جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

سالگشت مرگ مامون، خلیفه ای که مادرش ایرانی بود (در این روز ۱۰ اکتبر)


دهم اكتبر سال ۸۳۳ میلادی مامون هفتمین خلیفه عباسی كه مادرش یك ایرانی بود، در جریان لشكركشی به آناتولی (تركیه آسیا) برای جنگ با روم شرقی، در شهر سارد ناگهان درگذشت. وی ۴۷ ساله بود و ۲۰ سال خلافت كرده بود. هارون الرشید پدر او، قبلا مامون را به عنوان جانشین امین (پسر دیگرش) اعلام كرده و وی را فرمانداری كل خراسان داده بود كه پس از مرگ پدر، امین فرزند خود موسی را جانشین اعلام كرد و این كار، فرصت مناسبی به دست میهندوستان استقلال طلب ایرانی داد تا به نام حمایت از مامون بپاخیزند، ارتش امین را در سه نبرد از جمله جنگ ری شكست دهند بغداد را بگیرند و سر امین را برای مامون به خراسان بفرستند. میدان جنگ ری، محل امروز تهران بود. با این كه از آن پس بغداد در دست مقامات منصوب از جانب مامون بود، وی سالها از شهر مرو (پایتخت وقت خراسان) بر امپراتوری اسلامی كه تا اسپانیا امتداد داشت حكومت می كرد. مامون مردی دانش پرور و آگاه از افكار فلاسفه یونان باستان بود و به همین منظور بیت الحكمهٔ بغداد را با یك كتابخانه بزرگ تاسیس كرده بود. در دوران خلافت مامون، اداره امور امپراتوری در دست ایرانیان بود و نامزدهای هر مقام پس از گذراندن امتحان معلومات، بررسی تجربه و تعیین میزان شایستگی آنان و یاد كردن سوگند منصوب می شدند. پس از درگذشت مامون، برادرش المعتصم خلیفه شد.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید