برگی از تاریخ (۲۱ خرداد) (۲)

● زادروز ادیب برومند
۸۳ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۰۳ شمسی ، عبدالعلی ادیب برومند در شهر " گز" از شهرستان برخوار استان اصفهان به دنیا آمد.
پدرش مرحوم مصطفی قلی خان برومند از خوانین گز بود که از حسن خط ومقدمات زبان عربی و آگاهی های تاریخی بهره داشت. به زبان فرانسه مسلـّط واز جمله تجددطلبان عصر بود . ادیب تا سن ۱۶ سالگی به نثر نویسی اهتمام می‌ورزید ولی از ۱۷ سالگی بیشتر به شعر و شاعری روی آورد و با علاقه و دلبستگیی که به شاعران و اشعارشعرای دوران مشروطه پیدا کرده بود، به سرودن شعر در همین سبک ِ نوپا که از جهت موضوع و مطلب دیرینگی نداشت و موضوع آن مسایل روز بود، پرداخت.
ادیب برومند در جوانی وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و در طی تحصیل در دانشكده حقوق از تكمیل معلومات ادبی و پرورش طبع شاعری خود غافل نشد، بلكه با كوشش بسیار شمار فراوانی از متون معتبر نظم و نثر پارسی را با دقت تمام مطالعه نمود و در شعر و ادب به ممارست پرداخت و به زبان عربی و فرانسه نیز به خوبی آشنایی پیدا كرد . او پس از حادثه سوم شهریور ماه ۱۳۲۰ و اشغال ایران به وسیله متـفـقـیـن در جنگ جهانی دوم، به سرودن شعرهای سیاسی و میهنی پرداخت. استاد ادیب برومند در سال ۱۳۲۵ از وزارت دادگستری ابلاغی برای شغل دادیاری دادگستری اردبیل دریافت كرد ولی از پذیرفتن سِِِِِمَت قضائی اعـراض نمود و تقاضای صدور پـروانـه كارآموزی وكالت دادگستری كرد و دو سال بعد به طور مستقـل به عنوان وكیل پایه ۱ دادگستری مشغول كار شد؛ وی سال ها وكیل بانك ملـّی در ایران بود و وكالت های متفرق را كمتر می‌پذیرفت و در این حرفه همواره برای احقاق حقوق افراد می‌كوشید.
ادیب برومند مدت شصت سال با قلم و قدم در راهِ سر بلندی ایران و تحقق آزادی و ضدیت با استبداد و استعمار كوشیده و بیشترین قسمت اشعارش میهنی و سیاسی و ملی است که بیشتر آنها در مجموعه اشعارش با نام حاصل هستی به چاپ رسیده است. پیش از این نیز مجموعه شعرهایی از وی به نام های "ناله‌های وطن"، "پیام آزادی"، "دردآشنا"،"سرود رهایی"، "راز پرواز" و "مثنوی اصفهان" به چاپ رسیده است.
او از شاعران ایرانی‌است که به دلیل سرودن اشعار ملی و میهنی "شاعر ملی" روزگار ما محسوب می‌شود.
● سالروز تولد یدالله مفتون امینی (شاعر معاصر)
۸۱ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۰۵ شمسی ، مفتون امینی در شهرك شاهین دژ از توابع تبریز به دنیا آمد.
