جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

۲۶ خرداد ـ ۱۶ ژوئن ـ یعقوب لیث و دستور مهم میهنی او پس از تصرف کرمان


یعقوب لیث صفار، قهرمان ملی ایرانیان كه تصمیم به پایان دادن به حكومت عرب بر میهن گرفته بود ۱۶ ژوئن سال ۸۶۸ میلادی شهر كرمان را آزاد كرد.
در كرمان بود كه یعقوب دستور اكید داد به زبانی كه او نمی فهمد (عربی)، مكاتبه نكنند. از زمان تصرف ایران به دست اعراب مسلمان، تا آن زمان مكاتبات اداری به زبان عربی صورت می گرفت. از زمان صدور دستور یعقوب لیث بود كه «فارسی» بار دیگر زبان رسمی شد و رونق گرفت. یعقوب بود كه خواست كه برای حروفی كه در عربی نیست و در فارسی تلفظ می شود، جانشین بیابند تا خط الرسم تكمیل شود و سالها طول كشید تا ادیبان با هم به توافق رسیدند كه «پ، چ، ژ، گ» را با افزودن نقطه و سركش بر حروف عربی مشابه، به وجود آورند تا تركیب حروف تغییر نكند و مقرر داشتند كه از بكار بردن حروف خاص زبان عربی از جمله «ص، ض، ط، ظ، ث، ح، ع و ء » در واژه ها و اسامی فارسی خودداری شود. تكمیل این تغییرات هشتاد سال وقت گرفت و این اصلاحات حروف و تبدیل واژه ها در سال ۹۵۰ میلادی به پایان رسید و خط الرسم فارسی امروز به دست آمد. باید دانست كه ایرانیان تنها مسلمانان آن زمان بودند كه زبان ملی خود را از دست ندادند.
یعقوب كه پرچم استقلال طلبی را در سیستان برافراشته بود در سال ۸۶۲ میلادی هرات و سال بعد سراسر شمال شرقی ایران و تا كابل را از دست عمال خلیفه بغداد بیرون آورده بود. یعقوب پس از آزاد كردن كرمان، با همان هدف، فارس و خوزستان را پس گرفت و با خلیفه عباسی مستقیماً وارد جنگ شد، ولی اندكی پس از رد پیشنهاد صلح خلیفه در سال ۸۷۸ میلادی‏، در خوزستان از بیماری قولنج درگذشت و برادرش «عمرو» بر جای او نشست و مصلحت در آن دید كه با خلیفه از در آشتی درآید و خلیفه هم حكومت وی را بر فارس، اصفهان، كرمان، سیستان، مكران (بلوچستان)، سند (ایالت جنوبی پاكستان امروز به مركزیت شهر كراچی) و خراسان به رسمیت شناخت.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید