پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

۲۳ آذر ـ ۱۴ دسامبر ـ استقرار مجدد واحدهای ارتش در سراسر آذربایجان و مجازات تجزیه طلبان


۱۴ دسامبر سال ۱۹۴۶ (۲۳ آذر ۱۳۲۵ خورشیدی ) ، دو روز پس از فرو پاشی دستگاهی كه به اراده و حمایت استالین در آذربایجان به وجود آمده بود واحدهای ارتش در سراسر این سرزمین همیشه ایرانی مستقر شدند. این واحدها دو روز پیش وارد تبریز شده بودند. یك روز پیش از ورود واحد های ارتش به تبریز ، پیشه وری و جمعی از همدستانش به خاك شوروی فرار كرده بودند . بقیه اطرافیان پیشه وری بازداشت گردیده بودند.
دولت شوروی كه متعهد شده بود در پایان جنگ جهانی دوم نیروهای خود را بدون چون وچرا از ایران خارج سازد با وجود این كه به رعایت تمامیت ارضی و حاكمیت ملی ایران متعهد شده بود حاضر به تخلیه خاك وطن ما نبود . زمانی دولت وقت ایران به ریاست ابراهیم حكیمی به سوء نیت استالین پی برد كه پیشه وری در آذرماه سال ۱۳۲۴ دست به اقداماتی زد و قاضی محمد هم در كردستان اقدام مشابهی انجام داد و فرمانده نیروهای شوروی مستقر در ایران ، در شریف آباد قزوین مانع ادامه حركت واحدهای اعزامی ارتش برای تقویت پادگانهای آدربایجان شد.
دولت حكیمی به دولت مسكو اعتراض كرد و جای خود را به قوام السلطنه داد . انگلستان برای این كه استالین بهانه نداشته باشد واحدهای نطامی خود را از ایران خارج ساخت و دولت آمریكا استالین را تهدید كرد كه اگر نیروهایش را بیرون نبرد آن دولت هم به ایران سرباز خواهد فرستاد.
این تهدیدها موثر واقع نشد . قوام به مسكو رفت و با استالین مذاكره كرد و چون اقدامی صورت نگرفت ، دولت ایران به شورای امنیت سازمان ملل متوسل شد كه شورا ترجیح داد؛ نخست مسئله در مذاكرات دو كشور حل شود .
قوام (طبق برخی منابع ،به توصیه پنهانی انگلستان و با هدف اغفال استالین ) وعده ها یی به شوروی داد و قرار شد كه چند ماه بعد قرار داد نفت شمال به مجلس داده شود و سرانجام استالین از پیاده كردن طرحهایی كه در اروپای شرقی انجام داده بود ، در آن زمان در ایران خودداری كرد و واحدهای ارتش در آذر ماه به سمت زنجان به حركت در آمدند و بدون برخورد با مانع قابل ملاحظه ای به تبریز وارد شدند .
قاضی محمد كه دستگیر شده بود اعدام و شماری هم كه برضد وطن به تجزیه طلبان پیوسته بودند مجازات شدند.
سران وقت كرملین از دهه ۱۹۳۰ كه بر منطقه قفقاز اشغالی از ایران در جنگهای نیمه اول قرن ۱۹ ایران و روسیه نام جمهوری شوروی آذربایجان گذاشتند چنین سوء نیتی را داشتند. اینك باید مقایسه كرد و دید كه آیا مردم جمهوری آذربایجان وضعیت بهتری دارند و راضی هستند ؟
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید