نقش خانواده در تشکیل شخصیت نوجوان

نقش خانواده در رشد و تشكیل شخصیت نوجوان بر هیچ‌كس پوشیده نیست. خانواده اولین و تنها واسطه ارتباط كودك با اجتماع است. در خانواده كودك ارزش‌ها و ضدارزش‌ها، اصول و قواعد اخلاقی را می‌آموزد. كودكان از لحاظ عاطفی، شناختی و ... وابستگی خاصی به خانواده دارند و برای آنها خانواده مهم‌ترین نقش را در زمینه تامین نیازهای درونی كودك دارد.
برخورد خانواده‌ها با این دوران كه گاه از آن به عنوان بحران یاد می‌شود به چند دسته تقسیم می‌شود:
۱) خانواده‌های طبیعی متعادل
در این خانواده‌ها هر یك از اعضا ضمن داشتن استقلال شخصی در كارهایشان در اغلب امور به مشورت با یكدیگر می‌پردازند. پدر و مادر روش مشتركی را در برخورد با نوجوانان پیش می‌گیرند و به نیازهای نوجوان در این دوران آگاهی كافی دارند. مسائل مربوط به نوجوانشان را می‌شناسند و در مورد مسائلی كه مربوط به آنها می‌شود به مشورت می‌پردازند. در این خانواده‌ها ضمن تبادل‌نظر در امور خانوادگی، رهبری بر عهده پدر خانواده است.
۲) خانواده‌های بی‌نظم
در این خانواده‌ها هیچیك از اعضا مسوولیت اصلی خود را ایفا نمی‌كند. پدر فقط قسمتی از مسوولیتش را برعهده می‌گیرد، به او بیشتر به چشم برطرف‌كننده نیازهای مادی ‌نگاه می‌شود و به نقش وی اهمیت چندانی داده نمی‌شود. در عوض این مادر است كه تقریبا مسوولیت تمامی امور را برعهده دارد اما اغلب مادران در این نوع خانواده‌ها روش ثابتی را در تنبیه و تشویق كودكان ندارند و در برابر موقعیت‌های یكسان واكنش‌های مختلفی از خود نشان می‌دهند. در اغلب موارد مادر نمی‌تواند الگوی مناسبی برای دختر خانواده باشد، زیرا نقش مادر با انتظارات جامعه متفاوت است.
۳) خانواده‌های سختگیر
در این نوع خانواده روابط بین والدین و فرزندان از روی استعداد است . والدین نسبت به خواسته‌های مشروع فرزندانشان بی‌اعتنا هستند و همواره مانع از تحقق آنها می‌شوند. اغلب والدین، حالات روحی ـ روانی مناسبی ندارند. به همین جهت مشكلات فراوانی برای فرزندان ایجاد می‌شود.

منبع : روزنامه تهران امروز