چیغ (چیق)بافی

هنرهای دستی عشایر ایران که شهره خاص و عام است در عصر حاضر از دامنه کاربردی خود پای فراتر نهاده و از صنعت به هنر تکامل یافته اگر روزگاری گبه دختر قشقایی کفپوش بنه بختش بود امروزه زینت بخش خانه های مدرن شهریست . چیق بافی نیز از هنرهای کاربردی است که هنوز در زندگی شهری نیامده آنچه در ذیل می آید اشنایی کلی است با چیغ بافی .
چیغ كه عبارت از بافت حصیری به پهنای تقریبی ۱۵۰ سانتیمتر است و روی آن نقش های متفاوتی به وسیله نخ های رنگارنگ پشمی ایجاد میشود یكی از تولیدات مناطق عشایر نشین كشورمان میباشد كه برای حفاظت اطراف سیاه چادرها از آن استفاده میشود . برای تهیه چیغ ، نی لازم را از اطراف رود خانه ها فراهم نموده سپس آنرا می‌تركانند و به چهار قسمت تقسیم می‌نمایند به طوریكه پهنای هر قسمت نزدیك به یك سانتیمتر می‌گردد بعد از نخ پشمی ریسیده شده (كه معمولا رنگی است) برای بافت استفاده میشود .
بافندگان كه معمولا از زنان عشایر هستند طرح مورد نظر برای تهیه محصول را یا بخاطر داشته و به طور ذهنی آن را به قسمتهای متفاوت تقسیم نموده و هر نی را بر طبق آن می‌بافند و یا اینكه طرح را روی كاغذ ترسیم كرده و هر نی را روی نقشه نخ پیچی می‌كنند كه در مورد زنان چادر نشین حالت اول بیشتر صادق است . این طرحها كه تماما اصیل و سنتی می‌باشند گوناگون و زیبا بوده و نقشهایی نظیر شیر ، آهو ، گوزن و ... را شامل می‌شود .
هر دستهای كه بافته می‌شود شامل ۳۲ عدد نی است كه در صورت لزوم دسته ها را بهم می‌بافند عرض چیغ به طور معمول ۵/۱ سانتیمتر میشود . ۳۲ عدد آن قریب ۵۰ سانتیمتر خواهد بود و یك عدد چیغ ۳*۵/۱ متر از ۶ دسته تشكیل شده است . چیغ بافان نی ها را بعدا مانند پرده بافان تنگ همدیگر می‌بافند و بدین ترتیب نقش ظاهر میشود و هم چیغ به صورت دیوار قابل استفاده می‌گردد .
نظر به زیبایی طرحهای چیغ و نیز اختیاری و قابل تغییر بودن فواصل نی ها ، از چیغ در زنندگی شهری نیز میتوان به عنوان پرده ، پاراوان ، پوشش دیوار و ... استفاده نمود .
علی امیری

منبع : پایگاه خبری هنر ایران