برگی از تاریخ (۲۰ خرداد) (۱)

امروز بیستم خرداد ماه ۱۳۸۶ هجری شمسی ، برابراست با ۲۴ جمادی الاول ۱۴۲۸ قمری و ۱۰ ژوئن ۲۰۰۷ میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، به وقوع پیوسته از این قرارند:
● كشف حلقه دوم سیاره زحل توسط گالیله
۳۹۷ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۶۱۰ میلادی ، گالیله منجّم و ریاضیدان معروف ایتالیایی موفق به كشف حلقه دوم سیاره زحل گردید .
گالیله به هنگام كار و تحقیق به سبب استفاده از تلسكوپی ابتدایی و ضعیف موفق به تعیین ماهیت دقیق این حلقه نشد. از این رو آن را زائده ای دانست كه همراه زحل دریك مدار مشترك گردش می كنداما همین حلقه بعد ها توسط منجمین و دانشمندان مورد مطالعه قرارگرفت و به نام حلقه دوم سیاره زحل ثبت گردید .
گالیله در ۱۵۶۴ میلادی ، در اواسط دوره رنسانس در پیزای ایتالیا متولد شد . گالیله استاد نجوم ، ریاضی ، فیزیك ، فلسفه و تبلیغات بود .
گالیله به طور آشكارا از دیدگاه جهانی كپرنیك در مقابل كلیسا حمایت كرد .كلیسا نمی توانست گالیله را نادیده بگیرد . در سال ۱۶۳۴ گالیله به دادگاه كلیسا آورده شد و ادعا كرد كه دست از عقاید بدعت گذارانه اش درباره منظومه شمسی برداشته است .
روبه رو شدن با شكنجه و مرگ ، گالیه را وادار به تسلیم شدن كرد . او هنگامیكه اتاق محاكمه را ترك كرد - زیر لب- بی اعتنا به آنچه مجبور به گفتن شده بود ادعا كرد كه زمین هنوز به دور خورشید می چرخد.
گالیله بقیه عمر خود را در زیر شیروانی خانه ای تا سال ۱۶۴۲ گذراند . ۳۵۵ سال بعد در سال ۱۹۹۲ كلیسا رسما طرح كپرنیك را در مورد منظومه شمسی پذیرفت.
● قتل نادرشاه و تغییر مسیر تاریخ خاور زمین
۲۶۰ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۷۴۷ میلادی ، در فتح آباد قوچان، نادرشاه در خوابگاهش به دست تنی چند از ژنرالهایش به قتل رسید و به این ترتیب ناپلئون شرق از دنیا رفت .
نادر مردی بود كه آرزو داشت ایران را بار دیگر ابرقدرت جهان كند. او در سال ۱۷۳۶ میلادی توسط زعمای ایران، سران قبایل و كدخدایان و معتمدان نقاط مختلف كشور به شاهی انتخاب شده بود. وی نیروهای روسیه را به آن سوی داغستان فراری و عثمانی را گوشمالی داده و برجای خود نشانده بود، ورارود (آسیای میانه) را آرام، و گردنكشان ایران خاوری (پشتون ها) را تنبیه و دهلی را در سال ۱۷۳۹ (نوروز) به تصرف خود درآورده بود. نادر نه تنها حاكمیت ایران را بر سراسر خلیج فارس مسلم ساخته بود، بلكه سران مسقط و عمان را نیز به سوی خود جلب كرده و درصدد ساخت ناو جنگی و تصرف جزیره زنگبار در حاشیه آفریقا هم بود.
نادر دو سوم از ایام عمر خود را روی زین اسب گذرانید و لشگر كشیهای لاینقطع و ضعف مزاج و خستگی جسمانی ناشی از آن وی را به تدریج بدخلق و خوی ساخته بود كه نتیجه اش اتخاذ تصمیمات سخت و نیز اعمال مجازاتهای شدید و فوری اطرافیان خود و مقامات از جمله افسران ارشد بود.
نادر كه آخرین آیین های نوروزی دورات حیات را در كرمان گذرانیده بود، نیمه خرداد در راه بازگشت به پایتخت، در فتح آباد قوچان اردو زده بود. در این اردوگاه كه در ۱۲ كیلومتری قوچان (خبوشان آن زمان) برپا شده بود، نادر دژبانی اردو را به احمدخان درانی، افسر ۲۵ ساله پشتون، سپرده كه این امر باعث ترس سایر افسران شد كه بر جان خود ایمن نبودند . به زودی ۷۰ افسر از قاجارها و افشارها «هم قسم» شدند كه نادر را بكشند. آنها شبانه (۱۰ ژوئن ۱۷۴۷) به چادر خوابگاه نادر نزدیك شدند، نگهبان چادر را خفه كردند، و وارد چادر شدند. نادر با شمشیر دست به دفاع زد ولی صالح خان دست نادر، و یك ژنرال قاجار سر او را قطع كرد و روز بعد، در آن اردوگاه عظیم جز جسد نادر چیزی بر جای نمانده بود.
