دُلونه DELAUNAY

رُبر دُلونه (نقاش فرانسوی، ۱۸۸۵ ـ ۱۹۴۱). از نخستین نقاشانی بود که تجربهٔ کوبیست‌ها در خردکردن شکل را به عرصهٔ تعمیم داد. شیوه او اُرفیسم نام گرفت. خود او درباره تجربه‌اش چنین نوشت: ”شکل در اثر نور می‌شکند و ترازهای رنگی ایجاد می‌شوند که شالوده‌ای برای توصیف‌اند، ولی فقط یک دستاویز“.
او نخست در رشتهٔ طراحی برای تئاتر آموزش دید؛ ولی سپس به نقاشی روی آورد (حدود ۱۹۰۴). نخستین آثارش را در رنگ‌های درخشان و با اسلوب نقطه‌گذاری ساخت (۱۹۰۵ ـ ۱۹۰۷). تحت‌تأثیر آثار سزان رنگ‌های ملایم‌تری را در نقاشی‌های بعدی‌اش به‌کار گرفت. در دورهٔ خدمت سربازی به مطالعه علمی در زمینه‌های نور و رنگ پرداخت (۱۹۰۸). با فرناند لژه آشنا شد (۱۹۰۹). این دو در راستای کوبیسم تحلیل تجربه‌های تازه‌تری را در سازمان‌بندی ساختاری آغاز کردند. دلونه در سلسله پرده‌های کلیسای سن سورین و برج ایفل به تجربه در رنگ‌گزینی وسیع بازگشت (۱۹۰۹ ـ ۱۹۱۰). در سلسله نقاشی‌های پنجرهٔ همزمان (۱۹۱۲)، از طریق متنزع‌کردن سطوح رنگی خالص از نقش مایه‌ای که برگزیده بود، بدان جلوهٔ ”بلورین“ بخشید. آپولینر با تأکید بر خصلت موسیقی‌گونه و تعزلی این نقاشی‌ها، اصطلاح ”اُروفیزم“ را ابداع کرد.
دلونه در ادامهٔ تجربیاتش به انتزاع مطلق رسید (مثلاً: در صفحات خورشید ـ ۱۹۱۳)؛ ولی گاه‌گاه به تفسیر رنگی از جهان عینی می‌پرداخت. چند سالی را در اسپانیا و پرتغال گذرانید (۱۹۱۴ ـ ۱۹۲۱). در سال‌های بعد، چند نقاشی دیواری بزرگ سفارش گرف (از جمله، در نمایشگاه جهانی پاریس ـ ۱۹۳۷).
دلونه اُروفیزم را چون تحول منطقی امپرسیونیسم و نئوامپرسیونیسم می‌دانست؛ و محتملاً، تحت‌تأثیر کوپکا تا انتزاع ناب پیش رفت. نفوذ او بر گروه سوار آبیفام قابل توجه بود (کله، بعداً، مقالهٔ در باب نور او را به آلمانی ترجمه کرد). او، چون لژه، ستایش‌گر فن‌آوری و جلوه‌های آن در زندگی نوین بود. از جمله آثارش: شهر پاریس (حدود ۱۹۱۱)؛ پنجره‌های رو به شهر، شمارهٔ ۴ (۱۹۱۰ ـ ۱۹۱۱)؛ برج ایفل (۱۹۲۴)؛ دوندگان (۱۹۲۶) است.

منبع : جنبش هنر مدرن