برگی از تاریخ (۲۹خرداد) (۲)

● خلع ید از انگلستان در نفت ایران
۵۶ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۳۰ شمسی ، خلع ید از انگلستان در نفت ایران تكمیل شد و دكتر محمد مصدق نخست وزیر وقت سی ام خرداد ۱۳۳۰ گزارش آن را به مجلس داد و پایان یك تجاوز استعماری به حقوق ایرانیان و برخورداری انحصاری انگلستان از نفت ایران را اعلام داشت که این گزارش همان روز به تصویب مجلس رسید.
به این ترتیب روز ۲۹ خرداد روز خلع ید نام گرفت و به دنبال آن كاركنان خارجی شركت نفت كه بیش از ۴۵۰ تن بودند به طور دسته جمعی استعفاء دادند و از ایران خارج شدند . در این زمان از جانب دولت انگلیس علیه ایران تهدیدهای نظامی وسیعی به عمل آمد .
● استقلال كویت
۴۶ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۶۱ میلادی ، انگلستان به شیخ نشین كویت كه تحت الحمایه اش بود استقلال داد . پس از این رویداد عراق مدعی شد كه كویت پیش از استعمار انگلستان گوشه ای از خاك آن كشور بوده و آن را تصرف خواهد كرد.
امیر نشین کویت در دوم اوت سال ۱۹۹۰ میلادی از سوی عراق تصرف شد که ادامه این اشغال نظامی، چند ماه بعد منجر به لشكركشی آمریکا به منطقه و جنگ با عراق شد.
مسئله کویت از سال ۱۹۶۱ به این سوی، وسیله مناسبی به قدرت های غرب داده است تا به بهانه دفاع از آن و امارت های نسبتا کوچک دیگر که ساکنان خارجی آنها بر بومی ها می چربند و تامین امنیت انتقال نفت آنجا را محل استقرار نیرو قرار دهند، سیاست های خود در منطقه را آسانتر تنظیم و به اجرا درآورند و به مطامع نفتی شان دست یابند.
کویت، كشوری است که در غربی ترین بخش خلیج فارس و در جنوب عراق و شمال عربستان سعودی مستقر است .طول خطوط مرزی این کشور ۴۶۴ کیلو متر می باشد.کویت اقتصادی کوچک، محدود ولی باز دارد.فروش نفت خام ۹۰ درصد تولید ناخالص داخلی و ۷۵ درصد بودجه دولت را شامل می شود.در این کشور کمتر کسی زیر خط فقر زندگی می کند. کویت خریدار خوبی برای مواد غذائی ،مصالح ساختمانی،سبزیجات و پوشاک کشورهای اطراف می باشد.
● درگذشت دکتر علی شریعتی
۳۰ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۵۶ شمسی ، دکتر علی شریعتی ، جامعه شناس ، مورخ و دانشمند مسلمان معاصر كشورمان به طرز مشکوکی در لندن درگذشت .
دکترعلی شریعتی در دوم آذر ماه ۱۳۱۲ در کاهک خراسان دیده به جهان گشود . اجدادش از جمله ملا قربانعلی ، شیخ محمد و پدر بزرگوارش استاد محمد تقی شریعتی همگی از عالمان دین بودند و علی ، نزد چنین ارجمندانی پای به هستی نهاد . او پیش از سیزده سالگی کتب مختلف را تورق می کرد ، اما پس از این سن ، علاقه شدیدی به بحث های فلسفی و عرفانی پیدا کرد و گمشده خویش را درمیان این کتاب ها یافت .
