ایجاد عزت نفس و تقویت حس ارزشمندی در کودکان

ما زنده از آنیم که آرام نگیریم
موجیم که آسودگی ما، عدم ماست
همه پدر و مادرها، بهترین‌ها را برای فرزند خود می‌خواهند، ولی در عین حال که نیت خیرخواهانه دارند، روش‌هائی را به‌کار می‌برند که با ایده‌آل‌های آن‌ها مطابقت نداشته و آن‌ها را از رسیدن به هدف‌های موردنظرشان دور می‌کند.
آنچه در این مسئله، دارای اهمیت می‌باشد، این است که پدر و مادر برای دستیابی به نیت‌های خیرخواهانهٔ خود، می‌بایست در تربیت فرزندان، روش‌هائی را به‌کار گیرند که موجب افزایش عزت نفس فرزندان خود شده و با محاسن فردی، تقویت نکته‌های مثبت شخصیت آن‌ها و یادآوری توانمندیشان، حس ارزشمندی را در وجود خود افزایش داده و قدم‌های جدی‌تری در راه کسب موفقیت برخواهند داشت.
برخی از نکته‌ها یا راه کارهائی که پدر و مادر را در رسیدن به این اهداف یاری می‌رساند، عبارتند از:
۱) ایجاد تغییرهائی در شخصیت خودتان، به‌عنوان الگوهائی برای کودکان، تا آن‌ها متوجه شوند که پدر و مادر نیز دچار اشتباه شده و قادر به تغییر خود می‌باشند. پس کودکان نیز در برابر اشتباه‌های خود، می‌توانند از پدر و مادرشان الگوبرداری نموده و تغییرهائی در شخصیتشان ایجاد نمایند.
۲) یادآوری نکته‌های مثبت شخصیت کودکان در طرح شبانه‌روز و قرار دادن برخی از نکته‌های منفی شخصیت آن‌ها در لا به لای نکته‌های مثبتشان.
به این نحو، کودک برای برطرف نمودن نکته‌ها و ویژگی‌های منفی خود، علاقه نشان خواهد داد.
مثال: علی جان! شما که پسر مهربانی هستی، در خرید منزل به مادر کمک می‌کنی، به موقع مسواک می‌زنی، چه قدر خوب است که اتاقت را هم مرتب نمائی تا هم مادر زیاد خسته نشود و هم بیشتر به شما افتخار کند.
۳) پرهیز از تکرار باورهای منفی کودکان.
نباید باورها، نکته‌های منفی شخصیت کودکان را بیش از اندازه، تکرار نمود، چون کودکان نیز این باورها را در ذهن خود ثبت کرده و در ناخودآگاهشان حفظ می‌نمایند و به طور مرتب آن‌ها را مرور می‌کنند.
مثال: علی! تو خیلی پسر تنبلی هستی، علی! تو هیچ وقت درس‌خوان نمی‌شوی، همیشه باید در انجام تکالیف به تو تذکر بدهم و ...
این موارد، علی را به این باور می‌رساند که در امور درسی خود پسری تنبل، بدون تلاش و ناموفق است.
۴) داشتن انتظارهائی معقول، سنجیده، متناسب با سن و سال، جنسیت، موقعیت، هوش، استعداد، توانائی‌های واقعی خود کودکان، از آن‌ها و پذیرش آن‌ها همان گونه که هستند، نه آن گونه که می‌توانند باشند.
۵) اگر تمایلی به تربیت فرزندان خود، به‌عنوان افرادی مسئول، کارآمد و منظم دارید، خودتان نیز باید این موارد را رعایت کرده و الگوهای صحیحی از نظم، مسئولیت پذیری و کارآمدی برای آن‌ها باشید.
۶) بر خوبی‌های فردی، کمک‌ها و نقاط قوت فرزندان خود تأکید کنید تا خود آن‌ها نیز احساس مفید بودن را حس کرده و درونی نمایند.
۷) درنظر نگرفتن نتیجه کار فرزندان به تنهائی.
به این معنی که تلاش و کوشش‌های قبلی آن‌ها برای رسیدن به نتیجه کارها را نیز درنظر بگیرید و به آن‌ها نیز یادآوری نمائید.
۸) ایمان داشتن به کودکان و این که آن‌ها قادر به انجام امور محوله و پذیرش مسئولیت‌های خود خواهند بود.
با این عمل کودکان نیز خودشان را پذیرفته و به توانائی‌های خود اعتقاد پیدا می‌کنند.
۹) تمجید به‌موقع کودکان، به منظور دلگرم تر کردن آن‌ها در انجام امور و پذیرش مسئولیت‌های خود.
۱۰) ایجاد رقابت سالم بین خواهرها و برادرها با تأکید بر روی نکته‌های مثبت شخصیت هرکدام و تقویت اعتماد به نفس در آن‌ها.

منابع:
”راهنمای والدین- تربیت سازنده‌“ نوشته ‌”تریس‌هابش- آهلین‌“ ترجمه ‌”زهرا دهقانی‌“
”والدین مؤثر- فرزند مسئول‌“ نوشته ‌”دان دینگ مید- گری.د.مکی‌“ ترجمه ‌”مجید رئیس دانا‌“
‌”فرزند پروری بی دغدغه‌“ نوشته ‌”دیوید هسلم‌“ ترجمه ‌”محمد قربانی و همکاران‌“.
وجهیه بشارت‌زاده
روانشناس ـ مشاور ـ استاد دانشگاه
رئیس مرکز خدمات مشاوره‌ای بشارت

منبع : مجله شادکامی و موفقیت