جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

برگی از تاریخ (۱۰اردیبهشت) (۲)


برگی از  تاریخ (۱۰اردیبهشت) (۲)
● سالروز خودکشی هیتلر
۶۲ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۴۵ میلادی ، آدولف هیتلر پیشوای حزب ملی کارگران سوسیالیست آلمان (حزب نازی) و آلمان نازی از ۱۹۳۳ تا ۱۹۴۵درگذشت.
هیتلر در زمان مرگ تنها ۵۶ سال داشت، اگرچه به گفته شاهدان عینی، در آخرین دوران زندگی پیرمردی خسته و تکیده و بیمار شده بود.
هیتلر یکی از مهم‌ترین پیشوایان تاریخ جهان است و به همین دلیل مورد توجه‌است. مجموعه? ارتشی- صنعتی او توانست آلمان را از بحران اقتصادی ناشی از جنگ جهانی اول خارج سازد و قوای تحلیل رفته آلمان را ترمیم و آن را تبدیل به یکی از قدرت‌های برتر اروپا نماید.
هیتلر مبادرت به ایجاد یک آلمان بزرگ نمود. یکی از دلایل اولیه و عمده وقوع جنگ جهانی دوم الحاق اتریش و تهاجم به چکسلواکی و لهستان در ۱۹۳۹ توسط او بود که در نتیجه انگلستان و فرانسه به آلمان اعلام جنگ کردند. جنگی که بین دو قدرت محور و متفقین درگرفت و در طی این مدت ویرانی ‌های بسیاری در اروپا به وجود آمد. هیتلر به طور مستقیم مسئول هدایت و رهبری سیاست نژادی آلمان نازی، کشتار و سوزاندن جمعی، مرگ و آوارگی میلیون‌ها نفربوده است.
او پس از اینکه متوجه نابودی نیروهای رایش سوم شد، قبل از رسیدن نیروهای ارتش سرخ در پناهگاه زیرزمینی خود در برلین دست به خودکشی زد.
هیتلر در وصیتنامه خود? دریاسالار دونیتس که مردی خوش نام در ارتش آلمان بود را جانشین خود قرار داد و از او خواست تا برای سرافرازی آلمان هر چه می تواند انجام دهد و دیگران را نیز به فرمانبرداری او امر کرد.
● در گذشت استاد اسماعیل آشتیانی ، شاعر و نقاش معاصر
۳۷ سال پیش درچنین روزی در سال۱۳۴۹شمسی ، اسماعیل آشتیانی شاعر و نقاش معاصرایران در گذشت . او چندین مجموعه شعر و همچنین تابلوی نقاشی از خود به جای نهاده است . وی در یک خانواده روحانی پرورش یافت .
در مدرسهٔ دارالفنون، دانشکدهٔ ادبیات و دانشسرای عالی به تدریس پرداخت. خدمات آشتیانی در مدیریت مدرسهٔ صنایع مستظرفه و استادی دارالفنون و دانشسرای عالی و کوششهای او در ترویج فرهنگ و هنر، سبب گردید که در ۱۳۲۵ش از سوی شورای عالی فرهنگ به او عنوان دکترای افتخاری و نشان درجهٔ اول هنر داده شود.
وی در ۱۳۲۶ش به استادی دانشکدهٔ فنّی برگزیده شد. در ۱۳۲۸ش با آنکه بیش از ۵۷ سال نداشت، به سبب خستگی جسمی و روحی به درخواست خود بازنشسته شد؛ اما کوشش هنری و فرهنگی وی پایان نپذیرفت و عضویت او در شورای عالی فرهنگ و هنرهای زیبا و انجمن ادبی فرهنگستان ادامه یافت .
وی در این دوره در کارگاه شخصی خود به پدید آوردن آثار تازه پرداخت. تابلوهای تک چهرهٔ خودِ وی، نامه‎نویس، بهلول در خواب، پرنده های تیر خورده ، نوازندهٔ آکوردئون و جز آن، از این آثار بود.
ازآثارادبی این هنرمند بزرگ دیوان اشعاربا تخلص شعله، سفرنامه اروپا و و تاریخ حیات كمال الملك را می توان ذكركرد.
● سقوط سایگون
۳۲ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۷۵ میلادی ، شهر سایگون پس از سالها جنگ و در گیری به تصرف نیروهای ویت کنگ ویتنامی در آمد.