در همین دوران بود که با جنبش نوین اسلامی از طریق کانون نشر حقایق اسلامی که موسس آن محمدتقی شریعتی بود آشنا شد . علی شریعتی در سال ۱۳۳۵ وارد دانشکده ادبیات ، به قصد فراگیری این رشته با تمام وجوه آن شد . نخستین مبارزات او علیه رژیم پهلوی و استعمار انگلستان در همین سالها شکل می گیرد . وی در همین دوره با نگارش سلسله مقالاتی در روزنامه خراسان به نحوی خود را در نهضت ملی شدن نفت شریک کرد اما طی همین مبارزات در سال ۱۳۳۶ ، زمانی که به همراه پدر و عده ای از یاران در تظاهراتی مردمی شرکت کرده بود دستگیر شد و به زندان قزل قلعه منتقل گردید . علی شریعتی پس از هشت ماه حبس، از تهران به مشهد رفت و در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد مشغول به تحصیل شد. وی با سعی و تلاشی که از خود نشان داد ، رتبه اول دانشکده را کسب کرد . طبق قانون وقت ، رتبه های نخست رشته های دانشگاهی به هزینه دولت به کشور های خارجی برای ادامه تحصیل به خارج کشور اعزام می شدند ، اما رژیم پهلوی ، به دلیل سابقه مبارزاتی او ، خروجش از کشور را برای مدت دو سال به تعویق انداخت و نهایتا پس از گذشت این دو سال ، شریعتی برای تحصیل دو رشته تاریخ و جامعه شناسی مذهبی به فرانسه رفت . او در حین تحصیل از محضر استادان فلسفه ، تاریخ و جامعه شناسی اروپا نیز بی بهره نماند . لویی ماسینیون ، که همواره در آثار شریعتی از او یادشده است ، شوارتز ، سارتر ، فیلسوف بزرگ مکتب اگزیستانسیالیسم ، کوکتو شاعر بزرگ فرانسوی و بسیاری دیگر ، ازجمله کسانی بودند که شریعتی در تمام عمر آنها را می ستود . دکتر شریعتی در سال ۱۳۴۳ در رشته تاریخ تمدن و جامعه شناسی در جه دکتر ای دولتی را اخذ کرد و دوره دکترای جامعه شناسی مذهبی را در دانشگاه سوربون فرانسه به انجام رساند .
شریعتی پس ازاخذ درجه دکتری به ایران بازگشت اما دربدو ورودش به کشور ، عمال رژیم پهلوی به دلیل مبارزات و فعالیت های سیاسی اش در فرانسه ،او را دستگیر کرده و به مدت شش ماه به حبس افکندند . او پس از رهایی از زندان ، در سال ۱۳۴۵ به عنوان استاد مدعو در دانشگاه فردوسی مشهد شروع به تدریس می کند و از این زمان است که عمده فعالیت های علمی دکتر آغاز می گردد . فعالیت هایی که دکتر در حوزه سخنرانی ، تالیف کتاب و...به بیان اندیشه ها ، آراء و بسط آنها با استفاده از علم روز بسنده می کند . استاد با حضور در حسینیه ارشاد تهران - مکانی که بعدها تنها یاد آور نام او شد- سلسله مباحث خود در حوزه تاریخ ادیان و اسلام شناسی آغاز کرد، اما پس از مدتی ، رژیم پهلوی که حسینیه ارشاد را مکان و منشایی برای نضج مفاهیم انقلابی علیه حکومت ستم شاهی یافت ، در سال ۱۳۵۱ آن را تعطیل کرد و دکتر شریعتی را به مدت هجده ماه به زندان افکند . او در سال ۱۳۵۳ از زندان رها می گردد اما تا سال ۱۳۵۶ در تهران و مشهد تحت نظر ساواک قرار می گیرد . این نظارتها و اذیت و آزار ها تا بدانجا پیش می رود که استاد برای رهایی از این گونه آزارها عزم سفر همیشگی به اروپا می کند ، اما در سال ۱۳۵۶ پس از ورود به لندن در صبح روز یکشنبه بیست ونهم خرداد در مرگی مشکوک به سوی دیار ابدی می شتابد .
