بابک و نقد تاریخ‌نگاری

نویسنده : رضوی - رسول
محل نشر : تبریز
تاریخ نشر : ۱۳۸۱/۰۴/۰۱
رده دیویی : ۹۵۵.۰۴۲۵
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۴۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۳۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۰۶-۰۱۷۲-۱

این کتاب تحقیقی است در شناخت ریشه‌های تاریخی زمینه‌های اعتقادی, چگونگی سیر تحول فکری و اعتقادی قیام بابک .به نظر نویسنده 'این نهضت در روایت‌های تاریخی و منابع اصلی تاریخی, همچنین در پژوهش‌های بعدی (در نگارش‌ها فروپاشی به دستور حاکمیت‌ها, نیز در تاثیرپذیری از بینش‌ها و رویدادها مثل آثار ملی‌گراها و کمونیست‌ها) دچار اغتشاش و آشفتگی شده, از آن با عنوان نهضتی ملی یا قیامی اشتراکی یاد گردیده است .'بنابراین در کتاب با نقد 'وقایع‌نگاری 'این رویداد به این نکته اشاره می‌شود که قیام بابک ریشه در نهضت شیعی 'بذ 'به رهبری جاویدان دارد .نگارنده معتقد است که این قیام یکی از قیام‌های برجسته مذهبی بود که طرفداران آن شیعیان هفت امامی (طرفداران امام موسی کاظم (ع) ) بودند . این نهضت در اندک زمانی دستگاه خلافت را دچار ضعف ساخت, اما بر اثر هجوم ترکان و نفوذ آنان در دستگاه خلافت, سرکوب شد و بعدها بابک آن را تداوم بخشید . کتاب از دو بخش اصلی تشکیل شده است .بخش اول تحلیلی است کلی در قیام‌های فلات ایران .در این بخش پس از اشاره‌ای به موقعیت شیعه در قرن اول هجری, شاخه‌های منشعب از آن معرفی شده‌اند .در پی آن, از سرگذشت شیعه پس از شهادت علی (ع) قیام های پس از واقعه کربلا همچون مختار, زید بن علی و عبدالرحمان بن محمد بن اشعث صحبت شده است .در ادامه, مراکز فعالیت شیعیان در ایران یعنی قم, آوه و کاشان معرفی می‌شود ;سپس به قیام خرمیه و راوندیه اشاره می‌گردد .تمام مباحث این بخش در حکم زمینه‌ای تاریخی برای بحث اصلی است .بخش دوم به بررسی قیام جاویدانیان و آغاز نهضت آنها از شهر 'بذ '(محل کنونی شهر 'کلیبر 'در شمال شرقی استان آذربایجان شرقی) اختصاص دارد .در قسمت عمده بخش دوم موقعیت جغرافیایی شهر بذ و قلعه بابک, شخصیت بابک, افسانه اتحاد افشین و مازیار و بابک, نظام اداری و سازمان اجتماعی بذ, دو افسانه از سقوط بذ و سرانجام افول مکتب دقولی و سقوط شهر تسخیرناپذیر 'بذ 'ارزیابی و معرفی می‌شود .عکس‌هایی از مناطق مورد بحث, چند نقشه, یادداشت‌های نویسنده و فهرست منابع پایان بخش کتاب است .