جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

۲۴ اردیبهشت ـ ۱۴ می ـ سالروز انعقاد پیمان ورشو


۱۴ ماه مه سال ۱۹۵۹، اتحاد شوروی و هفت كشور سوسیالیستی اروپایی متحد آن، ظاهرا در واكنش به مسلح شدن دوباره آلمان فدرال (آلمان غربی) كه به ناتو پیوسته بود، میان خود یك پیمان دوستی را امضاء كردند كه هرگونه همیاری مشترك را شامل می شد.
به موجب یكی از اصول این پیمان، تعرض نظامی به یكی از كشورهای عضو پیمان به منزله تجاوز به همه آنها بشمار می رفت و مستلزم دفاع مشترك بود. كنفدراسیون یوگوسلاوی كه راه سوسیالیسم ملی در پیش گرفته بود به این پیمان ملحق نشده بود. اعضای پیمان ورشو كه درست ده سال پس از آغاز فعالیت «ناتو» تشكیل شده بود در آغاز كار عبارت بودند از: اتحاد شوروی، لهستان، آلمان شرقی، چك اسلواكی، مجارستان، آلبانی، بلغارستان و رومانی كه آلبانی در ۱۹۶۸ از پیمان خارج شد. گورباچف به دلیلی كه هنوز روشن نشده است در سال ۱۹۸۸ اعلام كرد كه جنگ سرد عملا پایان یافته و اعضای پیمان ورشو آزادند هر راهی را كه بخواهند انتخاب كنند.
در سال ۱۹۹۰ آلمان شرقی به سبب تحقق وحدت آلمان عملا از پیمان ورشو خارج شد و اول ژوئیه ۱۹۹۱ این پیمان با گرفتن این قول از سران ناتو كه این اتحادیه هم منحل و یا تبدیل به یك گروه سیاسی شود، خود را منحل ساخت كه دیدیم، ناتو در عمل نه تنها خود را منحل نكرد بلكه به تقویت و گسترش پرداخت و در پی تخلیه نیروهای نظامی شوروی از خاك اعضای سابق پیمان ورشو، این كشورها را هم به خود ملحق ساخت و بعدا وارد قلمرو شوروی سابق شد و در بالتیك شوروی و دیوار به دیوار روسیه مستقر گردید و اگر پوتین روی كار نیامده و در سالهای اخیر روش سختی در پیش نگرفته بود، روسیه اینك از هر سوی در محاصره ناتو بود.
تحولاتی كه به آرامی منجر به انحلال پیمان ورشو شد هنوز به درستی روشن نشده و به صورت بزرگترین معمای تاریخ باقی مانده است و فعالیت مورخان برای كشف حقایق ادامه دارد.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید