شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

ماجرای پرانتقاد انتشار روزنامه دولتی در ایران! (در این روز ۲۷ سپتامبر)


سومین تلاش نظام سابق، از سال ۱۳۲۱ برای راه اندازی مجدد روزنامه دولتی ایران ، پنجم مهرماه سال ۱۳۴۲ به حالت تعلیق در آمد. تلاش اول در سال ۱۳۲۱ صورت گرفته بود؛ زیرا كه روزنامه های وقت زیر بار انتشار بیشتر گزارشهایی كه سازمانهای دولتی به آنها می دادند به بهانه این كه ارزش خبری ندارند نمی رفتند. این تلاش با مداخله مستشار آمریكایی وقت مالیه ایران پایان یافته بود كه گفته بود به جای تحمل هزینه انتشار روزنامه دولتی، خبرهای دولتی را با پرداخت مبلغ معینی پول، در روزنامه های موجود منتشر كنید. تلاش دوم كه در سال ۱۳۲۷ صورت گرفت با اعتراض و اخطار ناشران روزنامه ها كه اعتصاب خواهند كرد مسكوت مانده بود. تلاش سوم به دو دلیل متوقف شد یكی بیم از آن بود كه مردم كه در حال روشن شدن و اطلاع از حقوق مدنی خود بودند لج كنند و روزنامه دولتی را نخرند و دیگری مخالفت دادستان وقت تهران بود كه از سوی وزارت دادگستری در جلسات مربوط شركت می كرد.
دادستان تهران گفته بود كه اگر انگیزه، تاریخی باشد و می خواهید روزنامه «وقایع اتفاقیه» را زنده كنید كه زمان انتشار آن مربوط به دوران استبداد بود و كشور دارای سه قوه حكومتی نبود و تفكیك قوا هم نشده بود. به علاوه، روزنامه رسمی موجود (كه هنوز هم منتشر می شود) ادامه همان «وقایع اتفاقیه» است. اگر هدف چیزی دیگر است، در صورت تخلف این روزنامه چگونه دادستان عمومی تهران می تواند یك موسسه دولتی را به صرف تقصیر یك «فرد» ببندد و سردبیر و یا نویسنده را كه كارمند دولت است طبق چه قانونی تعقیب كند، توقیف روزنامه از وظایف من (دادستان عمومی) و تعقیب حقوق بگیران دولت (سردبیر و نویسنده) از وظایف دیوان كیفر است كه تداخل وظایف می شود، لذا راه اندازی این روزنامه نیاز به قانون علیحده دارد و انتصاب مدیر و سردبیر آن و هر روزنامه دولتی و وابسته به یك سازمان عمومی (جز مجله های تخصصی) باید به تصویب مجلس برسد.
قرار بود كه این روزنامه «صبح» منتشر شود كه تیراژ روزنامه های صبح در ایران تا زمان راه اندازی آیندگان، با این كه مطالب خوب وخواندنی هم داشتند، به سبب برچسب هواداری از دولت كه به آنها خورده بود هیچكدام از چند هزار نسخه تجاوز نمی کرد، و این، نیز نگرانی فرعی هیات راه اندازی روزنامه ارگان دولت در آن زمان بود.
در دهه ۱۳۷۰ در پی انتشار روزنامه غیر سیاسی همشهری از سوی شهرداری تهران!، روزنامه دولتی ایران هم انتشار یافت که به دلیل سردبیری و تحریریه حرفه ای مركب از روزنامه نگاران قدیمی و مجرب در اندک مدتی از لحاظ تیراژ به مقام اول و دوم رسیدند و همین وضعیت سبب شده است که اصحاب نظر این سئوال را مطرح سازند که ایرانیان را چه شده است که روزنامه دولتی را ترجیح می دهند و با این عمل خود مانع از آن می شوند که وطنشان روزنامه حرفه ای و مستقل (ناوابسته) خوب داشته باشد. سردبیری كل این دو روزنامه به ویژه همشهری اینك غیر حرفه ای است و دو روزنامه هنوز نان زحمات كادر سابق خود كه سنگ بنا را محكم قرارداده اند می خورند. ظاهرا هنوز صفار هرندی كه خود یك روزنامه نگار ماهر و مجرب است درباره این دو روزنامه تصمیم نگرفته است. اصحاب نظر روزنامه سازمان رادیو تلویزیون (جام جم) را تخصصی و در ردیف كار آن سازمان بشمار می آورند و وارد مقوله دو روزنامه دولت نمی كنند. مسئله در این است كه دو روزنامه دولتی خود را روزنامه عمومی بشمار می آورند، اعلان تجاری می گیرند و تكفروشی دارندو با این عمل، كاملا خود را از صورت تخصصی خارج ساخته اند و نمی شود، دیگر آنها را بولتن اخبار ادارات مربوط به حساب آورد. باید توجه داشت كه مطبوعات به عنوان قوه چهارم دمكراسی شناخته شده اند و با توجه به تفكیك قوا، سه قوه دیگر نمی توانند روزنامه عمومی (دارای اعلان تجاری و تكفروشی) منتشر سازند.
خرید روزنامه دولتی از سوی ایرانیان و انتشار روزنامه توسط دولت ایران در این برهه از زمان، دو موضوع در خور بررسی و پژوهش هستند. برای این سئوال که چرا «شهرداری» و «دولت (قوه مجریه)» در ایران روزنامه نگار شده اند باید پاسخ یافت و این در حالی است که بسیاری از روزنامه نگاران وطن ما سالهاست که در صف نوبت دریافت پروانه انتشار نشریه قرار دارند. در بسیاری از کشورهای جهان از جمله آمریکا انتشار روزنامه نیاز به پروانه ندارد. بسیاری از روزنامه نگاران ایران در سال ۱۳۵۷ به صف انقلاب پیوستند، زیرا که یکی از شعارهای انقلاب حذف تشریفات غیر لازم برای دریافت پروانه روزنامه بود.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید