جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

صادقی بیگ افشار کتاب‌دار


جنسیت: مرد
تخلص: صادقی
تولد و وفات: (۹۳۳-۹۴۰ -۱۰۱۷-۱۰۱۸) قمری
محل تولد: ویجویۀ
شهرت علمی و فرهنگی: نقاش ، خطاط و شاعر
معروف به صادقی کتاب‌دار. از بزرگان ایل خدابنده‌لو بود. بیست ساله بود که پدر او کشته شد. پس از آن مدتی با امیرخان موصلو و بدرخان و سکندرخان افشار به‌سر می‌برد. در عهد شاه اسماعیل دوم به کتابخانۀ دولتی راه یافت و در زمان سلطنت محمد خدابنده و شاه‌‌‌‌‌‌‌‌عباس کبیر منصب کتاب‌داری را عهده‌دار بود. تا آنکه علیرضا عباسی در حدود ۱۰۰۷ ق این منصب را از او گرفت ، ولی صادقی تا آخر عمر ، مواجب کتاب‌داری را از دیوان اعلی دریافت می‌داشت. صادقی در نظم و نثر فارسی و ترکی مهارت داشت و از دوران جوانی نیز به هنر نقاشی و طراحی علاقۀ زیادی نشان می‌داد و از شاگردان استاد مظفرعلی هروی نقاش محسوب می‌شد. وی در هنر خطاطی نیز دست داشت و به روایتی شاگرد میر علی هروی بود. او در ۱۰۱۰ ق ، در اصفهان ، تألیفات خود را جمع‌آوری و تدوین نمود و شرح حال مختصری بر آنها نوشت. اثر معروف وی "مجمع الخواص" ، به زبان ترکی جغتایی است که شرح حال بسیاری از شاعران معاصر خود را در آن آورده و از آن معلوم می‌شود که سفرهای بسیاری به شهرهای مختلف کرده است. از دیگر آثار وی: "زبدهٔالکلام"؛ مثنوی "فتح‌نامۀ عباس نام‌دار"؛ منظومۀ "قانون‌الصور" ، در نقاشی؛ "دیوان" غزلیات پارسی و ترکی؛ مقالات و حکایاتی موسوم به "شرح حال منظوم"؛ مثنوی "سعد و سعید"؛ مجموعۀ "منشأت و مکاتبات" ، به فارسی و ترکی؛ "تذکرهٔالشعرا"یی مشتمل بر رباعیات معمایی؛ "حظیات". از آثار نقاشی او: تصویر مردی که در شیوۀ اصفهان ترسیم شده و در پشت سرش ، درخت پر حالتی جلب نظر می‌کند ، با رقم: "صادقی افشار"؛ تصویرزن زیبایی در شیوۀ فرنگی که دستاری از گردنش آویزان است ، با رقم: "راقمه صادقی کتاب‌دار ۱۰۱۵"؛ تصویر رستم ، پهلوان قدیمی ایران ، که کلاه پردار سفید به‌سر گذاشته و دیو تیره‌رنگ سهمناکی را به قتل می‌رساند و رقم "صادقی" دارد. در "احوال و آثار نقاشان" به هشت اثر دیگر وی اشاره شده است.
منبع : مطالب ارسالی


همچنین مشاهده کنید