بی شک دکتر علی شریعتی به همراه استاد مطهری دو اندیشمند و دو متفکر تأثیرگذار در جامعه ایرانی بوده و هستند که اندیشه های آنان مقدمات نظری انقلاب اسلامی ایران را فراهم کرد. مجموعه آثار شریعتی که تاکنون بالغ بر ۳۷ اثر رسیده است شامل آثار مختلفی چون، تاریخ، دین، جامعه شناسی، سیاست، عرفان، هنر و ... است. در این میان او اهتمام ویژه ای به معرفی الگوهای خاص دینی دارد. شخصیتهایی چون ابوذر، علی(ع)، حسین(ع)، اقبال لاهوری و... کسانی هستند که در تاریخ اندیشه او به تدریج مشاهده می شوند. از منظر او معرفی الگوهای بزرگ در واقع نشان دادن توانمندیها و بستر مساعد تمدنی است که توانسته است آنان را در خود پرورش دهد. او می گوید:
« این یک افتخار بزرگی است که هنوز علیرغم همه علل و عوامل سیاسی و استعماری و ارتجاعی و مادی که مانع رشد و پیشرفت شخصیتها و نبوغ ها در جامعه اسلامی هست، اسلام چون گذشته، قدرت سازندگی انسان و پرورش دهندگی نبوغ را در خود حفظ کرده.» (مقدمه « ما و اقبال » / ص ۱۱)
● انقلاب نیكاراگوآ
۲۸ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۹۷۹ میلادی ، انقلاب نیكاراگوآ پس از یك دوره مبارزه قهر آمیز با دولت دست نشانده آن كشور به پیروزی رسید .
با روی كار آمدن مجدّد سوموزا مستبد سر سپرده آمریكا در نیكاراگوآ اعتراضات سراسری در آغاز شد و چریك های مبارز ساندینیست ها بر مبارزات مسلحانه خود شدت بخشیدند .از آن پس شهرها توسط ساندینیست ها، و با حمایت بی دریغ مردم از نیروهای دولتی ، باز پس گرفته شد؛ و در نهایت انقلاب نیكاراگوآ پیروزی را بدست آورد.
انقلاب ایران و نیکاراگوئه تقریباً همزمان به پیروزی رسید؛ در نیکاراگوئه انقلابیون ساندنیست پس از سال ها کوشش توانستند «سوموزا» رئیس دولت مادام العمر آن کشور را در سال ۱۹۷۹ میلادی به زیر بکشند و نظمی تازه برقرار کنند.در ایران نیز انقلاب اسلامی توانست حکومت شاه را در هم بشکند و در این میان جمهوری اسلامی شکل گرفت.حکومت های شاه و سوموزا هر دو از متحدان نزدیک امریکا بودند؛ یکی در غرب آسیا ودیگری در جنوب امریکا . قابل توجه است كه طی انقلاب نیكاراگوآ حدود چهل هزار تن كشته و بیش از دویست هزار نفر بی خانمان شدند.
جمهوری نیکاراگوآ کشوری است در امریکای مرکزی به پایتختی ماناگوآ. با این‌که نیکاراگوآ از نظر مساحت بزرگ‌ترین کشور آمریکای مرکزی است ولی کم‌جمعیت‌ترین کشور منطقه است. این کشور از شمال با هندوراس و از جنوب با کوستاریکا همسایه است. در ساحل شرقی آن دریای کارائیب و در ساحل غربی آن اقیانوس آرام قرار دارد.
هم اکنون رییس جمهور این کشور دانیل اورتگا است که پیش از این در سال ۱۹۷۹ حکومت ساندیستی را در این کشور تشکیل داده بود .

منابع:
۱- مهر
۲- روزنامک
۳- صداوسیما
۴- ویکی پدیا
۵- سیمرغ
۶- تبادل نظر
۷- روزنامه اعتماد
۸- ایرانگار
۹– irib
۱۰- حیات
۱۱- روزنامه شرق
۱۲- مرکز توسعه تجارت کیش
۱۳- هوپا

منبع : تبیان