او فارغ التحصیل رشته حقوق قضایی از دانشگاه تهران است. یدالله مفتون امینی، سخنوری لطیف طبع و نواندیش است که به طور پیگیر در عرصه ی شعر معاصر حضوری مؤثر داشته است. مفتون امینی بیشتر به غزل و شعر غنائی گرایش دارد؛ اما آثاری که تاکنون در مجموعه های " دریاچه " ، " کولاک " و " فصل پنهان " از او به چاپ رسیده است، نشان می دهد که او در انواع دیگر شعر بالاخص شیوه های نو، دارای ارزش و اعتبار است. عشق به خطه ی آذربایجان و مردم آن و طرح نکات اجتماعی در اشعار او جایگاه خاصی دارد. از اشعار نو او طراوت و رنگ و بوی تجدد محسوس است. اشعار مفتون در عین تازگی ، ریشه در شعر کلاسیک فارسی دارد و از این رو با خواننده مأنوس است. او ترکیبات و جملات نو را به راحتی در کنار تعبیرات شعری مرسوم قرار می دهد. مفتون در اشعارش با دیدی ژرف و باز به احوال انسان و جهان می نگرد. او شاعری است محتواگرا و مضمون ساز، که مضامین رئالیستی و بیشتر عینی، ابزار کار او را تشکیل می دهد. انعکاس عینی طبیعت در شعر او و نیز کند و کاو در پدیده های عینی، سیما و شکلی مشخص از شعر را نمایان می سازد. به طور کلی شعر مفتون امینی دارای زبانی مستقل و مشخص با مضمونی اجتماعی است که رگه هایی از امید به آینده و اعتراض به بی عدالتی ها در آنها موج می زند. تصاویر نو، دریافت های اجتماعی و زبان پر کنایه و طنزآمیز از مشخصه های بارز شعر اوست.
تاكنون مجموعه اشعار «دریاچه» ۱۳۳۶، «كولاك» ۱۳۴۴، «انارستان» ۱۳۴۶، «نهنگ یا موج» ۱۳۵۷ و« فصل پنهان» (گزینه اشعار) و همچنین یك مجموعه شعر تركی از وی منتشر شده است .
● زادروز آتول فوگارد
۷۵ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۳۲ میلادی ، « آتول فوگارد » نویسنده ای كه همه تلاش خود را در راه حذف هرگونه تبعیض از زندگی بشر بكار برده است ، در جمهوری فدرال آفریقای جنوبی به دنیا آمد.
معروفترین كتاب او « گره خون » نام دارد كه شرح مظالم نظام اقلیت سفید پوست آفریقای جنوبی نسبت به رنگین پوستان است. بیشتر كارهای « فوگارد » نمایشنامه است . نوشته های او انعكاس واقعیات زندگانی روزمره است. هرزمان كه در مراسمی فوگارد را به عنوان نویسنده بزرگ معرفی كرده اند گفته است كه هیچ بزرگی در خود نمی بیند، جز این كه مهارت او در توصیف حقایق از شماری دیگر از مردم عادی بیشتر است.
فوگارد یك بار در برابر قاضی ژریم آپاتاید در دفاع از خود گفته بود كه او یك نویسنده است ، نه یك سیاستمدار كه برای نوشتن و گفتن هزار ملاحظه داشته باشد و مواظب مقام و پول خود باشد و اضافه كرده بود : من هرچه را كه ببینم و احساس كنم به رشته تحریر می كشم ، نه به خاطر پول و مقام و مصلحت این و آن ؛ تنها برای ارضای خودم ، و بیان مشاهدات و انعكاس احساس و عواطف و اعلام فكر و نظر؛ این توطئه نیست و جرم نمی تواند باشد ، بنا براین من خلافی مرتكب نشده ام كه از خود دفاع كنم . من هرگز به قلم و حق خیانت نمی كنم ، پای بر احساس خود نمی گذارم ، لب فرو نمی بندم و قلم بر زمین نمی گذارم.
آتول فوگارد بانگارش بیست و پنج اثر نمایشی، درباره بی عدالتی و فساد اخلاقی در سیستم منفور تبعیض نژادی ساخته است. تقریباً قصه همه نمایشنامه هایش در آفریقای جنوبی می گذرد و حول موضوعات سیاسی روز بحث می كند. زیرا او معتقد است؛ تئاتر نیروی مبارزه توده های سیاهپوست را افزایش داده و اقشار مختلف مردم را ... نسبت به ارزش و منزلت یك انسان آزاد، هوشیار و حساس كرده است.
● درگذشت دكتر محمد خزائلی
۳۳ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۳۵۳ شمسی ، دكتر محمد خزائلی بنیانگزار انجمن هدایت و حمایت از نابینایان كشور بر اثر سكته مغزی دارفانی را وداع گفت.