جریان جنگ جهانی دوم هندوچین به تصرف نیروهای ژاپن درآمد و دست نیروهای فرانسه که پیش از آن نیروی مستعمراتی آن منطقه بودند از کشورهای منطقه موقتا کوتاه شد. با شکست ژاپن در پایان جنگ نیروهای ملی و نیز کمونیست‌های ویتنام استقلال ویتنام را خواستار شدند و در دوم سپتامبر ۱۹۴۵ هوشی مین تشکیل کشور مستقل ویتنام را در هانوی اعلام کرد.
نیروهای فرانسه که از اسارت نیروهای ژاپن درآمده بودند دوباره سعی در کسب سلطه خود در هندوچین و ویتنام کردند. این امر با مقاومت نیروهای ویتنامی (معروف به ویت مین) زیر فرماندهی هوشی مین روبرو شد و جنگ‌های معروف به جنگ اول ویتنام در گرفت .
در سال ۱۹۵۰رئیس‌جمهور ترومن ۳۵ نفر از افراد گروه کمک و مشاوره نظامی را برای آموزش و مشاوره به کمک فرانسه فرستاد تا بتواند سلطه مستعمراتی خود را در ویتنام حفظ کند.
در ۱۹۵۴ نیرهای ویت مین شکست سختی در دین بین فو به نیروهای فرانسه وارد کردند و در نتیجه فرانسه در کنفرانس ژنو به استقلال سه کشور مستعمره خود یعنی کامبوج و لائوس و ویتنام رضایت داد اما در موافقتنامه‌های کنفرانس ژنو ویتنام موقتا به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده بود. هدف ظاهرا آن بود که پس از رای‌گیری از مردم ویتنام تکلیف حکومت در این کشور معلوم شود. حکومت ویتنام جنوبی زیر رهبری نگو دین دیم با تشویق آمریکا از شرکت در مذاکرات مربوط به ترتیبات این رای‌گیری سر باز زد. در همین دوره حکومت ویتنام جنوبی با حمایت آمریکا به سرکوب شدید کمونیست‌ها پرداخت و بسیاری از مردم به اتهام کمونیست بودن اعدام شدند.
برخی از نیروهای ویت مین که در جنوب باقی مانده بودند دست به مقاومت مسلحانه علیه حکومت نگو دین دیم زدند و نیروهای ویتنام شمالی نیز پس از مدتی به حمایت از این مبارزات در جنوب پرداختند.
جبهه ملی آزادیبخش ویتنام جنوبی تشکیل شد. حکومت ویتنام جنوبی افراد این جبهه را ویت‌کنگ می‌نامید که کوتاه . به زبان ویتنامی بود.
با حمایت چین و شوروی از نیروهای ویت‌کنگ و ویتنام شمالی و نیز حمایت آمریکا و متحدانش از نیروهای ویتنام جنوبی، درگیری‌های ویتنام بالا گرفت و بتدریج به جنگی بزرگ در سراسر ویتنام و گاه در نقاط دیگر هندوچین تبدیل شد.
در سال ۱۹۶۸ نیروهای ویت‌کنگ و ویتنام شمالی همزمان با عید تت و آغاز سال ویتنامی، حمله‌های گسترده‌ای را در سراسر ویتنام جنوبی آغاز کردند که به حمله عید تت مشهور شد.
اگر چه این حمله‌ها از نظر نظامی موفقیت زیادی نداشت اما گسترده بودن و شدت آن و نیز پوشش خبری آن در سراسر جهان و بویژه در داخل امریکا، افکار عمومی را بشدت بر ضد آمریکا بسیج کرد و تظاهرات ضد جنگ در امریکا را به دنبال داشت .
دولت آمریکا به تدریج مجبور شد تا نیروهای خود را از ویتنام فراخواند و کار دفاع از حکومت ویتنام جنوبی را به خود آن حکومت بسپارد.
سرانجام در آوریل ۱۹۷۵ نیروهای ویت‌کنگ و ویتنام شمالی سایگون را گرفتند و جنگ ویتنام به پایان رسید .
● آغاز عملیات بیت المقدس
۲۵ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۶۱ ه.ش ، عملیات بیت المقدس با رمز یاعلی ابن ابیطالب (ع) آغازشد .
