عبدالصمد شیرین قلم

جنسیت: مرد
تولد و وفات: ( ... )س دهم قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: نقاش ، خطاط و شاعر
ملقب به شیرین‌قلم. هنگامی که همایون‌شاه در سال ۹۵۱ق جهت سیاحت و دیدار شاه‌طهماسب به ایران‌ آمد ، از شاه صفوی خواست که تعدادی از هنرمندان وی را روانهٔ هندوستان کند ، این امر به دستور شاه‌طهماسب انجام گرفت ، اما وی به عبدالصمد و می‌رسید علی اجازۀ این سفر را صراحتاً اعلام ننمود؛ سپس در سال ۹۵۵ق ، این دو جمعی دیگر از هنرمندان بدون رخصت شاه صفوی جهت دیدار همایون‌شاه خود را به قندهار رسانیدند و سپس همراه او به هندوستان رفتند بدین ‌ترتیب مکتب معروف هند و ایران پایه‌گذاری شد. شیرین‌قلم در زمان اکبر شاه ، به منصب چهارصدی نایل شد و به سال ۹۸۵ق امین‌ دارالضرب فتح‌پور و به سال ۹۹۴ق صاحب دیوان ولایت مولتان گردید. عبدالصمد در رشته‌های گوناگون تصورسازی ، از قبیل شبیه‌سازی و چهره‌پردازی و مجالس بزمی و رزمی و جانورسازی و گرفت و گیر و ارائهٔ کوه و دشت و دمن قوی دست بود و جزء نستعلیق را شیرین می‌نوشت و شعر نیکو می‌سرود. او در بعضی از آثار خود زرین‌قلم رقم زده است. شریف فارسی ، ملقب به امیرالامراء ، فرزند وی است. از آثار وی: تصویر مرد عمامه به سری که به همراه اسب خود در صحرا پیش می‌رود و در زمینهٔ دوردست تصویر ، منظرۀ کوه و تک درخت تنومند جلب نظر می‌کند ، با رقم: "عبدالصمد شیرین‌قلم"؛ تصویر درویشی که در بیداری و هوشیاری نقش شده و گویا الهام پرمعنی نقاش از اشعار سعدی است که به استادی رقم گذاشته: "بندهٔ شکسته رقم عبدالصمد شیرین قلم"؛ تصویر مجنون با حیوانات وحشی که در صحرا جمع گشته‌اند و در گوشهٔ دیگر ، تصویر جوانی است که دهنهٔ اسب گرفته و از آن محافظت می‌کند ، با رقم: "عمل نوروزی مولانا عبدالصمد... ۹۶۵". ده اثر دیگر وی در "احوال و آثار نقاشان" ذکر شده است.

منبع : مطالب ارسالی