قدرت یا تدبیر آموزشی

پایه اساسی اعمال قدرت پدر و مادر فقط می تواند زندگی، كار، چهره انسانی و رفتار شایسته آنان باشد كه به عنوان یك شایستگی بدون تردید از طرف كودك پذیرفته شود.
برای به دست آوردن آن شایستگی بجاست كه والدین از وضعیت بیرون از خانه كودك شناخت داشته باشند كه این امر شامل شناخت از كلیه علایق كودك به مدرسه، درس، معلمین، رفقایش و... است و این شناخت با كنجكاوی های بیزاركننده حاصل نشود، بلكه با حالت دوستانه و صمیمانه همدل و همرنگ بودن با كودك به دست می آید. وقتی كودك حضور خردمندانه و دلسوزانه شما را پیوسته در كنار خود حس كند و این موضوع را نیز درك كند كه والدین او به جهت تربیت او و تحویل او به جامعه به عنوان یك انسان مفید مسئولند، مسلماً قوت قلب خاصی می یابد و با تكیه به آن بدون هیچ گونه هراسی مسائل و مشكلات خود را در میان می گذارد. كودك را می بایستی با این آرمان آشنا كنید كه مایلید او فرد مسئولی بار بیاید و بدین لحاظ تحت تربیت و سرپرستی شما قرار دارد.
كارشناسان امور تربیتی شرطی كردن محبت به كودك را محكوم می كنند و بر این باورند كه كودك باید از میزان عشق و علاقه والدین به خود آگاه و به آن مؤمن باشند نه اینكه با هدیه های بی مورد كودك را مطیع بار آورد چون در نهایت هدایای بی مورد كودك را نسبت به هدیه بی تفاوت می كند و یا اینكه كودك می آموزد كه با اطاعت های دروغین، هدیه ای طلب كند. به تعریفی دیگر برای صفات مثبت خود نیز طلب اجرت و یا رشوه (هدیه) می كند.
پس از بررسی برخی از انواع اعمال قدرت های دروغین به خانواده هایی برمی خوریم كه پدر نوعی اعمال قدرت می كند و مادر به نوعی. در چنین وضعی، كودك تبدیل به یك سیاستمدار می شود و می آموزد كه در مقابل والدین نقش های جداگانه و خوشایند آنان را اجرا كند و یا كلاً از هر دو زده می شود، عاصی و سرگردان می ماند.
بعضاً نیز خانواده هایی را می بینیم كه در فكر هیچ نوع اعمال قدرت نیستند و هر طور كه پیش آید رفتار می كنند. گاهی به خاطر یك حركت مخالف میلشان كودك را به شدت تنبیه می كنند و یا در مقابل ناهنجاری بزرگ كه از كودك سر می زند، سكوت می كنند. گاهی برای كارهای كوچك هدیه می دهند، زمانی او را لایق هدیه نمی دانند و سرزنش و تحقیر می كنند و كوچكترین محبت و فداكاری را كه در حقش كردند به رخ اش می كشند. در چنین خانواده های كودكان صالحی به جامعه تحویل داده نخواهد شد.
در روایت ها آمده است كه مادری نزد حكیمی رفت و گفت: برای مدیریت خانواده و تربیت كودكان تدبیر داشته باشیم یا اعمال قدرت نماییم؟ حكیم گفت: مدیریت هم قدرت می خواهد و هم تدبیر. اما مدیر باتدبیر كمتر اعمال قدرت می كند؛ به ویژه اعمال قدرت های كاذب و دروغین.
●نرمش بیش از حد
این نوع اعمال قدرت به تأیید كارشناسان امور تربیتی از ناصحیح ترین نوع اعمال قدرت هاست. در چنین شیوه تربیتی، والدین به وسیله نرمش بیش از حد، حرف شنوی از كودك می طلبند، به طوری كه در مقابل كودك به فرشته مهربانی تبدیل می شوند و با تمامی خواسته های بی چون و چرا موافقت می كنند. این شیوه نیز معمولاً از مادر اعمال می شود. عدم مخالفت والدین با خواسته های كودك میدان وسیعی را برای امیال خودسرانه كودك به وجود می آورد. اینچنین خانواده ای برای اینكه محیط خانواده به زعم آنان آرام و كلیه امكانات رفاهی برای كودك فراهم باشد، به هر نوع فداكاری تن در می دهند. چنین شیوه تربیتی منجر به كودك سالاری و ضعف شخصیت كودك می شود و مطمئناً چنین محیطی برای تربیت صحیح كودك محیط امنی نیست.

منبع : روزنامه همشهری