این عملیات که چندین روز به طول انجامید نتایج ظفر مندانه ای را برای رزمندگان اسلام به ارمغان داشت . عملیات یادشده چهارمین و بزرگترین عملیات از سلسله عملیات آزادسازی مناطق اشغالی ، بود که با اجرای آن بیش از ۵۰۰۰ کیلومتر مربع از مناطق اشغالی آزاد شد و تحول سیاسی و نظامی عظیمی به نفع جمهوری اسلامی ایران پدید آمد.
طرح ریزی عبور از رودخانه كارون، علاوه بر این كه بكلی در تفكرات كلاسیك دشمن و ارزیابی هایی كه از توان نیروهای مسلح جمهوری اسلامی داشت. نمی گنجید، بلكه برای رزمندگان اسلام كه از دو تركیب متفاوت برخودار بودند نیز پذیرش عبور از رودخانه كارون قدری دشوار بود.
لذا طی جلسات فراوان نیروهای سپاه و ارتش ، بحثهای فراوانی در این زمینه صورت گرفت. بر این اساس، قسمتهایی از رودخانه كه عرض كمتری داشت و از ساحل رودخانه تا جاده اهواز – خرمشهر دارای فاصله كمتری بود، به عنوان محل نصب پل انتخاب گردید. همچنین در زمینه سرعت عمل برای پیشروی در عمق بر این موضوع نیز تأكید گردیده كه نیروهای تكور، هر چه سریعتر و با حداكثر توان خود، به عارضه جاده خرمشهر- اهواز رسیده و آن را تأمین نمایند تا بدین وسیله گذرگاه ها از تیررس دشمن مصون بماند و امكان نصب پلها شناور و انتقال سریعتر و بیشتر نیرو و امكانات به آن سوی رودخانه فراهم شود. بنابراین سر پل برای نصب در محلها مناسب پیش بینی گردید و برای زمان بندی عبور نیروها با توجه به عمق منطقه و روشن شدن هوا و رعایت اصول غافلگیری، مقرر گردید كه نفرات پیاده از ساعت ۷ بعد از ظهر حركت كرده و با تاریك شدن هوا، خودروهای سبك بوسیله شناورها از رودخانه عبور نمایند تا با پیشروی نیروهای پیاده و تأمین منطقه سر پل، شرایط برای نصب پل و عبور خوردوهای سنگین مهیا شود.
قرارگاههای عمل کننده در این عملیات قرارگاه قدس ، قرارگاه فتح و قرارگاه نصر بودند .در این عملیات پیروز مند ، خسارت بسیاری به دشمن بعثی وارد آمد که عمده ترین آن را می توان آزادسازی خرمشهر، پادگان حمید و هویزه دانست .
این عملیات ، ۲۵روز به طول انجامید . درطراحی مانور عملیات بیت المقدس، (چنانکه شرح آن رفت)، عبور از كارون،عامل تعیین كننده در پیروزی عملیات محسوب می شد.
● درگذشت کیومرث صابری فومنی مشهور به گل آقا
۳ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۸۳ شمسی ، کیومرث صابری فومنی متخلص به گل آقا ، طنز پرداز مطبوعاتی و سردبیر مجله گل آقا ، درگذشت .
وی در صومعه‌سرای ایران در حالی که چند روز قبل از تولد پدرش را از دست داده بود، به دنیا آمد. تولد وی هم‌زمان با هجوم نیروهای اتحاد جماهیر شوروی به ایران در خلال جنگ جهانی دوم بود و پدرش به دست نیروهای کمونیستی کشته شد.
او در سال ۱۳۴۰ در كنكور رشته سیاسی دانشكده حقوق تهران قبول شد و در سال ۱۳۴۵ شعرهایش در مجله توفیق با امضای “گردن‌شكسته‌ی فومنی” چاپ می‌شد. البته اولین نوشته‌هایش در سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۹ در مجله امید ایران به چاپ رسیده بود.
فومنی صابری در سال ۵۸ به اولین مسؤولیت دولتی خود یعنی مدیر كلی دفتر آموزش بازرگانی و حرفه‌یی وزارت آموزش و پرورش رسید كه با سرآمدن دوره دولت موقت، دوره مدیر كلی او هم به سر رسید؛ اما هنگامی كه دوست صمیمی او یعنی شهید رجایی به نخست وزیری و ریاست جمهوری رسید، صابری به مشاورت فرهنگی نخست وزیر و رییس جمهور منصوب شد؛ ولی شوق نوشتن و قلم، بر قدرت سیاسی پیروز شد و در سال ۶۲ از مشاغل سیاسی كناره گرفت.
گشایش ستون “دوكلمه حرف حساب” در روزنامه اطلاعات و طنز جسورانه او نام « گل‌آقا » را بر سر زبان‌ها انداخت. سفر او به حج در سال ۱۳۶۳ و نوشتن ستونی طنز با عنوان داستان‌های جعفرآقا در خبرنامه این سفر، او را پس از بازگشت از حج، به كار كردن روی طرح این ستون واداشت كه درنهایت ۲۳ دی‌ماه سال ۶۳ عنوان “دو كلمه حرف حساب”‌و نام مستعار “گل‌آقا” را برای خود برگزید و طنزهایش را در روزنامه اطلاعات به چاپ رساند.
طنز سیاسی كه تقریبا از سال ۵۹ به این سو تعطیل شده بود، با شكل‌گیری این ستون طنز دوباره احیا شد.
ستون "دو کلمه حرف حساب" در صفحه ۳ روزنامه اطلاعات به تدریج تبدیل به پرخواننده ترین نوشته مطبوعاتی کشور شد و مورد علاقه خوانندگان عادی و نخبگان روشنفکر نیز قرار گرفت.
صابری در ستونش در اطلاعات که گاهی از چندخط بیشتر نمی شد، مسائل روز سیاست را منتقدانه نگاه می کرد. شخصیت هایش به تدریج شکل گرفتند، "شاغلام" نماینده مردم ساده دل و البته کمی باهوش، "غضنفر" با کمی قلدری و زورگویی، "ممصادق" نماینده مردمانی تهیدست و "عیال ممصادق" به عنوان نماینده زنان در جریان چندسال نوشتن روزانه شکل گرفتند و زبان گویای خوانندگان گل آقا شدند.
صابری از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۸ توانست اعتباری فراهم آورد که وقتی تصمیم گرفت مجله هفتگی گل آقا را به شیوه مجله نوستالژیک و خوشنام توفیق منتشر کند، هم سیاستمداران و هم نویسندگان به کمکش آمدند و مجله گل آقا در سال ۱۳۶۹ تبدیل به پدیده روزنامه نگاری آن سالها شد. در ۲ آبان سال ۱۳۸۱ ، و در دوازدهمین سالگرد انتشار هفته‌نامه? گل آقا، هم‌زمان با چاپ ۵۴۸ مین شماره، گل آقا تصمیم به تعطیلی هفته‌نامه گرفت، و با چاپ سرمقاله? شماره ۵۴۸، که این بار در آن نه شاغلام و غضنفری بود و نه گل آقایی، با نام صابری از تصمیم خود برای پایان کار هفته‌نامه خبر داد.
کیومرث صابری فومنی پس از تحمل یک بیماری سنگین ، در دهم اردیبهشت سال ۱۳۸۳ در بیمارستان مهر تهران دارفانی را وداع گفت. در حالی که به اصرار خودش جز سه چهار نفر، کسی از بیماری اش خبر نداشت تا دلی آزرده نشود و خاطری اندوهگین نگردد.
● انقراض بنی امیه
در این روز از سفاح آخرین خلیفه عباسی بیعت شد ، (۱) و با انقراض دولت بنی مروان ، دولت بنی امیه به کلی منقرض شد . البته مروان در ۲۷ ذی الحجه کشته شد ، ولی در این روز با تاسیس دولت بنی عباس رسماَ نام بنی امیه از صحنه خلافت برچیده شد .

پی نوشت :
۱- بحارالانوار :ج۹۵
منابع :
۱- مهر
۲- صداوسیما
۳- ویکی پدیا
۴- روزنامک
۵- سایت مرکز دائرهٔالمعارف اسلامی
۶- سایت خان نهم
۷-سایت پرزنت تولز
۸- سایت خرمشهر
۹- تقویم شیعه
۱۰-سالنامه موسیقی ایران :ج۱و۲
۱۱- وبلاگ شخصی
۱۲- تئاتر ما
۱۳- سایت شهید آوینی
۱۴- دارینوس
منبع : تبیان


همچنین مشاهده کنید