آرامگاه سید علاءالدین حسین

آرامگاه حضرت سید علاءالدین حسین، فرزند امام موسی كاظم (ع) و برادر حضرت شاه چراغ (ع) معروف به حسین كوچك است كه در میدان آستانه در جنوب شرقی شیراز و در محله بالا كفت واقع شده است.
در اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، یعنی در زمان قتلغ خان حاكم فارس بنای اولیه آرامگاه سید علاءالدین حسین ساخته شد. آرامگاه درون باغی كه به باغ قتلغ معروف بود، قرار داشت. بعد از مدتی باغ مزبور ویران گشت و قبر امام نیز ناپدید شد.
در اواسط عهد صفوی شخصی به نام میرزا علی كه از مدینه به شیراز آمده بود، قبر امام را پیدا نمود و آن را تعمیر اساسی كرد. بعد از آن خلیل سلطان ذوالقدر حاكم فارس (۹۱۸-۹۲۶) در زمان سلطنت شاه اسماعیل صفوی به تجدید بنا و تزیین آن پرداخت و در سال ۹۲۳ كار تزیین آرامگاه را به پایان رساند.
كتیبه ای كه بر بالای حرم مطهر قرار دارد زمان اتمام تجدید بنا را در اشعاری كه ...؟ سروده است نشان می دهد:
سال تاریخش بجو از خیرباقی والسلام
... این بنا كز دولت سلطان خلیل آمد پدید
در سال ۹۴۳ و در زمان شاه طهماسب صفوی كارهای تكمیلی آرامگاه به پایان رسید. در كتیبه دیگری كه به خط ثلث نوشته شده و در داخل حرم قرار گرفته است درباره چگونگی انجام امور تكمیلی توضیحاتی داده شده است.
در سال ...؟ میرزا ابوالحسن خان مشیرالملك گنبد آرامگاه را كه بر اثر زلزله صدمه دیده بود، مجددا" ساخت و در سال ۱۳۰۹ به دستور محمدرضا خان قوام الملك به آیینه كاری رواق آن پرداختند.
شوریده شیرازی در مورد آیینه كاری حرم شعری سروده است كه به خط نستعلیق عالی در اطراف ضریح نوشته شده است و در بیت آخر آن زمان آیینه كاری را بیان كرده است.
روی نه افلاك از این آیینه ها آیین گرفت
منطق شوریده بهر سال تاریخش سرود
كف و ازاره های داخل آرامگاه از سنگ مرمر است. سقف و دیوارهای بنا نیز آیینه كاری شده است. در سال ۱۳۲۹ گنبد بنا را كه چندین مرتبه بر اثر حوادث مختلف صدمه دیده بود برداشتند و در سال ۱۳۳۱ گنبد جدیدی را با اسكلت فلزی بر روی آن نصب كردند. در حال حاضر این گنبد با كاشی های معرق پوشیده شده و اطراف آن با كاشی های رنگین گل و بته دار مزین شده است.
مرقد امامزاده در شاه نشین شمالی در حرم مربع شكلی كه دیوارها و طاق آن آیینه كاری شده قرار گرفته است. ضریح چوبی امامزاده منبت كاری شده و بر روی آن شیشه نصب گردیده است. درب هایی برای داخل شدن به حرم وجود دارد كه هر كدام از آنها چوبی است و منبت كاری شده هستند. یك درب دیگر از طلا كه كار هنرمندان اصفهان است نیز برای حرم تهیه و نصب شده است. در اطراف این در قصیده ای از جمال جمالی شاعر معاصر شیرازی به صورت میناكاری نوشته شده است كه دو بیت آخر آن ماده تاریخ است:
این دو مصرع را جمالی از ره اخلاص عنوان
سال شمسی و هلالی كرد حسب الامر فالی
گشت این باب حوایج بوسه گاه اهل عرفان (۱۳۵۰ ش)
از كرم یزدان دری بگشاد بر ارباب ایمان(۱۳۹۱ ق)
در زاویه جنوب غربی آرامگاه برجی مكعب شكل از سنگ های سفید ساخته شده كه در چهار سوی آن ساعت هایی كار گذاشته اند.
در زاویه جنوب شرقی آرامگاه نیز بنایی وجود دارد كه متعلق به آرامگاه سید عبدالله حجاب (ضیاءالسلطان) است.

منبع : سایت شیراز