جنازه نادر سپس در گوری كه خود قبلا در خیابان بالا در مشهد تدارك دیده بود دفن شد، و در آنجا بود كه مردم متوجه شدند نادر ریش خود را رنگ میزد تا كهولت او آشكار نشود.
نادر یادداشت های روزانه اش را در پایان روز به منشیاش «میرزا مهدی» دیكته می كرد تا فراموش نشوند. وی جز «پزشك»، هرگز از كمك اروپائیان استفاده نكرد. نادر نسبت به اروپاییان بسیار بدبین بود، از همین رو به جای خرید كشتی از اروپا، از مازندران از طریق مشهد چوب به بوشهر حمل كرد و ۱۹ كشتی جنگی توپدار ساخت. به ابتكار نادر بود كه توپهای سبك كه تا آن تاریخ در جهان سابقه نداشت ساخته شد و «زنبورك» نام گرفت. نادرشاه علاقه عجیبی به جمع آوری كتاب و اهداء آنها به كتابخانه ها داشت. وی صدها جلد كتاب خطی نفیس به كتابخانه رضوی مشهد هدیه كرده بود.
كودتای دهم ژوئن ۱۷۴۷ قوچان، نه تنها مسیر تاریخ ایران، بلكه سرنوشت مشرق زمین را تغییر داد. اگر این كودتا رخ نداده بود، انگلستان بر آسیای جنوبی و بعداً خاورمیانه، و روسیه بر آسیای میانه و قفقاز دست نمی یافتند، افغانها (نامی كه انگلستان بر ایرانیان خاوری گذاشته است) از ایران جدا نمی شدند و مسأله ای به نام كشمیر به وجود نمی آمد و نقشه جغرافیایی آسیای جنوبی چیز دیگری بود و ....
نادر خرید صنعتی (تكنولوژیك) از اروپا را را روا نمی دانست و از این كار اجتناب داشت. وی بر خلاف صفویه، كوچكترین نظر مساعدی به اروپاییان نداشت و برای تارانیدن آنان از آبهای شرق بود كه درصدد ایجاد یك نیروی دریایی بزرگ كه بتواند جزایر اقیانوس هند از جمله زنگبار را از دسترس اروپاییان كه هدفی جز سلطه و استثمار شرق نداشتند دور سازد و برای این منظور مهندسان كشتی ساز هند را با كمك پارسیان مهاجر یافته و استخدام كرده بود. نادرشاه كه شدیداً به اروپاییان بدبین بود به سرزمین‌های مورد نظر اروپاییان در منطقه از جمله عمان قول حمایت نظامی داده بود. نادرشاه استقرار اروپاییان در بنادر اقیانوس هند و خلیج های منشعب از آن را كه به بهانه تجارت صورت می‌گرفت، وسیله‌ای برای دست اندازی به همه شرق تلقی می كرد و شدیداً از خرید اسلحه از اروپا كه آن را آغازی برای وابسته شدن و نیازمند و طفیلی دیگران شدن می‌دانست اجتناب داشت.
آرامگاه نادرشاه بنایی است که به یادبود نادرشاه افشار در شهر مشهد ساخته شده است. مقبره كنونی نادرشاه واقع در ضلع شمال غربی چهارراه شهدا (نادری سابق) می باشد . طراح بنا مهندس هوشنگ سیحون بود و تندیس نادر شاه سوار بر اسب به همراه تنی چند از سربازانش بر فراز یک حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز شهیر ایرانی زنده یاد استاد«ابوالحسن صدیقی » ساخته شده است . بعضی از قطعات سنگ بسیار بزرگ انتخاب شده تا تداعی كننده مقبره دوم ساخته خود نادرشاه باشد. پوشش مقبره كاملاً به مانند چادر عشایری است، كه نادر در آن زاده و هم كشته شده است. پوشش دیوارهای داخلی مقبره نیز از سنگهای مرمر اُخرایی رنگ مراغه انتخاب شده تا قتل نادرشاه در داخل چادر را تداعی نماید. در گوشه شمالی آرامگاه نادر آرامگاه محمد تقی خان پسیان سردار خراسان قرار دارد .

منبع : تبیان