كه انواع دوخت‌های سنتی نظیر تابلوهای ملیله‌دوزی ، سرمه‌دوزی و منجوق‌دوزی ،
رومیزی‌های گلابتون یا سوزن‌دوزی ، جانمازهای ترمه ، جلیقه‌های مخمل و بقچه‌های گلدوزی ، زینت‌بخش زندگی ما ایرانیان است و در بین خانواده‌های ما از جایگاه ارزشمند برخوردار می‌باشد ، اما خیلی از مردم به ویژه خانم‌های جوان ، یاشیوه نگهداری این نوع صنایع دستی آشنا نیستند .به همین دلیل در این ستون كوشیده‌ایم به نكاتی در باره طرز شست و شو ، لكه‌گیری ، اتوكشی و … این نوع دوخت‌های سنتی بپردازیم .
● روش نگهداری و شست‌وشوی كارهای سوزن‌دوزی
اغلب دیواركوب‌ها ، پرده‌ها و تابلوهایی كه در آنها دوخت‌های سنتی به كار رفته است به مرور ایام گرد و غبار می‌گیرند كه این امر از جلوه كار كم می‌كند .
در عین حال برخی از انواع این صنایع دستی را نمی‌توان شست و شو كرد پس چاره كار چیست ؟
برای این منظور ابتدا پارچه موردنظر را در هوای آزاد آویزان كرده ، به آرامی ضرباتی با چوب به پشت آن بزنید
تا گردو غبار موجود از آن كاملاً زدوده شود ، سپس پارچه را بدون آنكه مچاله یا تا كنید در آب ولرم فرو ببرید ،
این عمل را تا آنجا ادامه دهید كه آب تمیز و صافی از آن خارج شود . بعد آن را درون حوله‌ای لوله كنید تا آب اضافی‌اش خوب گرفته شود .
اگر لازم باشد از دو یا سه حوله می‌توانید برای این كار استفاده كنید ، سپس پارچه را درمعرض هوای آزاد قرار دهید تا خشك شود .
ـ نحوه شست و شوی پارچه مخمل نیز به همین صورت است ، چه روی پارچه سوزن‌دوزی باشد چه نباشد .
ـ دقت كنید پارچه‌هایی كه روی آنها ملیله دوزی شده ، به هیچوجه قابل شست و شو نیستند .
ـ برای شست و شوی پارچه‌های دست‌دوزی حتماً باید از ثبات رنگ نخ‌ها و یا خود پارچه اطمینان حاصل كنید .
ـ برای این كار یك پارچه نخی سفیدرنگ را مرطوب كرده ، به آرامی به پشت پارچه یا دوخت بكشید ، در صورتی كه رنگ پارچه و نخ كار ثابت بود اثری روی پارچه سفید نمی‌گذارد ، در غیر این صورت از شستن آن صرف‌نظر كنید .
ـ برای شست‌وشوی دست‌دوزی‌ها هرگز آنها را چنگ نزنید و از مواد پاك‌كننده مانند آب‌ژاول ، كلر و دیگر مواد سفیدكننده استفاده نكنید .
● نحوه اتوكشی انواع سوزن‌دوزی
برای اتوكشی سوزن‌دوزی‌ها هرگز نباید اتو را مستقیماً روی كار بگذارید ، بلكه باید در پشت كار یك تكه پارچه نم‌دار سفید انداخته ، اتو را روی محل مورد نظر بگذارید و بردارید ، زیرا كشیدن اتو روی دست‌دوزی‌ها ممكن است به كار آسیب بزند و باعث جابجایی نخ‌ها ، منجوق‌ها و یا ملیله‌ها بشود .
ـ اتوكشی موادی از قبیل نقده ، گلابتون و پولك باید با حرارت كاملاً ملایم و یا حداقل درجه حرارت صورت پذیرد ،چون مواد مذكور در مقابل حرارت تغییر شكل می‌دهند .
ـ در صورتی كه از نخ نامرئی برای دوخت استفاده شده تا حد امكان از اتوكردن كارخودداری كنید. الیاف پلاستیك حتی در مقابل حرارت كم‌نیز ممكن است شكل اولیه خود را از دست بدهند و باعث افت كار شوند .
ـ تا آنجا كه ممكن است از شست‌وشوی پارچه گرانقیمت دست‌دوزی شده ترمه یا مخمل خودداری كنید .

منبع : پارسی فا