او در سال ۱۲۹۲ شمسی در اراك متولد شد و در طفولیت به علت بیماری آبله بینایی خود را از دست داد و به سبب نبودن مدارس ویژه نابینایان ناگزیر مكتب نرفت . چندی بعد پس از افتتاح مدرسه سهاقیه آنجا مشغول تحصیل شد و به مدد حافظه نیرومند خویش پیشرفت سریعی داشت. نخستین مشكل وی در دوران تحصیلات متوسطه آشكار شد زیرا قادر به نوشتن نبود اما با این وجود به تحصیل ادامه داد و سرانجام موفق به اخذ دكترای حقوق از دانشگاه تهران گردید. گفتنی است دكتر خزائلی به زبان های عربی، فرانسه و انگلیسی كاملاً مسلط بود، و افزون بر تألیف آثار بسیار، كتب ترجمه شده متعددی نیز از ایشان باقی است. فلسفه اسلام ، ترجمه معالم القربه فی احكام الحسبه ، تحقیق در اعلام قرآن ، شرح بوستان و گلستان و نهج البلاغه از آثار دكتر خزائلی است. او به منظور رفاه نابینایان در سطح بین المللی نیز فعالیت چشمگیری داشت و از اعضای كمیته اجرایی خاورمیانه در شورای ملی رفاه نابینایان و اتحادیه بین المللی نابینایان بود.
● عملیات فرمانده كل قوا، خمینی روح خدا
۲۶ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۳۶۰ شمسی ، عملیات فرمانده كل قوا، خمینی روح خدا ، در منطقه شرق كارون جنوب دارخوین آغازشد. در این عملیات كه با همكاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی انجام شد بیش از ۳ كیلومتر از مواضع دشمن در منطقه به تصرف سپاه اسلام در آمد و خسارات قابل توجهی نیز بر دشمن بعثی وارد شد. این عملیات یک روز پس از عزل بنی صدر صورت گرفت .
● درگذشت برلینگوئر
۲۳ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۸۴ میلادی ، « انریكو برلینگوئر» كه ۱۲ سال بر حزب كمونیست ایتالیا رهبری كرد ، درگذشت .
وی یك اشراف زاده بود كه از جوانی ماركسیسم را راه نجات بشر تشخیص داده و به حزب كمونیست ایتالیا پیوسته بود. برلینگوئر برای مطالعه ماركسیسم و اطلاع از تجربه شوروی در این زمینه به مسكو رفت و در بازگشت مسئول سازمان جوانان حزب كمونیست ایتالیا شد وی معتقد بود كه اگر اشتیاق به یك ایدئولوژی از جوانی در یك فرد تقویت نشود ، بعدا به سهولت می توان راه او را تغییر داد.
وی در كنگره های احزاب كمونیست هیچگاه تسلیم نظر دیگران مبنی بر رد سوسیال دموكراسی نشد و بر این اعتقاد خود كه نمی توان فرهنگ ملی را نادیده گرفت پای فشرد . او عقیده داشت كه بنای سوسیالیسم در هر كشور متفاوت است و بستگی به فرهنگ ملی و شرایط زندگی دارد و نمی توان یك الگو را برای همه ملل بكار برد.
برلینگوئر كه در سال ۱۹۷۲ دبیر كل حزب كمونیست ایتالیا شده بود در كنگره احزاب كمونیست در مسكو كه باطنا برای تقبیح چین برگزار شده بود در برابر برژنف ایستاد و به او به وضوح « نه » گفت. برلینگوئر در همین اجلاس نظر تازه ای مطرح كرد و گفت:
تا زمانی كه یك حزب ازحوزه سوسیالیسم خارج نشود نمی توان آن را از این جرگه خارج كرد . احزاب باید استقلال فكر و عمل داشته باشند تا از انتقاد و شكست دور بمانند . نفوذ در تصمیم گیری های احزاب باعث شكست آنها و در نتیجه شكست كمونیسم خواهد شد. مفسران رسانه ها بلافاصله این اظهارات برلینگوئر را پیدایش كمونیسم اروپایی عنوان داده بودند.

منابع :
۱- مهر
۲- ویکی پدیا
۳- صداوسیما
۴- وب نوشته ها
۵- روزنامک
۶- هشت
۷- سایت رسمی ادیب برومند
۸- تبیان
۹- ساو
۱۰- روزنامه ایران

منبع : تبیان